وزیر امورخارجه ایران تعلل اروپایی‌ها در عملیاتی شدن سازوکار مالی اروپا با ایران را غیرقابل قبول دانست و گفت اعلام راه‌اندازی اینس‌تکس توسط اروپا یک اقدام مقدماتی است و اروپایی‌ها هم اکنون هیچ بهانه‌ای برای عدم آغاز رسمی کار مالی خود با ایران ندارند. محمدجواد ظریف همچنین ابراز کرد که ایران تشکیل نهاد متناظر اینس‌تکس را به اتحادیه اروپا اعلام کرده است. ظریف روز یکشنبه در حاشیه مراسم رونمایی از سایت دیپلماسی اقتصادی وزارت امورخارجه در جمع خبرنگاران افزود: اروپایی‌ها اردیبهشت ماه سال گذشته پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق برجام تعهدات متعددی را مطرح کردند که برای شروع اجرای آن تعهدات نیاز بود اینس‌تکس (سازوکار مالی اروپا و ایران) راه‌اندازی شود. او با بیان اینکه معتقدیم اکنون اروپایی‌ها باید برای مدت زیادی تلاش کنند تا بتوانند تعهدات خودشان را در قبال برجام انجام دهند، افزود: اروپایی‌ها بسیار عقب هستند و نباید این‌طور تصور کنند که جمهوری اسلامی ایران منتظر آنها می‌ماند.

او تاکید کرد: ما روابط بسیار خوبی با همسایگان‌مان داریم و سازوکارهای مشابهی با بسیاری از کشورها راه‌اندازی کردیم که فعال شده و عمل می‌کند و من نمی‌دانم اروپایی‌ها برای یک سازوکار مقدماتی چقدر وقت نیاز دارند!؟ وزیر امورخارجه بار دیگر با تاکید بر اینکه اروپایی‌ها درعملیاتی شدن اینس‌تکس عقب هستند، گفت: برای راه‌اندازی این سازوکار نیاز بود که ما سازوکار متناظری را در ایران راه‌اندازی کنیم. این سازوکار هفته گذشته راه‌اندازی شد و الان اروپایی‌ها هیچ بهانه‌ای برای[تعلل در] شروع کار ندارند.

تشکیل نهاد متناظر اینس‌تکس

وزیر امورخارجه همچنین در دیدار با رئیس کمیسیون سیاست خارجی و مهاجرت مجلس سنای ایتالیا گفت که ایران تشکیل نهاد متناظر اینس‌تکس را به اتحادیه اروپا اعلام کرده است. ظریف در این دیدار با اشاره به وجود روابط قوی بین دو کشور در ۴۰ سال گذشته، ابراز امیدواری کرد دولت ائتلافی کنونی ایتالیا روابط خوب اقتصادی خود با ایران را مانند گذشته ادامه دهد. وزیر امورخارجه همچنین در این دیدار اظهار کرد: ایران نهاد متناظر اینس‌تکس را ایجاد و تشکیل آن را به اتحادیه اروپا اعلام کرده است. ویتوریو روساری پتروچلی رئیس کمیسیون سیاست خارجی و مهاجرت مجلس سنای ایتالیا، نیز سفر خود به ایران را دلیل وجود روابط خوب بین دو کشور دانست و با اشاره به وجود روابط دیرینه و کهن بین دو کشور، خواستار حفظ و تعمیق آن شد.

نیاز به هماهنگی در روابط اقتصادی خارجی

وزیر امورخارجه در این مراسم با اشاره به این اقدام (راه‌اندازی سایت دیپلماسی اقتصادی) گفت: این اقدام می‌تواند یک حلقه وصل میان وزارت امورخارجه به‌عنوان دیده‌بان کشور و معرفی‌کننده امکانات در دنیا به مردم کشور، چه بخش‌خصوصی و چه بخش دولتی ایجاد کند و اینکه ما بتوانیم در ارائه اطلاعات تلاش کنیم. او با بیان اینکه نیاز به هماهنگی در روابط اقتصادی خارجی یک نیاز جدی و واقعی است، اظهار کرد: ستاد هماهنگی روابط خارجی از پرسابقه‌ترین ستاد‌های بین ارگانی در دولت است که از سال ۱۳۶۰ راه‌اندازی شده و نشان‌دهنده درک مسوولان کشور از نیاز به هماهنگی در حوزه اقتصاد و روابط اقتصادی است.

وزیر امورخارجه با اشاره به اقدام آمریکایی‌ها در قرار دادن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی گفت: اقدام نابخردانه آمریکایی‌ها در توهین به نماد مقاومت و ایستادگی یعنی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باعث همدلی و هماهنگی و همراهی بیشتر بین دستگاه‌های مختلف شد. ظریف تاکید کرد: یک فشار هماهنگ و گسترده علیه جمهوری اسلامی برای ۴۰ سال گذشته وجود داشته و سیاست فشار حداکثری دولت آقای ترامپ در طول دو، سه سال و نیم گذشته به‌صورت جدی تحمیل شده و به‌عنوان یک دستور کار ویژه بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی و نظامی دنیا پیگیری شده است.

ظریف افزود: کلیه سفرای آمریکا برای اینکه بنگاه‌های اقتصادی را از ارتباط اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران منع کنند، بسیج شدند و تقریبا به‌عنوان یک هدف شخصی تک تک این سفرا این کار را دنبال می‌کنند. به‌طوری که بعضی از آنها این روش را به ابتذال کشانده‌اند و با دخالت در امور داخلی همه کشورها سعی می‌کنند کشورها را امر و نهی کنند. وزیر امورخارجه در ادامه گفت: به‌رغم این فشارها جمهوری اسلامی توانسته در حوزه‌های مختلف پیشرفت کند. به‌رغم اینکه ما فشارهایی را هم تحمل کرده‌‌ایم نباید فراموش کنیم که طرف این فشارها مردم هستند که بیشترین میزان خسارت را از این فشارها متحمل شدند و معیشت مردم بیشترین فشار را تحمل کرده است.

ظریف گفت: وظیفه ما این نیست که بگوییم صرفا به‌خاطر این همه امکانات پیشرفت کرده‌‌ایم بلکه وظیفه ما به‌عنوان مجموعه حاکمیت، به‌ویژه به‌عنوان دولت جمهوری اسلامی این است که فشارها را از روی مردم کم بکنیم. او تاکید کرد: مردم دولت را انتخاب کردند برای اینکه وضعیت‌شان را بهبود ببخشد و ما نمی‌توانیم پشت مقاومت، ایستادگی و توانمندی‌های مردم پنهان شویم. وظیفه ما این است که خودمان کاری بکنیم. اما نباید فراموش کنیم که ما توانمندی‌های بالا و امکانات گسترده‌ای داریم و در حوزه اقتصاد می‌توانیم کارهای زیادی انجام دهیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: لازمه این کارها باور به این توانمندی‌ها و مقهور نشدن در برابر سیاست‌های آمریکا است. ما باید بپذیریم که آمریکا دیگر نمی‌تواند آنچه را که می‌خواهد عملی کند و این یک واقعیت است. وزیر امورخارجه خاطرنشان کرد: خیلی از ما این واقعیت را هنوز نپذیرفته‌ایم و خیال می‌کنیم که آمریکا قدرقدرت است. آمریکا حتما قدر قدرت نیست. حتی غرب قدرقدرت نیست. ما در دنیای پساغربی زندگی می‌کنیم. غرب جای مهمی است، اما همه چیز نیست.

ظریف گفت: سیستم اداری ما باید این باور را پیدا کند که غرب همه چیز نیست.این موضوع مخصوصا در حوزه اقتصاد بسیار ضروری است. البته این به معنی انزوا و جدا شدن از بازار جهانی نیست، بلکه به معنی پذیرفتن یک واقعیت است و قبل از همه خود غربی‌ها پذیرفته‌اند و نگاه به شرق را غربی‌ها شروع کردند. رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: اول باید خودمان را باور کنیم، دوم اینکه باور کنیم آمریکا همه چیز نیست، سوم اینکه غرب همه چیز نیست و چهارم اینکه ما نیاز داریم به‌عنوان یک مجموعه کار کنیم. ما جزیره‌های مستقل نیستیم و این‌طور نیست که ما بتوانیم در کشوری زندگی کنیم که فقط چند وزارتخانه موفق داشته باشد.

ظریف گفت: فرض کنیم در کشوری زندگی می‌کنیم که وزارت راه یا وزارت صنعت آن خیلی موفق است، ولی وزارت رفاه آن موفق نیست و نرخ بیکاری در کشور افزایش پیدا کرده آن وقت کشور موفقی نخواهیم بود. ما باید بفهمیم که یک کشور و یک دستگاه هستیم و دستگاه‌های متعدد نیستیم. وزیر امورخارجه با اشاره به اهمیت این رویکرد در روابط خارجی گفت: ممکن است یک دستگاه با یک کشور یک مشکل داشته یا یک مزیت نسبی داشته باشد، اما این مشکل و مزیت نسبی باید در چارچوب کل روابط ما با آن و فراتر از آن در چارچوب کل روابط خارجی ما دیده شود. او تاکید کرد: این‌طور نیست که ما بگوییم من مسوول رابطه با فلان کشور هستم و کاری ندارم که رابطه من باعث می‌شود سایر دستگاه‌ها خسارت ببینند یا منفعت ببرند و این نگاه باید از وزارت امورخارجه شروع شود.

ظریف که در جمع نمایندگان دستگاه‌های عضو ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی سخن می‌گفت، افزود: ما در وزارت خارجه باید حواسمان باشد هر موضع‌گیری که می‌کنیم می‌تواند به تک تک دستگاه‌ها آسیب برساند یا به کمک شما بیاید. شما هم باید بپذیرید  هر اقدامی که می‌کنید و هر قراردادی که امضا می‌کنید باید در راستای منافع کل کشور باشد. رئیس دستگاه دیپلماسی در پایان سخنانش گفت: معاونت دیپلماسی اقتصادی معاونت اقتصادی نیست، ما مسوولیت تسهیل روابط اقتصادی را داریم مسوولیت کار اقتصادی با شماست و ما صرفا تسهیل گریم و محدوده وظیفه خود را می‌شناسیم ولی توقع ما این است که در این وظیفه با هم همکاری داشته باشیم.

اقدامات متقابل ایران در مقابل آمریکا

ظریف همچنین در بخش دیگری از سخنان خود درباره اقدام غیرحقوقی آمریکا در مورد قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی و اینکه جمهوری اسلامی ایران چه اقداماتی در این زمینه انجام داده یا خواهد داد، گفت: نخستین کاری که جمهوری اسلامی ایران انجام داد این بود که شورای عالی امنیت ملی بلافاصله پس از اقدام غیرقانونی آمریکا در بیانیه‌ای «سنتکام» (فرماندهی مرکزی ایالات‌متحده) که مسوولیت نیروهای آمریکایی در منطقه را دارد به شکل متقابل به‌عنوان یک سازمان تروریستی و همچنین دولت آمریکا را به‌عنوان رژیم حامی تروریسم شناسایی و معرفی کرد. او افزود: علاوه براین اقداماتی در مجلس شورای اسلامی در جریان هست که ما هم با دوستانمان در مجلس درحال مشورت هستیم که چه اقداماتی می‌تواند انجام شود و نمایندگان محترم در این زمینه طرح‌هایی را ارائه دادند و همکاران ما نیز با آنها در تماس هستند. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران افزود: به دبیرکل سازمان ملل متحد و ‌شورای امنیت این سازمان در مورد غیرقانونی بودن این اقدام آمریکا و سیاست‌های بسیار غلط واشنگتن در منطقه نامه‌ای نوشتم.

ظریف با بیان اینکه درعرصه رسانه‌ای نیز فعالیت‌های خوبی علیه این اقدام غیرقانونی آمریکا صورت گرفته، گفت: در صحنه روابط دو جانبه، امروز که روز اجرایی شدن تصمیم ایالات‌متحده است پیام‌هایی برای وزرای‌خارجه همه کشورها درباره این اقدام ارسال خواهد شد که ضروری است موضع‌گیری از سوی کشورها صورت بگیرد و تذکرات لازم به همه وزرای خارجه داده شود مبنی بر اینکه اقدام بی سابقه و خطرناک ایالات‌متحده آمریکا علیه نهاد نظامی رسمی یک کشور چه عواقبی داشته و خواهد داشت.

مانع‌تراشی آمریکا در سیل ایران

وزیر امورخارجه همچنین در پاسخ به پرسشی درباره مانع‌تراشی آمریکا برای ارسال کمک‌های نقدی سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی به سیل‌زدگان ایرانی اظهار کرد: در این زمینه در حوزه اطلاع‌رسانی اقدام وسیعی صورت گرفته و دولت آمریکا در موضع تدافعی قرار گرفته تا حدی که اعلام کرده مانعی برای کمک‌ها نیست ولی این حرف آنها خلاف است. ظریف گفت: اسنادی را جمع‌آوری کرده‌‌ایم و به‌زودی منتشر خواهیم کرد که نشان‌دهنده این است که بانک‌ها حتی بانک‌های اروپایی به‌دلیل نگرانی از اقدامات آمریکا از پذیرش کمک‌های ایرانیان خارج از کشور و مردم سایر کشورها که مایلند در کمک‌رسانی به ایرانی‌ها مشارکت کنند، ممانعت کرده اند. او گفت: آمریکایی‌ها ناگزیر شدند کاری که انجام می‌دهند را تکذیب کنند و ما اسنادی را جمع‌آوری کردیم که ثابت می‌کند ایالات‌متحده در این اقدام که می‌شود به‌عنوان «جنایت علیه بشریت» تعریف کرد، مشارکت فعال دارد.

رونمایی از سایت دیپلماسی اقتصادی

همچنین پایگاه اینترنتی «دیپلماسی اقتصادی» وزارت امورخارجه روز یکشنبه در مراسمی با حضور محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه رونمایی شد. در مراسم رونمایی پایگاه اینترنتی «دیپلماسی اقتصادی» علاوه بر وزیر امورخارجه، دیپلمات‌ها و نمایندگان دستگاه‌های مختلف نیز حضور داشتند. غلامرضا انصاری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امورخارجه در مراسم رونمایی از این سایت گفت: امیدوار هستیم با تلاش‌های گسترده‌ای که برای راه‌اندازی این سایت انجام شده است؛ تولیدکنندگان و تجار بتوانند بازاریابی سهل تری داشته باشند.

او افزود: سایت شامل دو بخش‌خواهد بود؛ بخش اول که امروز رونمایی می‌شود، به معرفی بازارهای خارجی می‌پردازد و بخش دوم که هنوز به مرحله اجرایی نرسیده، عمدتا به زبان انگلیسی است و به معرفی ظرفیت‌های اقتصادی ایران می‌پردازد. محمد جواد ظریف در دوره دوم وزارت خود معاونت اقتصادی وزارت امورخارجه را احیا کرد که هدف از آن عمدتا افزایش ارتباطات و مناسبات اقتصادی است. در این مراسم توضیحات مبسوطی درخصوص سایت دیپلماسی اقتصادی داده شد که جامعیت اطلاعات و دسترسی‌هایی که در آن تعبیه شده است، این ابزار را فراهم می‌کند تا تجار و بازرگانان بتوانند داده‌های مورد نیاز خود را برای فعالیت اقتصادی در کشور مقصد به‌دست بیاورند.