به نقل از روابط عمومی بانک قرض الحسنه مهر ایران، محسن پدرام رییس هیات مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران، مدیر باتجربه ای است که در مباحث بانکی صاحب نظر است؛ وی اعتقاد دارد در شرایط امروز پول ارزان یکی از مهمترین راه های نجات تولید است و یکی از روش های مهم در این حوزه جمع آوری منابع برای پرداخت قرض الحسنه است. آنچه می خوانید گفتگوی صمیمانه ما با محسن پدرام رییس هیات مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران است.

در اقتصاد اسلامی یکی از ابزارها و نهادهای توسعه اقتصادی پس از بومی شدن،موضوع قرض الحسنه است،بانک قرض الحسنه مهر ایران به عنوان یکی از بانک های که بهترین ساختار مالی را از نظر قرض الحسنه دارد،چه اقداماتی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی انجام داده است؟

شاید یکی از مهمترین شاخصه های اقتصاد اسلامی در موضوع عدالت اقتصادی خلاصه گردد که خود زمینه ای برای ظهور توسعه ی اقتصادی است، بنابراین می توان اذعان نمود که توسعه اقتصادی یک کشور از طریق رشد واحدهای اقتصادی در هر یک از سطوح مختلف شرکت، دولت و خانوار حاصل می‌شود. این بخش‌ها حین فعالیت خود ممکن است با مازاد یا کسری منابع مالی مواجه شوند. از این‌ رو وجود یک سازوکار واسطی که بتواند منابع مازاد را از بخش‌های دارای مازاد منابع مالی دریافت و در اختیار بخش‌های نیازمند منابع مالی قرار دهد از اهمیت بالایی برخوردار است.بدون شک انجام این امر بدون اصلاح نظام مالی و رفتن به سمت آموزه‌های بانکداری و اقتصاد اسلامی امکان‌پذیر نیست.
بطور کلی این بانک با ماهیت تخصصی قرض الحسنه، همراستا با شاخصه های اقتصاد اسلامی با اعطای تسهیلات ارزان قیمت به نیازمندان در جهت اشتغال(تغییر رویکرد مصرفی به اشتغالزایی و خود اشتغالی) و بنگاه های خرد(تامین مالی ارزان قیمت) تلاش دارد تا سهمی از توسعه عدالت اقتصادی و ایجاد فرصت های برابر برای رشد اقتصادی جامعه داشته باشد.

نظام بانکی ما با چه چالش هایی در حوزه قرض الحسنه روبروست؟

یکی از مهمترین تفاوت های نظام مالی اسلامی با نظام مالی متعارف، جایگاه مهم و والای انگیزه های معنوی در کنار پذیرش انگیزه های مادی و سودطلبانه است.بعبارتی فرهنگ اسلامی با مطرح نمودن انگیزه های معنوی،در صدد است رفتارهای اقتصادی را به سمت و سوی رفع نیازهای جامعه سوق دهد.این فرهنگ در مفهومی به نام قرض الحسنه جلوه می نماید.این فرهنگ در میان آحاد جامعه رایج شده با این حال می توان به عدم تفکیک بین قرض الحسنه و قرض بدون بهره، پرداخت پاداش و جایزه به سپرده های پس انداز قرض الحسنه، بهره گیری از منابع قرض الحسنه در تسهیلات غیر قرض الحسنه ای بعنوان سه چالش عمده اشاره نمود که به واسطه آن در شرایط موجود قرض الحسنه بانکی از ان جایگاه ممتازی که باید داشته باشد اندکی فاصله گرفته است.

بانکداری اسلامی با نگاه قرض الحسنه در توسعه اقتصادی پول ارزان و افزایش رونق تولید،چه نقشی می توان ایفا کند؟

در سال‌های اخیر به دلیل شرایطی خاص، اقتصاد ایران تورم و رکود را بعضا به طور همزمان تجربه کرده است. در شرایط تورم و رکود همواره تامین مالی ارزان برای بخش تولید اهمیت فراونی پیدا می کند. تولید در شرایط امروز، تنها با پول ارزان قیمت رونق می گیرد، زیرا هزینه های تولید بیش از اندازه بالا رفته و با مشکل زیادی روبروشده است. یکی از راه های مهم در این حوزه جمع منابع برای قرض الحسنه است و بانک‌ها برای اشتغال‌زایی باید تشویق‌های بیشتری برای جمع‌آوری پول ارزان ارائه کنند و آن را به بخش تولید هدایت کنند. در نتیجه، برای ایجاد فضای کسب و کار، باید سراغ تامین مالی کم هزینه رفت. مهمترین تامین مالی ارزان و مفید در صنعت بانکداری ایران، قرض‌الحسنه است. برای اینکه این فرهنگ در بین اقشار جامعه گسترش یابد تا سپرده‌های خود را بصورت قرض الحسنه نزد بانک ها سپرده گذاری کنند باید، نسبت به مزایای این روش اطلاع رسانی و فرهنگ سازی کرد تا مسیر توسعه کشور هموار شود و به کمک آن کارآفرینی و اشتغالزایی کرد و لازم است تا مردم به یقین برسند که برای رسیدن به توسعه پایدار باید تامین مالی درستی برای فضای کسب و کار انجام داد و این امر جز از درگاه بانکداری اسلامی و قرض الحسنه میسر نمی‌شود.

بانک قرض الحسنه مهر ایران، با توجه به اهمیت تولید در سال های اخیر و نامگذاری سنوات مختلف با موضوعاتی که با حمایت از تولید، اشتغالزایی و کالای ایرانی در آن مورد توجه بوده است، چه میزان از منابع خود را به پرداخت تسهیلات ارزان در جهت ایجاد و گسترش رونق اقتصادی و حمایت از تولید و اشتغال اختصاص داده است؟

با اشاره به نامگذاری سنوات مختلف و ازجمله سال ۹۷ با عنوان «حمایت از کالای ایرانی»، این بانک باتوجه به لزوم افزایش قدرت خرید مردم در استمرار چرخه تولید و اشتغال در بنگاه های کوچک و متوسط که دارای زنجیره ارزش داخلی بوده و موجبات اشتغال ملی را فراهم می کند، اقدام به اجرای طرحی به منظور پرداخت تسهیلات قرض الحسنه به متقاضیان کالای ایرانی نموده است. انعقاد تفاهمنامه همکاری با شرکت های مختلف با هدف افزایش قدرت خرید از طریق اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه در زمره اولین اقدامات این بانک بوده است.همچنین برای ایجاد رونق اقتصادی، حمایت از کارآفرینی و اشتغالزایی تفاهمنامه های متعددی با سازمان ها و نهادهای گوناگون از جمله: بنیاد برکت، بسیج سازندگی، بنیاد مسکن انقلاب، سازمان بهزیستی کمیته امداد امام خمینی(ره) و... منعقد شده است که توجه ویژه بیشتر آن‌ها بر توانمندسازی نیازمندان و محرومان متمرکز شده است، بر این اساس، طبق تفاهم نامه منعقده با بنیاد برکت ۱.۵۰۰ میلیارد ریال با نرخ تسهیلات ۳ و ۴ درصدی با دوره باز پرداخت ۴۸ یا ۶۰ ماهه در نظر گرفته شده که در مرحله اول ۶۰۰ میلیارد ریال در اختیار متقاضیان قرار می گیرد.
همچنین درخصوص اقدامات مطلوب بانک در حوزه های اجتماعی نیز بانک قرض الحسنه مهرایران از طریق طراحی و اجرای طرح ها و برنامه‌های متنوع برای اعطای تسهیلات قرض الحسنه، گام‌های موثری در زمینه ترویج بانکداری اسلامی در بستر قرض الحسنه و انجام مسئولیت های اجتماعی در حوزه های اشتغال، معیشت، ازدواج، درمان و حمایت از مددجویان سازمان های حمایتی برداشته که اجرای طرح های تسهیلاتی در حمایت از بنیان خانواده به ویژه زنان سرپرست خانوار، همانند طرح‌های «اندوخته خانواده مهر ایران» و «اندوخته بانوان مهر ایران» رضایتمندی بسیاری را در میان اقشار ضعیف و متوسط جامعه ایجاد کرده است.

یکی از موانع اخذ تسهیلات در این سال ها، نرخ سود بالا بود که بسیاری از تولید کنندگان را برای دریافت تسهیلات با چالش روبرو نموده است،تسهیلات ارزان در رونق تولید چقدر تاثیرگذار است؟

بدون شک رونق تولید در کشور با عدم وابستگی به نفت و درآمدهای نفتی گره خورده است،در این شرایط و برای تقویت اقتصادی درون‌زا، باید به تولید داخلی و راهکارهای افزایش ان نگاهی ویژه داشت. چراکه تقویت اشتغال،بنگاه های تولیدی،افزایش نیروی کار و سرمایه های انسانی از مصادیق بارز رونق تولید داخلی خواهد بود.در این میان بالا بودن نرخ تسهیلات بانکی و افزایش بهای تمام شده پول یکی از مشکلات اساسی تولید بوده و با در نظر گرفتن مقوله تورم، اهمیت موضوع دوچندان می شود. در همین راستا بد نیست اشاره ای داشته باشم به طرح "رونق کسب و کار مهر" بانک قرض‌الحسنه مهر ایران، که با اجرای این طرح، برای کسبه و تجار شرایطی فراهم می شود تا با تأمین سرمایه در گردش به قیمت ارزان و بهبود فرآیندهای تولیدی خود بخشی از دغدغه های این قشر که در شرایط کنونی وظیفه ای خطیر دارند، جبران گردد.

باتوجه به رسالت شما در اساسنامه بانک در حمایت از مناطق محروم، چه حمایت هایی در بحث ایجاد واحدهای تولیدی و اشتغالزایی در مناطق محروم شده است؟

در این زمینه بانک قرض‌الحسنه مهر ایران تاکنون با مشارکت در تامین مالی خرد در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته کشور منجر به شکوفا شدن پتانسیل‌های بالقوه و اشتغال زایی برای هزاران نفر شده که این مسئله خود به افزایش امید به زندگی بهتر در مناطق محروم منجر شده و از مهاجرت به حاشیه شهرها و معضلاتی مانند حاشیه نشینی جلوگیری کرده است. طرح‌های اشتغالزایی در بانک قرض الحسنه مهر ایران سه طرف دارد. یک طرف بانک قرض‌الحسنه مهر ایران، یک طرف نهاد یا ارگانی که به تعریف طرح‌های اشتغالزا بپردازد و مدل انجام کار را تعریف کند. مانند قراردادی که این بانک با بنیاد برکت امضا کرد و طرف سوم این طرح‌های اشتغالزایی نیز متقاضیان دریافت وام برای ایجاد شغل هستند.در این فرمول بانک قرض الحسنه مهر ایران به بانک عامل تبدیل و به متقاضیان معرفی شده برای راه‌اندازی کسب و کارهای کوچک، وام پرداخت می شود.
در سنوات گذشته تلاش این بانک بر این بوده تا رویکرد را به حمایت از اشتغالزایی و کارآفرینی به ویژه در مناطق محروم و کمتر برخوردار کشور تغییر نموده که ضمن همکاری با سازمان هایی مانند: بنیاد برکت، کمیته امداد امام خمینی (ره) و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اقدامات شایسته ای را برای توانمندسازی نیازمندان در مناطق محروم، اشتغالزایی و همچنین رونق کشاورزی و دامپروری انجام داده است.

در پایان اگر نکته مورد توجه دارید بفرمایید ...

در پایان ضمن تشکر از کلیه همکاران صف و ستاد بانک انشالله در پایان سال جاری نیز همچون سنوات قبل شاهد تحقق اهداف بانک در کلیه حوزه های ترسیم شده باشیم.