اقتصاد آنلاین - هاشم آردم؛ شاخص بورس تهران امروز با ادامه ورود سیل نقدینگی با رشد 3هزار و 300 واحدی (معادل 3.3 درصد) مواجه شد و برای اولین بار در تاریخ در سطح 102 هزار و 452 واحد ایستاد. با احتساب رشد 2 هزار و 800 واحدی روز چهارشنبه، این بیشترین رشد دو روزه است که در تاریخ بورس تهران رقم می‌خورد.

همچنین با رشد دو روز اخیر، میانگین بازدهی فعالان بورس تهران از ابتدای سال جاری تا کنون به 6.4 درصد رسید. این در حالی است که بازدهی دلار در بازار غیررسمی و سکه از ابتدای سال به ترتیب 45 و 60 درصد بوده است. حالا به نظر می رسد همان دلیلی که بازار سکه و ارز را صعودی کرد، بازار سهام را دستخوش نوسان‌های صعودی کرده است.

حفاظت از قدرت خرید و سیل ورود نقدینگی

اگرچه در هفته های اخیر انتظارات تورمی و هراس از ریسک‌های سیستماتیک سیاسی موتور التهاب بازارها را روشن کرد، اما باید توجه داشت که پیش از هر شوک سیاسی، افزایش بی امان نقدینگی از محل رشد شبه پول، پتانسیل جهش قیمت‌ها را فراهم کرده بود.

در بین سالهای 92 تا 97 با انضباط پولی دولت و ایستایی انتظارات از قیمت‌ها، به رغم افزایش میزان نقدینگی، پارامترهای کلیدی اقتصاد ثبات مناسبی را تجربه کرد. اما کوچکترین شوکی به اقتصاد می‌توانست تمام بازارها را دچار جهش قیمتی کند. در هفته‌های اخیر، خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته ای و انتظار برای بازگشت تحریم‌ها شوک مورد نیاز بازارها برای جهش قیمت فراهم کرد. در ابتدا این بازار ارز بود که ملتهب شد. در آن برهه تنها درصد نه چندان قابل توجهی از پول انباشته شده در سپرده های بلندمدت بانکی، بازار ارز را به عنوان مقصد برگزید و همین موضوع منجر به التهاب و جهش بازار ارز شد. پس از آن و با کنترل دستوری بازار ارز، نوبت به ایجاد تقاضای سفته بازار در بازار سکه و طلا رسید. در همین حین بازار ملک نیز جهش قابل توجهی را تجربه کرد.

با ایجاد انتظارات صعودی در بازارهای ارز و سکه، انتظارات تورمی نیز دامن خورد و موج شدیدتری از نقدینگی به بازارها حمله کرد. انگیزه موجه دوم که از اردیبشهت ماه شدت گرفت، این بار صرفا سفته بازی نبود. فعالان جدیدالورود بازار این بار به هدف حفاظت از قدرت خرید پول در اختیار خود اقدام به خرید می کردند.

در همین مدت به رغم پتانسیل‌های ویژه بازار سهام، اثر نامعلوم جهش ارز بر شرکت‌ها باعث شد فعالان اقتصادی رغبت کمتری به بازار سهام نشان دهند. ضمنا نوسان شدید قیمت در بازارهای موازی، فعالان بازار سهام را نیز به فروش سهام و تبدیل آن به ارز و سکه ترغیب می‌کرد. همین موضوع سبب شد که بورس تهران از ابتدای سال جاری تا روز سه شنبه هفته گذشته درجا بزند.

در هفته گذشته با افزایش گمانه زنی ها درباره امکان شناسایی سود شرکتها از تسعیر ارز در قیمتهای بیش از 4هزار و 200 تومانی، موج تازه ای از تقاضا در بازار سهام شکل گرفت. به نظر می رسد افزایش نرخ ارز و فراهم شدن امکان استفاده شرکتها از این افزایش نرخ، بهانه اصلی توجه فعالان اقتصادی به بازار سهام است. اما آنچه پیش از این موضوع منجر به ایجاد پتانسیل صعود قیمتها شده بود، انباشت بی امان نقدینگی بود که حالا بیم تبدیل آن به نقدینگی سرگردان وجود دارد.

چقدر پول تازه وارد بازار سهام شده است؟

مروری بر ارزش معاملات و ترکیب خریداران و فروشندگان سهام نشان می دهد به وضوح پول‌های تازه ای وارد بازار سهام شده است. میانگین ارزش معاملات روزانه خرد سهام و حق تقدم در بورس و فرابورس، از ابتدای سال جاری تا هفته گذشته به زحمت به 170 میلیارد تومان در روز می رسید. این رقم برای معاملات روز چهارشنبه هفته گذشته و امروز به ترتیب به 480 و 540 میلیارد تومان رسیده است. در این میان خالص خرید اشخاص حقیقی نیز به شدت مثبت شده و امروز به رقم 138 میلیارد تومان رسیده است.

به عبارت دقیق‌تر طی معاملات روز چهارشنبه و امروز، اشخاص حقیقی تقریبا 200 میلیارد تومان پول وارد بازار سهام کرده اند. به طور معمول این اشخاص حقیقی هستند که روندهای قیمتی را در بازه‌های زمانی کوتاه مدت شکل می دهند. به عبارت دقیق تر پول داغی که به راحتی وارد بازار می شود و در طرف دیگر نیز می تواند به راحتی از بازار سهام خارج شود متعلق به اشخاص حقیقی است.

روند خرید سهام توسط حقیقی‌ها، اوایل زمستان سال گذشته مثبت شده بود، اما پس از ناآرامی های خیابانی به سرعت از بازار فرار کرد. در همان برهه بود که بورس تهران آهنگی رکودی به خود گرفت. بررسی ها نشان می‌دهد از ابتدای بهمن ماه سال گذشته تا روز سه شنبه هفته گذشته بیش از 110 میلیارد تومان پول توسط اشخاص حقیقی از بازار سهام خارج شد.

بنابراین می‌توان ادعا کرد پولی طی 5 ماه از بورس خارج شده بود، حالا به بازار سهام بازگشته است. اما باید توجه داشت که این میزان احتمالا متعلق به فعالان حرفه ای تر بازار سهام است.

حالا با رشد 6 هزار واحدی شاخص بورس تنها طی دو روز، این امکان وجود دارد همانطور که نقدینگی سرگردان برای حفاظت از قدرت خرید خود وارد بازار ارز و سکه شد، این بار بازار سهام را به عنوان مقصد انتخاب کند. چنانچه قرار باشد بورس عقب ماندگی خود از سایر بازارها را جبران کند، آنگاه احتمال رشد پرشتاب قیمت‌ها چندان دور از انتظار نخواهد بود.