اقتصادآنلاین - مروارید اسلامی؛ سی‌امین صبحانه کاری بازارسرمایه با موضوع نقش بیمه در توسعه بازار سرمایه از سوی کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در محل هتل استقلال پارسیان برگزار شد. در این نشست، رئیس کل بیمه مرکزی و جمعی از فعالان حوزه بیمه و بازار سرمایه به سخنرانی در خصوص وضعیت صنعت بیمه و سنجش نحوه همکاری این صنعت با بازار سرمایه پرداختند.

بیمه عمر در ساختار بیمه مغفول مانده است

عبدالناصر همتی، رئیس کل بیمه مرکزی در سی‌امین صبحانه کاری بازار سرمایه با موضوع نقش بیمه در توسعه بازار سرمایه اظهار داشت: نفوذ بیمه در کشور پایین است. تامین اجتماعی توسط دولت و انتظار مردم از دولت بابت تامین امور بیمه‌ای آنها، موجب شده است که در ساختار ترکیبی بیمه، بیمه عمر به حداقل برسد و نتواند رشد کند. ترکیب بیمه در کشور باید اصلاح شود.

او با تاکید بر اینکه حضور شرکت‌های بیمه در بورس به معنای خرید و فروش سهام نیست، گفت: بیمه‌ها می‌توانند از طریق بازار اولیه وارد بازار سرمایه شوند و به تعمیق بازار و افزایش حجم آن کمک کنند. تلاش ما بر این است که فعالیت بیمه به صورت خصوصی باشد. بیمه دولتی معنا ندارد. خصوصی شدن بیمه کمک می‌کند تا این شرکت‌ها بتوانند موانع کمتری پیش روی خود داشته باشد. بیمه‌های عمر در راستای توسعه این حوزه و سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازار سرمایه نقش قابل توجه دارد و باید به سمت آن حرکت شود.

ظرفیت‌های بیمه برای بازار سرمایه

همتی با اشاره به اینکه بیمه‌ها می‌توانند دو کار اساسی انجام دهند، توضیح داد: یکی از آنها انتشار اوراق بهادار منتسب به بیمه است. اقداماتی در این راستا انجام شده است. دومین اقدام، معرفی محصولات بیمه عمر متصل به بازار سرمایه است. مانند محصولاتی که بتوان به صندوق‌های سرمایه‌گذاری وصل کرد که به تعمیق بازار و افزایش نقش بازارهای سرمایه در بازار مالی کمک می‌کند.

او تاکید کرد: مساله بانک پایگی کشور و کمک به حفظ حاکمیت آن، مشکلاتی را ایجاد کرده است. اگر بخش حقیقی اقتصاد رشد کند، بازار پول این مسیر را نمی رود. تلاش صنعت بیمه، بازار سرمایه و سیستم بانکی باید در راستای بخش حقیقی اقتصاد و نه بخش اسمی آن باشد.

همتی با بیان اینکه حدود ۵۵ درصد منابع صنعت بیمه در سپرده‌های بانکی است، گفت: این بخشی است که می‌تواند به بازار سرمایه کمک کند و به آن عمق بخشد. اصلاح این روند باید در سطح کلان اقتصاد اتفاق بیفتد و در کنترل ما نیست.

او ادامه داد: هرچه از دولتی بودن به سمت خصوصی شدن پیش برویم و بیمه‌ها خصوصی شوند و مردم از پرداخت‌های پایان دوره دولتی به سمت پرداخت‌های تکمیلی بیمه‌ای بروند، این حوزه رشد بیشتری می‌یابد. همتی در پایان صحبت‌های خود، نسبت به همکاری با بازار سرمایه ابراز امیدواری کرد.

سعید اسلامی بیدگلی، دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران نیز تاکید کرد که بازار سرمایه آمادگی طراحی ابزارهای بیمه‌ای را دارد.

لزوم بانک زدایی از سرمایه‌گذاری‌های بیمه/ نیاز به بانکیزه شدن خدمات شرکت‌های بیمه

سید محمد صادق الحسینی، مدیرعامل شرکت توسعه کسب و کار سبا در این نشست به بررسی وضعیت شرکت‌های بیمه و سرمایه ‌گذاری‌های آنها پرداخت: اکنون زمان اتصال بازار بیمه و بازار سرمایه است. هرچند صنعت بیمه سهم کمی  از تولید ناخالص داخلی دارد اما ظرفیت بزرگی دارد و حوزه بیمه در کشور به دلیل اینکه توسعه یافتگی کمتر نسبت به سایر بازارهای مالی دارد، این یک فرصت برای سرمایه‌گذاری در آینده است چون رشد قابل توجهی در آینده و احتمالا بیشتر از سایر صنایع مالی خواهد داشت.

او ادامه داد: متوسط سرمایه‌گذاری‌های بورسی در صنعت بیمه در ایران، کمتر از ۱۰ درصد است. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته، بیش از ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری‌ها در انواع اوراق و بازار سرمایه است.

الحسینی با تاکید بر اینکه صنعت بیمه چاره‌ای به جز بانک زدایی از سرمایه‌گذاری‌های خود ندارد، توضیح داد: چرا که نظام بانکی با بحران مواجه است و خطرات تهدیدکننده آن، صنعت بیمه را نیز تهدید می‌کند. او درخصوص وضعیت ابزارهای بیمه‌ای در بازار سرمایه گفت: سهم صنعت بیمه از ابزارهای بازار سرمایه ناچیز است و نیاز به طراحی ابزارهای جدید وجود دارد. پیشنهاد می‌شود تا کارگروهی بین شرکت‌های بیمه و بازار سرمایه تشکیل شود تا موارد اتصال این دو بازار بررسی و در راستای آن حرکت شود. توسعه ۵ نوع اوراق باید در دستور کار قرار گیرد. بازار سرمایه در دنیا با اوراق مختلف به نوعی به عنوان پشتوانه اتکایی شرکت‌های بیمه مستقیم عمل می‌کند.

او ادامه داد: خدمات مشترک بانک و بیمه (bancassurance) در ایران توسعه نیافته است. خدمات شرکت‌های بیمه باید بانکیزه شود و شرکت‌های بیمه نیاز دارند تا از ظرفیت‌های شبکه بانکی برای فروش و بازاریابی خدمات خود استفاده کنند.

وضعیت نامناسب شرکت‌های بیمه‌ای حاضر در بورس

سید روح اله حسینی مقدم، معاون بورس تهران: بخش قابل توجهی از شرکت‌های بیمه در بازار سرمایه لیست شده اند. ارزش بازار شرکت‌های بیمه حدود پنج هزار میلیارد تومان است اما بازار خوبی ندارند چون نقدشوندگی پایینی دارند. این صنعت قیمت مناسبی در بازار ندارد. شرکت‌های بیمه نقدشونده نیستند. اگر به نقدشوندگی به عنوان پارامتر اساسی توجه شود، این شرکت‌ها به قیمت اصلی خود می‌رسند.

او با تاکید بر نقدشوندگی و شفافیت به عنوان دو ضعف شرکت‌های بیمه در بورس  گفت: علاوه بر نقدشوندگی، شفافیت مساله قابل توجه دیگر در حوزه شرکت‌های بیمه‌ای است. سال‌ها است که وضعیت شفافیت شرکت‌های بیمه در بازار سرمایه تغییری نکرده و روند رشدی نداشته است. قابلیت اتکای گزارش‌های شرکت‌های بیمه رشد نکرد. شرکت باید پیش از ارسال گزارش‌ها به بیمه مرکزی، آن را در کدال منتشر کنند.

حسینی مقدم با اشاره به اینکه به حقوق سهامداران شرکت‌های بیمه بی توجهی شده است، ادامه داد: حقوق سهامداران و ذی‌نفعان در بانک و بیمه مانند سایر صنایع یکسان نیست و ذی‌نفعان سهم خود را دریافت می‌کنند اما سهامداران بی بهره می‌مانند و سود خود را دریافت نکرده اند. به همین دلیل تمایلی به آن ندارند.

دلایل عدم تمایل به بورس

الویری، مشاور مالی شرکت انرژی دانا در خصوص دلایل تمایل نداشتن مردم به سرمایه‌گذاری در بورس گفت: کیفیت بورس در ایران و مشکلات آن در حوزه شفافیت موجب کاهش اعتماد به این بازار شده است. همچنین عدم انطباق ریسک و بازده نکته قابل توجه دیگر در این حوزه است.

تعهدات بیمه‌ها برای بازار مالی شفاف نیست

مرتضی اعلاباف، عضو هیات علمی دانشکده بیمه دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر مساله تعهدات شرکت‌های بیمه گفت: مشکل اصلی، عدم درک بازارهای مالی از تعهدات شرکت‌های بیمه است. دلیل اینکه بازارهای مالی به سمت بیمه نمی روند، این است که تعهدات آن را نمی شناسند و البته شرکت‌های بیمه هم این تعهدات را معرفی نمی کنند. لازم است این تعهدات شفاف شوند.

یکی از حاضران جلسه نیز شکل اصلی بازار سرمایه را عدم توازن بین ریسک و بازده دانست و تاکید کرد که مساله صنعت بیمه تنها مغفول بودن بیمه عمر نیست، بلکه ترکیب پرتفوی صنعت بیمه باید اصلاح شود.

رئیس کل بیمه مرکزی در پاسخ به موارد مطرح شده از سوی حاضران جلسه مواردی را توضیح داد. او درخصوص حاکمیت شرکتی گفت: اساسنامه به اتمام رسید و حاکمیت شرکتی به زودی در شرکت‌های بیمه‌ای اجرا خواهد شد. او همچنین در مورد ضرر سهامداران شرکت‌های بیمه‌ای بورسی گفت: سود سال جاری نسبت سال‌های گذشته بسیار کاهش یافته است اما سودهای آن سال‌ها واهی بود چرا که این شرکت‌ها ذخیره نگرفته بودند اما آنها را مکلف به این کار کردیم و اکنون دو سال است که شرکت‌ها ذخیره‌ها را به‌خصوص در حوزه شخص ثالث می‌گیرند. به همین دلیل سهام آنها در بورس ریزش کرد اما این وضعیت به تدریج بهتر می‌شود و این جراحی برای شرکت‌های بیمه لازم بود. همتی در رابطه با توسعه بیمه عمر در کشور خبر از تاسیس یک شرکت در این حوزه داد: بیمه باران در حوزه بیمه عمر به زودی شروع به فعالیت می‌کند.