وجود بیش از 350 هزار موتورسوار در قم که بخش مهمی از راکبان آنها را جوانان کم سن و سال تشکیل می دهند، فرصت و تهدیدی است که متناسب با آنها باید برنامه ریزی های مناسبی صورت گیرد.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، وجود موتورسیکلت در استان قم از یک جهت نویدی برای کاهش ترافیک در استان است به گونه ای که از جمعیت بیش از یک میلیونی مردم قم اگر 350 هزار تن با موتورسیکلت آمد و شد کنند در خیابان ها شاهد ترافیک سنگین و معضلاتی از این دست نخواهیم بود.

اما اگر برخی موتورسواران قوانین راهنمایی و رانندگی را نادیده گرفته و دست به برخی حرکات ناهنجار و خلاف قانون بزنند، این فرصت به تهدید تبدیل خواهد شد.

هر چند تعداد زیادی از راکبان موتورسیکلت قمی انسان های صالح و از قشرهای متدین، اخلاق مدار و منظم هستند و چه بسا موتورسیکلت از ضروریات اصلی زندگی فعلی آنها باشد، ولی مخاطب اصلی این گزارش افرادی هستند که بدون توجه به قانون با برخی اقدام های مجرمانه، آسایش مردم و زائران کریمه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) را مورد خدشه قرار می دهند.

کمتر کسی امروز در خیابان ها و بلوارهای قم آمد و شد می کند که با حرکات عجیب از سوی برخی موتورسواران مواجه نشود، برخی به صورت ایستاده، عده ای هم باحفظ تعادل بدون دست زدن به فرمان موتورسیکلت و غیره، خاطره دیوارهای مرگ قدیمی در شهرهای بازی را در اذهان تداعی می کنند.

حرکت در پیاده راه ها، حرکت در خلاف مسیر آمد و شد، صدای ناهنجار، حرکات مارپیچ و غیره تنها بخشی از اقدام های برخی راکبان موتورسیکلت ها در قم می باشد.

گفته می شود، تعداد زیادی از راکبان موتورسیکلت ها نیز فاقد گواهینامه رانندگی بوده و به صورت غیرقانونی در سطح شهر آمد و شد می کنند.

آمارهای های هشدار دهنده تصادف های موتورسواران در شهر مقدس قم، زنگ خطری برای مسئولان و خانواده ها می باشد که هر چه زودتر باید به فکر مقابله با این آسیب باشند، در قم موتورسواران بالاترین سهم را در تصادف های شهری به خود اختصاص داده اند.

** شهروندان قمی چه می گویند؟

حسین زمانی از شهروندان قمی در زمینه مزاحمت برخی موتورسواران می گوید: ترافیک و دردسرهای ناشی از حرکات خلاف قانون موتورسیکلت ها، مردم را کلافه کرده است و از مسئولان می خواهیم برخورد جدی تری با متخلفان داشته باشند.

حمیدرضا احمدی از دیگر شهروندان قمی از مسئولان می خواهد به سرعت خلاء های قانونی ناشی از برخورد با موتورسواران متخلف را شناسایی و با پرکردن آنها، به این وضعیت پایان دهند. او می گوید: باید در ارائه گواهینامه سخت گیری بیشتری صورت بگیرد.

وی اظهار داشت: تک چرخ زدن و حرکات مارپیچی موتورسوران در خیابان های پر آمد و شد و شلوغ زمینه ساز تصادف و ترویج ناهنجاری اجتماعی است که پیامدهای خوبی به همراه ندارد.

یک بانوی قمی نیز گفت: گاهی شاهد حرکات ناشایست این افراد در کوچه ها و یا مناطق حاشیه ای هستیم و از آنجا که برخی از آنها پلاک هم ندارند پیگیری و شکایت نیز فایده ندارد.

قم جزو استان های پر تصادف کشوراست، تصادف ها جز، پنج آسیب جدی در این استان است که بخش عمده ای از آن مربوط به موتورسیکلت سواران می باشد؛ وجود 350 هزار دستگاه موتورسیکلت در سطح قم وضعیت خاصی را برای این شهر مذهبی رقم زده است.

مراجع عظام تقلید، دفاتر و بیوت آنها در طول روز میزبان تعداد زیادی از از مردم می باشند و صدها نامه نیز در ارتباط با مسائل مختلف استان و کشور به آنها ارسال می شود؛ این بزرگان بارها در دیدار با مسئولان نسبت به این معضل، ابراز نگرانی و گلایه کردند.

آیت الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید نیز طی سخنانی دراین زمینه گفته است: متاسفانه بسیاری از موتورسواران در قم، قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت نمی کنند و حقوق شهروندی را زیر پا می گذارند که باید هرچه سریعتر برای آن تدبیری اندیشیده شود.

وی با تاکید بر ضرورت ساماندهی موتورسیکلت سواران در قم، افزوده است : یکی از راهکارها، اعمال قانون با مبالغ زیاد برای متخلفین است تا این ذهنیت ایجاد نشود که هر تخلفی می توانند انجام دهند.

آیت الله مکارم شیرازی بیان داشته است: انجام تخلفات راهنمایی و رانندگی حرام است و رعایت و احترام به قانون، واجب شرعی و یک نوع تکلیف بوده و در اصل خروج کردن از قوانین جاری حق الناس به حساب می آید.

** سهم موتورسیکلت ها در تصادف

رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان قم گفت: از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه، میزان تصادف های موتورسواران در قم 13 هزار و 389 مورد بوده که 14هزار و 34 تن مصدوم شدند.

دکتر محمد شهیدی ادامه داد: در این تصادف ها، 6هزار و 757 تن توسط اورژانس به صورت سرپایی درمان و 7 هزار و 261 تن نیز به بیمارستان و مراکز درمانی استان قم منتقل شدند.

وی اضافه کرد: از این میران تصادف ها 12 هزار و 565 تن داخل شهر و 824مورد نیز در جاده ها اتفاق افتاده است. در 9 ماهه سال جاری نیز ، 16 تن از موتورسواران در صحنه تصادف، جان خود را از دست دادند.

** موتورسیکلت ها و تصادف های شهری

مهدی فراهانی معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان قم نیز گفت: در شهر مقدس قم، یکی از دغدغه های اصلی ما، موتورسواران هستند.

وی ادامه داد: طبق آمار دقیق، تصادف موتورسیکلت ها در قم بسیار بالاست و تاکنون هر اندازه که تذکر داده شده، تاثیر به سزایی در کاهش تصادف ها نداشته است.

فراهانی بیان داشت: روزانه حدود 35 تا 40 تصادف موتورسوار در استان داریم که برخی ضربه مغزی و عده ای نیز قطع عضو می شوند، بنابراین بسیاری از ظرفیت های اورژانس قم، درگیر راکبان موتورسیکلت هاست، به گونه ای که بخش زیادی از تخت های بیمارستان ها را اشغال می کنند.

** حرکت به سمت مدیریت هوشمند ترافیک

جانشین رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی شهرستان قم نیز در این زمینه گفت: با نصب دوربین ها به سمت مدیریت هوشمند ترافیک حرکت می کنیم تا از روش های سنتی ثبت تخلف و جمع آوری موتورسیکلت ها خودداری کنیم.

سرهنگ حمید عرب با اشاره به وجود 350 هزار دستگاه موتورسیکلت در قم، اظهار داشت: 55 درصد تصادف ها در قم مربوط به موتورسواران است که بسیاری از آنها توجهی به مقرارات راهنمایی و رانندگی ندارند.

وی ادامه داد: روزانه تعداد بسیاری از موتورسیکلت ها به دلیل تخلفات موتورسواران به پارکینگ ها منتقل می شود. بارها اعلام کرده ایم که استفاده از کلاه ایمنی برای موتورسواران الزامی است، این در حالی است که به این امر توجه ای نمی شود و شاهد تلفات موتورسواران در تصادف ها و فوت آنان در سنین بین 18 تا 35 سال هستیم.

** جنبه های شرعی اقدام های موتورسواران

آیت الله حسن ممدوحی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معضل موتورسواران را از نظر شرعی و فقهی مورد بررسی قرار داد و گفت: از نظر فقهی وشرعی، ایجاد رعب و وحشت و ترساندن مردم و انجام کارهای خطرناک حرام است و متاسفانه بسیاری از موتوسواران به این اقدام دست می زنند.

وی ادامه داد: گاهی این موتورسواران با سرعت وحشتناکی از کنار زن، مرد، کودک و افراد سالخورده عبور و برای آنها ایجاد ترس می کنند و خسارت ناشی از آنها بیشتر از فوایدشان است.

ممدوحی با ذکر خاطره ای گفت: حدود چند هفته پیش در خیابان شهدای قم در پیاده رو ایستاده بودم و تنها به فاصله حدود چند ثانیه از تصادف و مرگ ناشی از بی احتیاطی یک موتورسیکلت نجات پیدا کردم و امثال بنده در این خیابان ها و کوچه ها کم نیستند که با این آسیب ها مواجه می باشند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم گفت: برخی از جوانان موتورسوار گاهی با تک چرخ زدن، از مقابل ماشین ها با سرعت عجیبی عبور و مردم را دچار وحشت می کنند و با این اقدام خود، عامل تصادف در خیابان ها می شوند.

وی افزود: برخی با موتورسیکلت کار می کنند و بدون برهم زدن آرامش مردم، عبور و مرور می کنند ولی استفاده از این وسیله توسط افراد بی قانون، خطرناک است؛ گاهی برای خانم ها مزاحمت ایجاد می کنند، افراد را به تمسخر می گیرند و آلودگی های صوتی ایجاد می کنند.

وی ادامه داد: اگر کسی دنبال حرکت های نمایشی است به خارج از شهر برود ولی در داخل شهرو خیابان ها انجام چنین کارهایی اشکال شرعی دارد و باید با آنها مقابله شود.

** معضلات حقوقی و قانونی

محمد عزیزاللهی حقوقدان و استاد دانشگاه نیز معضل موتورسواران از جنبه حقوقی و قانونی را مورد بررسی قرار داد و گفت: در ارتباط با بحث موتورسواران خلاء قانونی داریم و تا زمانی که نسبت به این وسیله نقلیه خطرناک، حساسیت های ویژه ای ایجاد نشود باز شاهد معضلات و افزایش آنها خواهیم بود.

وی اظهار داشت: در کشوری مانند سوریه تا قبل از بحران فعلی، موتور سواری تنها برای ماموران پلیس مجاز بود و آن را برای عموم ممنوع کرده بودند.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: درکشورهای دیگر نیز برای موتورسیلکت ها قوانین خاص خود را دارند، ما اینجا برای گواهینامه، 2 مرحله آیین نامه و آزمون شهری و عملی داریم، در حالی که باید قوانین نسبت به موتورسیکلت ها سخت تر از سایر وسایل نقلیه باشد.

عزیزاللهی خاطرنشان کرد: در آیین نامه باید تفاوتی میان وسایل نقلیه سبک و سنگین باشد و در این زمینه نیز اگر خلاء قانونی وجود دارد، باید برطرف شود.

وی ادامه داد: تفاوت در کیفیت وسایل نقلیه و نوع بیمه آنها نیز مساله ای است که از نظر قانونی باید بررسی شود، دوچرخه یک وسیله نقلیه کم خطر است، اما موتورسیکلت از اتومبیل پرخطرتر می باشد، ولی آیا نرخ بیمه یک وسیله نقلیه حادثه آفرین و پرخطر مانند موتورسیکلت با سایر وسایل نقلیه، برابر، بیشتر و یا کمتر است؟

عزیزاللهی خاطرنشان کرد: تاکنون آیا کسی مشاهده کرده که راننده یک اتومبیل کیف قاپی کند؟ در حالی که ارتکاب این جرم با موتورسیکلت زیاد است، بیشتر جرایم وسایل نقلیه مربوط به موتورسیکلت ها می باشد ولی ما متناسب با حساسیت ها، قانون وضع نکردیم و گاهی نیز در مقابل قانون وضع شده، ایستاده ایم.

این استاد دانشگاه یادآورشد: چرا باید نوجوانان و جوان ما در خیابان ها موتور سواری کند؟ چرا نباید همه ملزم به استفاده از کلاه ایمنی و رعایت قوانین شوند که شاهد این تصادف ها نباشیم،؟ بنابراین ما نیازمند قوانین بازدارنده هستیم.

وی ادامه داد: در برابر تخلفات رانندگی نیز باید قوانین بازدارنده قوی تری به ویژه نسبت به موتورسیکلت ها داشته باشیم.

** مشارکت اجتماعی شهروندان در کاهش معضلات موتورسواران سهم بسزایی دارد

مدیر پیشگیری از وقوع جرم دادگستری قم نیز با اشاره به آمد و شد زیاد موتورسوارها در قم گفت: نوع آمد و شد موتورسیکلت ها در پیاده راه، خیابان و نوع پارک ها، قسمت عمده ای از خیابان های اصلی استان و پارکینگ ها را اشغال کرده است و رعایت نکردن قوانین از سوی موتورسواران بر دامنه ترافیک شهری افزوده است.

سعید کاویانی تصریح کرد: با نگاهی به آمار انتقال موتورسیکلت ها به پارکینگ و گزارش های انتظامی و قضایی در این زمینه می توان گفت که صرفا رویکرد انتظامی و حقوق قضایی در این زمینه کافی نیست.

وی خاطرنشان کرد: سهم پیشگیری های حقوقی قضایی و انتظامی حدود 30 درصد بوده، در حالی که سهم مشارکت اجتماعی شهروندان در کاهش این معضلات حدود 70 درصد می باشد.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر تبعات جدی آلودگی صوتی و زیست محیطی از دیگر آسیب های جدی در حوزه شهری می باشد و این امر می طلبد که دستگاه های مرتبط طرح جامع ساماندهی موتورسیکلت سواران را با رویکرد فرهنگی تبیین کنند.

مدیر پیشگیری از وقوع جرم دادگستری قم تصریح کرد: شهرداری، راه و شهرسازی، پلیس راه، پلیس راهور و سازمان حمل و نقل و ترافیک از جمله دستگاه های مسئول در این زمینه هستند.