به گزارش باشگاه در و پنجره و نما

به گزارش روز پنجشنبه خبرنگار علمی ایرنا، کارکردن زن و مرد نمی شناسد. این تفکر دنیای جدید است، در حالی که در گذشته نه چندان دور دست کم در کشور ما نگاه این گونه بود که مرد کار بیرون و زن خانه داری و بچه داری کند، اما سوال این است حالا که این نگاه به ظاهر تا حدودی تغییر کرده، سهم زنان در دنیای کار و کار آفرینی چقدر است.
بر اساس اعلام اکونومیست (هفته‌نامه خبری و بین‌المللی انگلیس) در خصوص فعالیت استارت آپ ها در کارآفرینی، رتبه ایران در سال 2016در بین 138 کشور جهان 80 بوده و در بعضی از شاخص ها مانند نوآوری جهش بسیار زیادی وجود داشته است؛ به طوری که رتبه آن در سال 2018 بسیار بالا رفته است. در سال 2015 رتبه 106 را داشتیم، در سال 2017 به 57 رسیدیم و در سال 2018 رتبه 65 را کسب کردیم.
اما در این میان سهم زنان از بازار کارآفرینی چقدر است، چهار سازمان جهانی شامل بانک جهانی، اکونومیست، دیده بان جهانی کارآفرینی و مدرسه کسب و کار جهانی که فعالیت استارت آپ ها را در دنیا رصد می کنند، می گویند یکی از مهم ترین مسائل سنجش درجه توسعه یافتگی کشور، اهمیت و اعتباری است که زنان در آن کشور دارا هستند.
اما در سطح دنیا واقعیت این است که زنان با چالش هایی در کارآفرینی مواجه هستند، آنان با اینکه دو سوم ساعت کار می کنند، اما فقط یک دهم درآمد و یک صدم مالکیت را در جهان دارا هستند، این شرایط بر یک زن کارآفرین ایرانی نیز صدق می کند که علاوه بر آن باید چالش سقف شیشه ای یا همان نگاه جنسیتی را نیز تحمل کند.
با توجه به اهمیت موضوع همایش بانوان کارآفرین در توسعه کسب و کارهای خوش آتیه در نگارستان خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، در این همایش که با حضور کارآفرینان برگزار شد، مسائل مختلف این قشر مطرح و مورد واکاوی قرار گرفت. امیر محمود زاده دبیر همایش به نقش بانوان کارآفرین در توسعه کسب و کارهای خوش آتیه اشاره کرد و گفت: باید شرایطی فراهم شود تا بتوانیم از توان بانوان کشور برای ایجاد یک اقتصاد مدرن استفاده کنیم.

*** کارآفرینی همراه با دست و پنجه نرم کردن با چالش های این حوزه
محمد مهدی رشیدی رئیس یکی از مراکز شتابدهنده و عضو سابق هیات علمی دانشگاه صنعت نفت گفت: افراد زیادی اعتقاد دارند کارآفرینی صرفا ایجاد شغل است؛ در حالی که این طور نیست. فرض کنید در یک کارخانه صنعتی با 60 تا 70 سال قدمت، یک خط تولید جدید وارد می شود و بخشی از کار را به شکل اتوماتیک انجام می دهد. این امر مستلزم این است که هزینه ای انجام شود و در مقابل به بخشی از نیروی کار را هم نیاز نخواهد بود و باید به نحوی از سیستم خارج شوند.
وی افزود: اتفاقی که در تمام صنایع در دهه 60 تا 90 رخ داد، در واقع ارزش آفرینی کردیم؛ یعنی تمام مبانی کارآفرینی را رعایت کردیم، اما نه تنها شغلی ایجاد نکردیم بلکه مشاغلی را هم از بین بردیم؛ در حالی که کارآفرینی این است که بتوانیم علاوه بر ایجاد شغل با چالش هایی که در حوزه کارآفرینی وجود دارد رو به رو شویم و بتوانیم با آنها دست و پنجه نرم کنیم.
وی به دلایل شکست استارت آپ ها اشاره کرد و گفت: استارت آپ یا کار جدید به این معنا است که یک فرصتی را به درستی تشخیص و ارزشی را حول آن فرصت طراحی کند. یکی از دلایلی که منجر به شکست استارت آپ ها می شود نیز همین تشخیص ندادن فرصت ها و عدم استفاده از آن است. معمولا استارت آپ های نوپا برای خودشان طرح کسب و کار (بیزینس پلن) ندارند و همین مسئله باعث می شود استعداد و ایده شان از مسیر خارج شود.

***رتبه خوبی از لحاظ فعالیت استارتاپ ها داریم
رشیدی گفت: چهار سازمان جهانی بانک جهانی، اکونومیست، دیده بان جهانی کارآفرینی و مدرسه کسب و کار جهانی فعالیت استارت آپ ها را در دنیا رصد می کنند که چهار مدل مختلف دارند.
وی به گزارش اکونومیست اشاره کرد و افزود: رتبه ایران در سال 2016 در بین 138 کشور جهان، 80 بود و در بعضی از شاخص ها مانند نوآوری جهش بسیار زیادی داشت؛ به طوری که این رتبه در سال 2018 خیلی بالا رفته است. در سال 2015 رتبه 106 را داشتیم، در سال 2017 به 57 ارتقا یافته و در سال 2018 رتبه 65 را به دست آورده ایم.
رشیدی تاکید کرد: برای اینکه استارتاپ ها بتوانند در کشور فعالیت داشته باشند باید از استراتژی تمرکز بهره‌ گیرند و دولت کارخانه های تولیدی و بنگاه‌های اقتصادی را در بحث جغرافیایی و اجتماعی متمرکز کند تا باعث پیشرفت ساز و کار کارآفرینی شود.

*** جایگاه زنان در دنیای کار آفرینی
وی در ادامه سخنانش در مورد حضور زنان در عرصه کسب و کار گفت: همین سازمان های مهم می گویند یکی از مهمترین مسائل سنجش درجه توسعه یافتگی کشور، اهمیت و اعتباری است که زنان در آن کشور دارا هستند. به همین دلیل است که می گویند زنان نقش های دوگانه یا گاهی سه گانه دارند. خانه داری می کنند، مامور پرورش فرزندان هستند و فرد مشارکت کننده در درآمد اقتصادی خانوار محسوب می شوند.
رشیدی افزود: امروز در بحث خانواده نگاه تغییر کرده است. زمانی در جوامع سنتی مردان نان آور بودند، زنان خانه دار و تربیت فرزندان را بر عهده داشتند. به طور طبیعی بحث های درآمد زایی از سوی مردان صورت می گرفت، اما در حال حاضر بحث هایی که در حوزه کسب و کار ساری و جاری است در همه دنیا و از جمله کشور ما هم اثر گذاشته و شیوه تولید، سبک زندگی و نقش های والدین تغییر کرده است.
وی اظهار داشت: هر کدام از والدین می توانند در خانه فضایی برای کارآفرینی ایجاد کنند. زمانی که بحث کار آفرینی زنان در جامعه پیش می آید، معمولا ذهن ها به سمت زنان کارمند می رود؛ در حالی که طبق آماری که به دست آمده بالاترین میزان اشتغال به زنان روستایی و خوداشتغالی و بعد کارآفرین شهری اختصاص دارد.
رشیدی ادامه داد: واقعیت این است که در سطح دنیا زنان با چالش هایی در کارآفرینی مواجه هستند. آنان با اینکه دو سوم ساعت کار را انجام می دهند، فقط یک دهم درآمد و یک صدم مالکیت را در جهان دارند. این در شرایطی است که یک زن کارآفرین ایرانی در سه جبهه خانه داری، تربیت فرزند و درآمد می جنگد. زنان در کاری که قصد انجام آن را دارند، چشم اندازی برای خودشان در نظر می گیرند، در حالی که شاید مردان این چشم انداز را نداشته باشند.
وی اظهار داشت: زنان نگاه بلند مدت به ماجرا دارند و آینده نگرتر هستند. نکته دیگری که در زنان کارآفرین ایرانی دیده می شود، از خود گذشتگی است. قاعدتا خیلی سختکوش هستند و پشتکارشان مثال زدنی است و ما در بخش های مختلف آن را می بینیم. آنها روی کاری که در نظر دارند انجام دهند متمرکز می شوند، در حالی که مردان ممکن است بیشتر از این شاخه به آن شاخه بپرند.

***سقف های شیشه ای
رشیدی در ادامه در باره چالش هایی که زنان کارآفرین با آن رو به رو هستند، گفت: آن ها باید تعادلی بین نقش هایی که در زندگی برعهده دارند به وجود آورند و این تعادل گاهی اوقات ممکن است باعث ایجاد بحران در زندگی آنها شود.
وی افزود: یکی دیگر از چالش ها بحث نگاه جنسیتی موجود است که برای زنان ایجاد می شود. در اصطلاحات مدیریتی از این مسئله به عنوان سقف های شیشه ای نام می برند. یعنی به ظاهر هیچ مانعی برای فعالیت زنان وجود ندارد، اما یک سقف شیشه ای وجود دارد که آنها را در قسمتی از پیشرفت نگه می دارد و مانع کارشان می شود.

** استفاده از ظرفیت ها
محمد مهاجر که جزو فعالان حوزه بازاریابی و عضو هیات علمی پژوهشگاه شاخص پژوه است، نیز در این همایش گفت: همیشه سخنان خود را با یک مثال شروع می کنم. می پرسم فکر می کنید بزرگ ترین تولید کننده توپ فوتبال در دنیا کدام کشور است. در عین ناباوری 'پاکستان' دارنده این عنوان است. برخی فکر می کنند کشوری مانند برزیل باید صاحب این عنوان باشند، اما در یکی از روستاهای پنجاب توپ های دنیا تولید می شوند.
وی افزود: برندهای مهم جهان مشتری اصلی این توپ ها هستند، 85 درصد توپ فوتبال دنیا در این کشور تولید می شود و جالب تر این است که 90 درصد افراد روستا در این حیطه کار می کنند، از بچه های کوچک گرفته تا زنان و پیرمردها. این کار درآمد هنگفتی را وارد کشورشان می کنند. این افراد توانسته اند از ایده و توان خود به نحو مطلوب استفاده کنند، بنابراین ما هم باید از فرصت ها و ظرفیت های خود به خوبی استفاده کنیم.

** استفاده از فرانچایز(نشان سپاری)
مجید کرباسچی رییس اتحادیه فناوری اطلاعات و مدرس فرانچایز گفت: فرانچایز در فارسی به نشان سپاری ترجمه شده است. نشان به معنای همان لوگو یا علامت تجاری است، ساده ترین تعریف از فرانچایز این است که برند و لگوی خود را به صورت قرض یا کرایه در اختیار افراد واجد شرایط قرار دهیم.
وی افزود: با این کار کمک می کنیم که افراد دیگر از اعتبار ما استفاده و به واسطه آن درآمدزایی کنند. البته باید این نکته را در نظر داشت که فرانچایز باید زمانی اتفاق بیفتد که مطمئن باشیم فردی که لگو و اعتبار را از شما به قرض و کرایه گرفته، بتواند از این طریق کسب درآمد کند.
به اعتقاد کرباسچی این کار روش خوبی برای کسب درآمد و کارآفرینی است.
مدرس فرانچایز گفت: گاید لاین (دستورالعمل) اقتصادی کشور که توسط حاکمیت و رهبر ترسیم شده است، موضوع اقتصاد مقاومتی است. در این حوزه پنج اصل : اقتصاد درون زا، برون گرا، مردم بنیاد شدن، دانش بنیان و عدالت محور وجود دارد.
وی گفت: مردم بنیاد بودن اقتصاد مقاومتی بسیار مهم است. بیشتر اقتصاد مردم بنیاد اثر آن مستقیم و یا در آینده در حوزه اصناف اتفاق می افتد. 17 تا 19 درصد از تولید ناخالص ملی توسط همین واحدهای کوچک اقتصادی ایجاد می شود و از اقتصادی که چهره نفتی داشته به سمتی رفته ایم که واحدهای کوچک نقش مهمی را در اقتصاد پیش گرفته اند.
رییس اتحادیه فناوری اطلاعات با بیان اینکه رفتن به سمت اقتصاد غیرنفتی اتفاق خوبی است اما مشکلی که وجود دارد نحوه انجام این کار است گفت: آماری را برای شما ارائه می دهم که واقعا تکان دهنده است. در کشور ما 7 هزار و 100 اتحادیه صنفی و 434 اتاق اصناف وجود دارد. تا الان که مشغول صحبت هستم 2 میلیون و 575 هزار واحد صنفی فعال در کشور وجود دارد و تمام آنها فقط برای 6میلیون و 500 نفر اشتغال ایجاد کرده اند.
وی افزود: این راه درستی نیست که مدام شرکت ایجاد کنیم و در نهایت نیز در اقتصاد به جایی نرسیم. ما باید روی واحدهای کوچک تمرکز کنیم تا اجازه ندهیم طبق آماری که منتشر شده، به ازای هر یک واحد اقتصادی دو واحد بمیرند و از بین بروند.
وی تاکید کرد: برای پیش رفتن به سمت اقتصاد مقاومتی باید به اصول پایبند بود و به نقش زنان در ایجاد فضای کسب و کار توجه بیشتری نشان داد؛ همان طور که در تمام دنیا از این ظرفیت استفاده می کنند و به موفقیت می رسند.
علمی م.ش. 9014**1584