، یکی از اجزای مالیات بر درآمد، مالیات بر عایدی سرمایه است که امروزه در بسیاری از کشورها اعمال می‌شود. این مالیات بر بازدهی حاصل از سرمایه‌گذاری در تملک دارایی‌های سرمایه‌ای وضع می‌شود. از معرفی مالیات بر عایدی سرمایه در جهان بیش از یک قرن می‌گذرد، اما سرعت گسترش این مالیات در ۵۰ سال اخیر، آن را بعد از مالیات بر ارزش افزوده، در جایگاه دوم قرار داده است.
عایدی سرمایه اختلاف بین قیمت خرید دارایی به اضافه برخی هزینه‌ها در طول دوره نگهداری دارایی و قیمت فروش آن دارایی است. مالیات بر عایدی سرمایه نیز به عنوان درصدی از عایدی سالیانه سرمایه تعریف می‌شود. عایدی یا منفعت سرمایه مبتنی بر این فرض است که درآمد مورد انتظاری که در زمان فروش دارایی حاصل می‌شود، بیش از درآمد پیش‌بینی‌شده در زمان خرید برای آن دارایی است.
معمولا آن دسته از دارایی‌ها که از آنها صرفا برای انجام فعالیت شغلی در فرآیند کسب و کارهای مشمول مالیات استفاده می‌شود، در پایه این نوع مالیات لحاظ نمی‌شوند. وضع مالیات برعایدی سرمایه به خصوص در عرصه بازار دارایی‌هایی مانند خودرو، سکه، طلا، مسکن (زمین و ساختمان) و ارز می‌تواند راهکار مناسبی برای مواجه با تلاطمات و کاهش سوداگری و دلالی در این بازارها باشد.
مهم‌ترین دلایل و اهداف اخذ مالیات بر عایدی سرمایه عبارتند از:
• ایجاد عدالت مالیاتی در امتداد تحقق عدالت اجتماعی
• یکپارچگی، انسجام و کارایی نظام مالیاتی
• کنترل سوداگری و سفته‌بازی در بخش‌های سرمایه‌پذیر از جمله مسکن، سکه و غیره
• جلوگیری از فرار مالیاتی درآمدهای سایر منابع مشمول مالیات
• کمک به توزیع صحیح درآمد بین اشخاص جامعه
آثار اقتصادی ناشی از وضع مالیات بر عایدی سرمایه بر حوزه‌های مختلفی از جمله رشد اقتصادی، توزیع درآمد، تصمیمات سرمایه‌گذاری، ترکیب دارایی خانوارها، تخصیص دوباره سرمایه و اثر قفل شدن دارایی‌ها (نگهداری دارایی‌های موجود و به تعویق انداختن فروش یا واگذاری دارایی‌ها) قابل تامل است.
بیشتر بخوانیم
