این درحالی است که نمی‌توان نقش نگرانی‌های ژئوپلیتیک را در رشد قیمت‌ها نادیده گرفت، در واقع درحالی‌که با توجه به اعتراضات هفته گذشته در ایران، ریسک بازگشت تحریم‌ها افزایش یافته و بازار نگران کاهش عرضه نفت ایران است، موج جدید دستگیری‌ها در عربستان سعودی بر نگرانی‌ها از شرایط ژئوپلیتیک منطقه افزوده است.
قیمت نفت خام آمریکا تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۶ به وقت تهران) حدود ۲۰ سنت افزایش یافت و ۹۳/ ۶۱ دلار معامله شد، این درحالی است که در ساعات اولیه بازگشایی بازار، به قیمت‌های ۵۲/ ۶۲ دلار بر بشکه نیز رسیده بود و این بیشترین قیمت لحظه‌ای نفت از مه ۲۰۱۵ محسوب می‌شود. حجم کل معالات نیز حدود ۳۲ درصد بیشتر از متوسط ۱۰۰ روزه بوده است. به گزارش دنیای اقتصاد، نفت شاخص برنت نیز با ۲۳ سنت افزایش قیمت ۰۱/ ۶۸ دلار بر بشکه معامله شد. با این حال بیشترین قیمت این نوع نفت در معاملات روز گذشته ۲۹/ ۶۸ دلار بر بشکه بوده که بیشترین سطح از مه ۲۰۱۵ محسوب می‌شود.
کمبود نفت در بازار؟
اوپک و متحدانش از جمله روسیه امسال برای دومین سال پیاپی درحال اجرای توافق برای کاهش تولید ۸/ ۱ میلیون بشکه تولید روزانه هستند. قرار است این توافق تا پایان سال ادامه یابد تا بلکه موجودی انبارهای نفتی کشورهای OECD(شورای همکاری و توسعه اقتصادی) کاهش یافته و به متوسط ۵ ساله خود برسد.آمار نشان می‌دهد که توافق به خوبی درحال اثرگذاری در سطح ذخایر نفتی است. از آنجا که آمریکا دارای بزرگ‌ترین انبارهای نفتی جهان است و به‌طور هفتگی آمار این ذخایر منتشر می‌شود، یعنی ذخایر این کشور نسبت به هر کشور دیگری با شفافیت بیشتری همراه است، تغییرات آن به‌عنوان نمادی از روند تغییر در موجودی انبارهای نفتی جهان در نظر گرفته می‌شود و تاثیرگذاری بالایی بر بازار نفت دارد. درحالی‌که حجم انبارهای نفتی آمریکا در هفته‌های اخیر مدام کاهش یافته، آخرین برآوردها نشان می‌دهد که احتمالا این مسیر را در هفته گذشته نیز ادامه داده است. براساس نظرسنجی رویترز از کارشناسان و برخی موسسات، موجودی انبارهای نفتی این کشور هفته گذشته افت ۷۵/ ۳ میلیون بشکه‌ای را تجربه کرده است. در عین حال رویترز نیز کاهش ۱/ ۴ میلیون بشکه‌ای حجم این ذخایر را پیش‌بینی کرده است. آمار دقیق حجم این ذخایر از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا و عصر چهارشنبه هر هفته منتشر می‌شود و برخی مواقع آمار محقق شده با پیش‌بینی‌ها کاملا متفاوت است. در صورت تحقق این برآورد این هشتمین هفته متوالی است که سطح موجودی ذخایر نفتی آمریکا کاهش می‌یابد. بلومبرگ همچنین اضافه کرده که احتمالا حجم ذخایر پایانه کوشینگ-اوکلاهاما هفته گذشته ۵/ ۱ میلیون بشکه کاهش یافته و برای اولین بار از فوریه ۲۰۱۵ به کمتر از ۵۰ میلیون بشکه رسیده است.در کنار این موضوع متوقف شدن روند افزایشی تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی آمریکا ظرف یک ماه گذشته به رشد قیمت‌ها کمک کرده است. هفته گذشته نیز تعداد دکل‌های حفاری افت ۵موردی را به ثبت رساندند.
اوپک به توافق وفادار می‌ماند
در کنار این عوامل پایبندی اوپک به توافق دیگر عاملی است که موجب شده احتمال کمبود عرضه در بازار نفت تقویت شود. آخرین برآوردها از تولید نفت اوپک نشان می‌دهد که این سازمان بیشتر از آنچه وعده داده بود درحال کاهش تولیدات خود است، به‌طوری‌که میزان پایبندی اعضای اوپک به توافق در نوامبر گذشته به ۱۲۵ درصد رسید و حتی پیش‌بینی می‌شود که میزان پایبندی آنها در دسامبر بیشتر از این مقدار بوده باشد. آمار دقیق تولید اوپک هنوز منتشر نشده اما برآورد رویترز از تولید نفت این سازمان نشان می‌دهد که میزان پایبندی آنها به بیش از ۱۲۷ درصد رسیده است. از این رو رئیس بازارهای کالایی آی‌ان‌جی بانک می‌گوید: «انتظارات این است که احتمالا ما با کمبود نفت مواجه هستیم.» کارستن فریچ، تحلیلگر کامرز بانک نیز بر این باور است که «بازار نفت در مسیر صعودی قرار دارد، چراکه کاهش شدید موجودی انبارهای نفتی آمریکا و افت شدید تولید نفت اوپک، معامله‌گران را متقاعد کرده که نفت به رشد قیمتی خود ادامه می‌دهد.»
کشورهای تولیدکننده نفت در چند سال اخیر به شدت از افت قیمت‌ها آسیب دیدند و مدام با کسری بودجه مواجه می‌‍‌شدند، از این رو افزایش قیمت نفت برای آنها بسیار مطلوب است، هرچند که نگرانی‌هایی از افزایش تولید شیل داشته باشند. روز گذشته نیز وزیر نفت کشورمان گفته که اوپک به افزایش قیمت‌ها علاقه‌مند نیست. بیژن زنگنه با اشاره به افزایش قیمت نفت در روزهای اخیر گفت: افزایش قیمت‌ها به‌دلیل کاهش تولید نفت ازسوی کشورهای عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) روی داده است. وزیر نفت افزود: اوپکی‌ها به‌دلیل شیل اویل خیلی مایل نیستند قیمت نفت برنت بالای ۶۰ دلار برای هر بشکه برود.با وجود این اظهارات به نظر می‌رسد اوپک حداقل در کوتاه‌مدت نمی‌خواهد از مواضع خود در توافق عقب‌نشینی کند. یک منبع آگاه با توجه به نگرانی از اختلال عرضه اوپک گفته است که این سازمان قصد ندارد برای جبران اختلالات عرضه از جمله در تولید ونزوئلا، تولیداتش را افزایش دهد. به گفته وی اگر عرضه جهانی نفت برای مدت حداقل یک ماه به میزان یک میلیون بشکه در روز افت کند، ممکن است اوپک برای اینکه بازار با کمبود شدید نفت مواجه نشود، اقدام به افزایش تولید کند.
ریسک‌های ژئوپلیتیک
نگرانی از تنش‌های منطقه‌ای در خاورمیانه همواره یک روی سکه نوسان قیمت نفت است. چراکه بیشتر ذخایر نفتی جهان در منطقه‌ای قرار گرفته که جزو بی‌ثبات‌ترین نقاط جهان است. اعتراضات هفته اخیر در برخی شهرهای ایران جزو مواردی بود که از زوایای مختلفی بر بازار نفت اثرگذار بود. اما مهم‌ترین تاثیر آن تهدیدهای ترامپ بعد از رخ دادن این وقایع و احتمال بازگشت تحریم‌های هسته‌ای بود. اما درحالی‌که بازار هنوز از شوک اتفاقات ایران تخلیه نشده، اصلاح نرخ سوخت در عربستان با اعتراضاتی مواجه شد که با دستگیری ۱۱ تن از شاهزاده‌های سعودی پایان یافت. از این رو نگرانی از تشدید ناآرامی‌ها در منطقه از عواملی است که به رشد قیمت نفت کمک کرده است.
