به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، این سومین سفر«میگل آریاس کانیته» به تهران است. او روز گذشته به دیدار مقامات کشور از جمله وزرای نفت و نیرو رفت و اطمینان خاطر داد که اتحادیه اروپا با وجود خروج امریکا از توافق هستهای، خواستار تداوم روابط تجاری خود با تهران است. او امروز هم در تهران است و در مجموع با پنج مقام ارشد ایرانی از جمله رئیس سازمان انرژی اتمی، وزیران نفت، نیرو و امور خارجه این کشور، دیدار خواهد کرد.
البته از نظر مقامهای اروپایی «کانیته» مأموریت دارد ایران را به پایبند ماندن به توافق هستهای فراخواند و در قبال آن قول دهد که اروپا حامی روابط تجاری با ایران خواهد ماند. اروپا حتی برای خنثی کردن تحریمهای نظام مالی امریکا و حفظ روابط بهدنبال ایجاد روش پرداخت مستقیم درآمدهای نفتی است.
این مأموریت برای ایران و اروپا اهمیت زیادی دارد زیرا از یک سو عزم اروپا را برای پایبندی به تعهدات خود نشان میدهد و از سوی دیگر پایبندی ایران به برجام را. رویترز در این باره نوشته که اروپا حفظ توافق هستهای را لازمه امنیت بینالملل میداند.
این در حالی است که دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا بارها از برجام با عنوان «بدترین توافق تاریخ» نام برده که برنامه موشکی ایران و نفوذ این کشور را در سوریه، یمن، عراق و لبنان مهار نمیکند. به همین خاطر او هشتم مه (18 اردیبهشت ماه) از این توافق خارج شد و تهران را به بازگشت تحریمها تهدید کرد. اما رهبران اروپایی در حمایت از توافق 2015 متحد شدهاند. بروکسل ممنوعیت تبعیت شرکتهای اروپایی از تحریمهای امریکا را علیه ایران در دست بررسی دارد و از دولتهای اروپایی خواسته است برای پرهیز از جریمههای امریکا، نقل و انتقالات مالی خود را بدون واسطه با بانک مرکزی ایران انجام دهند. اتحادیه اروپا همچنین بهدنبال آن است تا امکان تجارت بانک سرمایهگذاری اروپا را در ایران فراهم کند.
حجم روابط تجاری ایران و اروپا
مبادلات تجاری ایران با ۲۸ عضو اتحادیه اروپا بعد از برجام بر مدار صعودی قرار گرفت و در سال ۲۰۱۷ شرایط خوبی داشت؛ بهطوری که کل مبادلات تجاری ایران با منطقه یورو در سال ۲۰۱۷ با رشد ۵۳ درصدی نسبت به سال قبل از آن بالغبر ۲۱ میلیارد یورو ثبت شده است. براساس گزارشی که پایگاه خبری «یورواستات» وابسته به کمیسیون اروپا منتشر کرد، حتی رشد واردات اتحادیه اروپا از ایران در ۲۰۱۷ بیشتر از رشد صادرات اتحادیه اروپا به ایران بود. البته تراز تجاری دو طرف به میزان ۶۰۰ میلیون یورو به نفع اتحادیه اروپا بود.
آنچه باعث شد دو طرف بهبود روابط در سطوح مختلف در دوره پساتحریم را در دستور کار قرار دهند، موقعیت استراتژیک و بازار جذاب ایران از یک طرف و جایگاه اتحادیه اروپا و اهمیت آن در سطح بینالمللی از طرف دیگر بود. اتحادیه اروپا تنها با حدود 7 درصد از جمعیت جهان، حدود ۲۰ درصد از تجارت جهانی را در اختیار دارد. اتحادیه اروپا در کنار ایالات متحده و چین یکی از سه بازیگر بزرگ جهانی در تجارت بینالمللی است. اتحادیه اروپا بزرگترین صادرکننده کالا و خدمات در جهان است و بسیاری از اقلام کالایی آن جزو نیازهای توسعهای اقتصاد ایران است. علاوه بر این کشورها و شرکتهای اروپایی توانایی سرمایهگذاری در بخش هاس استراتژیک ایران نظیر صنعت نفت و برق را دارند. این موضوع برای سرمایهگذاران اروپایی اهمیت ویژهای دارد. از سوی دیگر پالایشگاهها و شرکتهای نفتی اروپایی خریدار نفت ایران هستند. البته اگر این شرکتها از تحریمهای امریکا معاف نشوند، روابط خود را با ایران قطع خواهند کرد؛ حتی با وجود حمایت کشورها و دولتهای اروپایی از برجام. همان طور که در روزهای اخیر شرکت انی ایتالیا اعلام کرد به فکر جایگزین برای نفت ایران است. شرکتهای نفتی اروپایی مواضع محتاطانهای در قبال تحریمهای امریکا نشان میدهند. هنوز مشخص نیست که روابط شرکتهای اروپایی بویژه آنهایی که سهامداران امریکایی دارند، به کجا ختم شود اما اروپا و ایران برای حفظ این روابط در تلاش هستند. لازم به ذکر است که هماکنون صادرات نفت و میعانات ایران به روزانه بیش از 5/2 میلیون بشکه میرسد که نزدیک به 40 درصد آن به اروپا صادر میشود.
در عین حال یک مقام ارشد کمیسیون اروپا گفته است که اتحادیه اروپا برای دور زدن تحریمهای امریکا پیشنهاد انتقال مستقیم پول به بانک مرکزی ایران را مطرح کرده اما جزئیات این پیشنهاد باید مشخص شود. انتقال مستقیم پول به بانک مرکزی ایران به شرکتهای اروپایی این امکان را میدهد که پول صادرات نفت ایران را پرداخت کنند و ایران نیز میتواند منابع ارزی خود را از اروپا به داخل انتقال دهد. جان کلود یانکر، رئیس کمیسیون اروپا این پیشنهاد را به کشورهای عضو اتحادیه اروپا ارائه داده است. اکنون اروپا باید تعیین کند که چگونه میتواند پرداخت پول نفت و انتقال منابع ارزی ایران در اتحادیه اروپا به بانک مرکزی ایران را تسهیل کند. اتحادیه اروپا واردکننده قدیمی نفت ایران تصمیم گرفته است که توافق هستهای با ایران را بهرغم خروج امریکا از آن حفظ کند.