به گزارش باشگاه در و پنجره و نما

به گزارش روز شنبه خبرنگار ایرنا، پهن کردن بساط دستفروشی از پوشاک و لوازم التحریر گرفته تا لوازم خُرد خانگی در معابر و خیابان های پرتردد یکی از معضلاتی است که امروزه اکثر شهرهای کشور با آن دست به گریبان هستند.
نبود شغل و مشکلات اقتصادی موجب شده افراد زیادی از دختر و پسر خردسال یا جوان تا پیرمردی با کمری خمیده به شغل کاذب دستفروشی و پهن کردن بساط در خیابان در سوز سرمای زمستان و گرمای شدید تابستان ورود کنند.
هر چند امروزه رشد فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی بر نوع خرید مردم نیز تاثیر گذاشته و افراد زیادی هستند که خریدهای خود را اینترنتی انجام می دهند، اما در این میان و با شرایط اقتصادی موجود، پدیده دستفروشی به دلیل پایین بودن قیمت اجناس نسبت به داخل مغازه ها و پاساژها همچنان برای برخی خانواده ها حرف اول در خرید را می زند.
وجود دستفروشان و بساط گستری در معابر و خیابان ها علاوه بر اینکه چهره نازیبایی به شهرها بخشیده، در تردد و عبور و مرور مردم نیز اخلال ایجاد می کند. با این اوصاف هر روز بر تعداد آنان افزوده می شود و به رغم تلاش های فراوان هنوز راهکاری برای ساماندهی این صنوف پیدا نشده است.
شهر سنندج مرکز استان کردستان نیز همانند اکثر شهرهای کشور از این قاعده مسثتنی نبوده و روز به روز بر تعداد افراد دستفروش در معابر و خیابان های پرتردد آن افزوده می شود.
این پدیده در سال های اخیر در این شهر با افزایش چشمگیری روبه رو شده به گونه ای که هم اکنون و براساس آخرین آمارها دو هزار و 500 نفر با پهن کردن بساط خود در معابر از این راه ارتزاق می کنند.
مدیریت شهری سنندج نیز همانند شهرهای دیگر کشور بارها برای ساماندهی این افراد برنامه ریزی کرده و در چند سال اخیر نیز جدی تر به قضیه ورود و با روش های مختلف در صدد ساماندهی این دستفروشان است اما هر بار تیرش به سنگ خورده و این پدیده نه تنها سامان نیافته بلکه پر رونق تر از گذشته نیز شده است.
فعالیت جدی در زمینه ساماندهی دستفروشان در شهر سنندج از سال 91 آغاز شد اما به دلایل مختلفی از جمله نبود برنامه ریزی مناسب و ناهماهنگی بین دستگاه های ذیربط به نتیجه نرسیده است.
و اما از اول امسال زمزمه هایی مبنی بر ساماندهی جدی این پدیده در بین مدیران شهری و اعضای شورای شهر در جلسات و محافل در قالب ایجاد روز بازار و شب بازار به گوش رسید تا اینکه یک هفته پیش شهردار سنندج اعلام کرد که اول دی ماه فاز اول ساماندهی دستفروشان این شهر اجرایی خواهد شد.
حشمت الله صیدی گفت: فاز نخست طرح ساماندهی دستفروشان سنندجی اول دی امسال و از خیابان فردوسی (حدفاصل میدان آزادی تا میدان انقلاب) و در قالب روز بازار و شب بازار آغاز و اجرایی می شود.
وی اجرای موفق این طرح را در گرو مشارکت شهروندان و دستفروشان دانست و گفت: باید دستگاه های ذیربط در راستای اجرای بهتر این طرح همکاری لازم را با شهرداری داشته باشند.
اما آیا مردم سنندج و دستفروشان، مدیران شهرداری و متولیان امر را در این زمینه یاری می کنند، یا شهرداری می تواند با اجرای این طرح این معضل را درمان کند بدون اینکه به معیشت این قشر آسیبی وارد شود.
شهردار سنندج در این باره گفت: در راستای اجرای طرح، جلسات متعددی با دستفروشان برگزار شد ضمن اینکه تمام سعی مجموعه شهرداری بر اجرای طرح ساماندهی با حفظ شان و کرامت آنها است.
صیدی یادآور شد: با اجرای موفق فاز نخست ساماندهی دستفروشان خیابان فردوسی، ساماندهی دیگر دستفروشان خیابان های اصلی شهر نیز اجرا می شود و کسب و کار این قشر سامان یافته و پر رونق تر از گذشته خواهد شد.

** ساماندهی دستفروشان لطمه ای به معیشت آنان نمی زند
رئیس شورای اسلامی شهر سنندج نیز معتقد است: برای ساماندهی دستفروشان در قالب روز بازار و شب بازار برنامه ریزی های جدی و اصولی انجام شده و نه تنها به معیشت این افراد لطمه نمی زند بلکه کسب و کارشان نیز سر و سامان می گیرد.
غریب سجادی اظهار داشت: در یـکسـال گذشته ساماندهـی دستفروشان به صورت جدی در دستور کار شهرداری و شورا قرار گرفت و بابررسی های میدانی، استفاده از تجربه سایر شهرها، برگزاری جلسه با دستفروشان و نمایندگان آنها، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و تکنولوژی تصمیم گرفته شد.
وی با بیان اینکه اجرای موفق این طرح علاوه بر داشتن برنامه و نظارت دقیق نیازمند همراهی مردم و دستفروشان است، ابراز امیدواری کرد با کمک شهروندان و حمایت مسئولان شاهد موفقیت این طرح باشیم.

** بساط گستری پدیده ای ناشی از افزایش حجم اقتصاد غیررسمی
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج گفت: پدیده بساط گستری و دستفروشی در واقع ناشی از افزایش حجم اقتصاد غیررسمی و اقتصادی است که ضبط و ثبت کامل نمی شود.
تورج سلطنت پوری افزود: فعالیت دستفروشان در خیابان ها و معابر در میان جغرافیای اقتصادی کشور اصلا وجود ندارد و در هر جایی که حجم اقتصاد غیر رسمی بیشتر باشد، نشان دهنده ناکارآمدی اقتصاد آن منطقه است.
وی با بیان اینکه در چند سال اخیر این پدیده در منطقه غرب کشور و شهرهای مختلف استان هایی همانند همدان، کرمانشاه و کردستان افزایش یافته است، گفت: برای سر و سامان دادن به این ناهنجار اقتصادی باید آن را به گونه ای مدیریت کرد که صورت مساله پاک نشود.

** ساماندهی در قالب ایجاد بازار
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج افزود: در زمینه ساماندهی دستفروشی از سال 91 اقداماتی انجام شد که به صورت ناقص بود و به دلیل عدم همکاری دستگاه های مختلف خروجی مناسبی نداشت.
وی با بیان اینکه امسال قرار است این ساماندهی در قالب روز بازار و شب بازار انجام شود، گفت: این ساماندهی همکاری تمامی ارگان های ذیربط و دستگاه های اجرایی گرفته تا ضابطین قضایی و انتظامی را می خواهد و شهرداری نیز به عنوان جبهه اول این برخورد با این پدیده اعمال نقش می کند.
سلطنت پوری افزود: در حال حاضر یک بازار با عنوان بازار رسمی داریم که مالیات و عوارض پرداخت کرده و بابت خرید یا اجاره اماکن تجاری که در اختیار دارند، مبلغی را پرداخت کرده اند که حوزه اقتصادی این ها باید ایمن نگه داشته شود.
وی با بیان اینکه افرادی نیز وجود دارند که به عنوان دستفروش و در بازار غیررسمی فعالیت دارند، گفت: این دو بازار باید از هم جدا شده و فعالیت دستفروشان از لحاظ زمانی و مکانی از بازار رسمی جدا شود.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج اظهار داشت: ساماندهی از لحاظ مکانی به این معنی که آنها را به جای دیگری خارج از هسته اقتصادی شهر منتقل کنیم که کسب و کار اقتصادی خود را در قالب روز بازار انجام دهند.
وی افزود: ساماندهی از لحاظ زمانی نیز به این معنی است که خارج از ساعات بازار رسمی یک شهر بساط آنها دایر شود به عنوان مثال اگر از ساعت هشت صبح تا هشت شب بازار رسمی ما فعالیت دارد از ساعت هشت شب به بعد بازار دستفروشان (شب بازار) شروع شود.

** چرا روز بازار و شب بازار؟
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج گفت: در حال حاضر در میان دستفروشان افرادی هستند که بیش از 15 سال سابقه فعالیت دارند. از این افراد نمی توان به عنوان دستفروش نام برد چرا که این روش اقتصادی را انتخاب کرده و باید آنان را هدایت و راهنمایی کنیم.
وی با بیان اینکه ساماندهی این افراد در قالب روز بازار و شب بازار می تواند تلنگر مثبتی به عملکرد اقتصادی آنان باشد، افزود: این افراد وقتی وارد بازار شده و فعالیت اقتصادی شان رسمیت می یابد، در قبال جنسی که به مردم می دهند و پولی که دریافت می کنند باید جوابگو باشند.
سلطنت پوری با اشاره به اینکه هرگونه فعالیت اقتصادی تاوان آن اعطای بخشی از درآمدهای فرد به جامعه است که به نفع خودشان انجام می شود، تاکید کرد: در قالب ایجاد این بازارها برای دستفروشان یک سری عوارض نیز تعریف شده است.
وی یادآور شد: این افراد وقتی که رد و بدل های مالی بر روی شان انجام گیرد، با ساز و کار مالی آشنا شده و پس از چندین سال بنا به هدایتی که خود این بازار انجام می دهد مجبورند جذب بازار رسمی شده و شغل دستفروشی را به عنوان شغل دائم خود نبینند.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج اضافه کرد: همچنین ایجاد این بازار و اجبار و محدودیت فعالیت اقتصادی موجب می شود فرد در نوع برخورد با مشتری و نوع برخورد فعالیت اقتصادی که در بازار وجود دارد، متعهد شود.

** شب بازار و شاخص گردشگری
سلطنت پوری در ادامه به مزایای شب بازار اشاره کرد و گفت: افزایش طول عمر یک بازار به تبادلات اقتصادی یک شهر کمک کرده و شهر پویا می شود چرا که در ساعاتی که معابر در حالت خفتگی قرار می گیرد دوباره فعال شده و از بسیاری ناهنجاری های اجتماعی جلوگیری می شود.
وی با بیان اینکه از شب بازار می توان به عنوان شاخص های گردشگری یک شهر نیز نام برد، افزود: در کشورهای دیگر یکی از شاخص هایی که به توریست ها و گردشگران معرفی می شود شب بازارها است.

** طراحی یک اپلیکشن برای نخستین بار در کشور
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج در ادامه اظهار داشت: برای اینکه بازار بدرستی مدیریت و کنترل شود برای نخستین بار در کشور اپلیکیشنی را طراحی کردیم که کل اطلاعات دستفروشان را ثبت می کند و در سامانه پشتیبانی وارد می کند.
وی افزود: در این اپلیکشن برای این افراد پروفایل تعریف شده که فرد می تواند با وارد کردن رمز و پسورد مخصوص وارد سامانه شده و از میان بازارهای تعریف شده روز و شب یکی را انتخاب و عوارض را پرداخت کند.
سلطنت پوری اضافه کرد: پس از انتخاب و پرداخت عوارض، به صورت اتفاقی جایی در اختیار فرد قرار می گیرد و نیروی انسانی در انتخاب جایگاه هیچ نقش و دخالتی ندارد و خود سیستم انجام می هد.
وی گفت: شهروندان نیزمی توانند با نصب این اپلیکیشن انتقادات و پیشنهادات خود را در زمینه نحوه مدیریت این بازار ارائه دهن و در کنترل خود بازار نیز تاثیر مستقیم دارد.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری سنندج یادآور شد: در صورتیکه تخلفی محرز باشد دفعه اول اخطارگرفته، دفعه دوم وارد لیست خاکستری شده و دفعه سوم درصورت تکرار وارد لیست سیاه شده و اجازه فعالیت در آن بازار را ندارد.

** ایجاد روز بازار در سه نقطه از شهر
وی افزود: در فاز نخست برای ایجاد روز بازار سه نقطه از سطح شهر شامل پارک دیدگاه، پارک کودک و فضای پارکی روبروی مسجد قبای شهرک بهاران تعیین شده است.
سلطنت پوری با بیان اینکه روز بازار هر روز در یکی از این سه نقطه برپا می شود، گفت: خاصیت و ماهیت بازار روز این است که مکانی خاص برای فعالیت اقتصادی تعریف نمی شود اما قبل از برپایی در هر نقطه به مردم اطلاع رساتنی شده و اتوبوس های خط واحد نیز برای این نقاط تعریف شده است.
وی یادآور شد: روز بازار از ساعت 9 صبح شروع شده و تا ساعت 17 تا 18 دایر است ضمن اینکه ساعات برپایی این بازارها در نیمه اول و دوم سال با هم متفاوت است.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری با بیان اینکه شب بازار نیز در هسته مرکزی شهر برپا می شود، گفت: برای ایجاد بازار شب، از ساعت حدود 18 و 19 شب و پس از تعطیلی بازار رسمی در خیابان فردوسی حدفاصل میدان آزادی تا سه راه نمکی دایر می شود.
وی افزود: بازار شب تا ساعت 24 و یک بامداد دایر خواهد بود لذا در این فاصله معبر بسته می شود و فقط یک فاصله شش متری برای خودرو های امدادی باقی می ماند و شهروندان می توانند برای تردد از پیاده رو و سواره رو استفاده کنند.
سلطنت پوری با بیان اینکه بازارهای دستفروشی در واقع معنی کامل بازارهای تفریحی و تفرجی است، تاکید کرد: این بازارها در اکثر شهرها در پارک ها، شهرک ها و یا حاشیه تفرجگاه قرار داده می شود تا مردم در کنار تفریح از بازار هم بازدید می کنند و خرید خود را نیز انجام می دهند.

** دستفروشان واقعی موافق اجرای طرح هستند
وی افزود: در جلساتی که در راستای اجرای طرح با دستفروشان برگزار کردیم، افرادی که شغل واقعی شان دستفروشی است موافق طرح بوده و اتاق اصناف و مغازه داران نیز به جد پیگیر اجرای سریع آن هستند.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری با بیان اینکه تعدادی از این دستفروشان که هم اکنون در کنار معابر شهر بساط پهن کرده با گردش های مالی فوق العاده در آنجا کار می کنند و در واقع از این موقعیت سوء استفاده می کنند بنابراین موافق اجرای طرح و ساماندهی این پدیده نیستند.
وی اظهار داشت: با اجرای این طرح، بازار اقتصادی راه انداخته ایم که بُرد بُرد بوده وهم به نفع کل شهروندان و شهرو هم به نفع آن جامعه قلیل اقتصادی باشد.
سلطنت پوری تاکید کرد: در میان دستفروشان افرادی هستند که با وجود مدرک بالای تحصیلی و نبود شغل و درآمد به این پدیده روی آورده اند و از اینکه قرار است در قالب بازار ساماندهی شده و رسمیت پیدا کنند راضی اند.
وی با بیان اینکه با اجرای این طرح اوضاع اقتصادی ما به حد نرمال رسیده و دستفروشان نیزحذف نمی شوند، افزود: قرار نیست با اجرای این طرح صورت مساله پاک شود بلکه این افراد به عنوان واقعیت اجتماعی و اقتصادی ما وجود دارند و فقط در قالب این بازارها ساماندهی می شوند.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری گفت: این بازار حتما با استقبال شهروندان سنندجی نیز مواجه می شود و امیدواریم با اجرای موفق آن به فازهای بعدی ورود پیدا کنیم.
حال باید دید آیا در واقع دستفروشی را سامانی هست و فاز اول این طرح اجرایی و یا موفق خواهد شد و به فازهای بعدی می رسد یا اینکه این طرح نیز همانند گذشته در همان اول راه به بن بست خورده و به قول معروف باز همان آش و همان کاسه.
به هر حال امید می رود با حمایت مردم و مسئولان و همراهی دستفروشان، این طرح همانگونه که از آن تعریف شد اجرایی شده و زندگی این افراد نیز که بد روزگار آنان را مجبور به روی آوردن به این شغل کرده سر و سامانی به خود بگیرد.
گزارش: افسانه گلباغی
شبد**7348/9102**1379