دقیقا همان‌ها که هر چه از شرایط اسفناکشان بگوییم کم است. رهاشدگانی که در چنگال اعتیاد گرفتار شده و روزی‌هزار بار در دلشان آرزوی ترک می‌کنند، اما نه کورسوی امید به بهبودی دارند و نه از پس مخارج مراکز درمانی برمی‌آیند. اینجاست که نقش حمایتهای دولتی پر رنگ می‌شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، معتادان بی‌بضاعت چاره‌ای ندارند. آنها فقط زندگی خود را دود می‌کنند. هر چند قصد دارند خود را از منجلاب اعتیاد بیرون بکشند، اما از تمکن مالی بی‌بهره‌اند. دقیقا قوز بالای قوز مصداق همین حالت است. معتادان بی بضاعت در دست‌انداز درمان هستند. انگار آنها جاده‌ای را تخت گاز سر بالا می‌روند بدون آنکه سرپایینی در انتظارشان باشد. از مدت‌ها پیش قرار بود تحت حمایت قرار گیرند ولی نتیجه‌ای عایدشان نشده است. البته در این میان باید گفت که سازمان بهزیستی در صورت ارزیابی عدم استطاعت مالی معتادان به آنها یارانه درمان می‌دهد، اما اعتبارات این سازمان در این راستا به حدی ناچیز است که اصلا به چشم نمی‌آید. از سوی دیگر، توجه به میزان کیفیت خدمات ارائه شده هم در این مقال می‌گنجد. خلاصه کلام اینکه وقتی پای درد دل معتادان بی‌بضاعت خسته از اعتیاد می‌نشینیم، از کمی و کاستی‌ها کم نمی‌گویند. از نحوه بد برخوردها تا شکنجه‌هایی که گاه اخبار آن از فراسوی مراکز درمانی بیرون می‌آید. این در حالی است که گویا اخیرا صفحه برگشته و قرار است که روی دیگر سکه به آنها نشان داده شود. چندی پیش سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر کشور از ابلاغ مصوبه حمایت از معتادان بی‌بضاعت خبر داد و بیان کرد که از این پس، این دسته از معتادان از سوی وزارت رفاه، کار و امور اجتماعی مورد حمایت قرار می‌گیرند. خبر خوشی که بارقه امید را در دل معتادان بی بضاعت روشن کرد، چرا که مسیر پر فراز و نشیب ترک اعتیاد زیر نظر متخصصان و با رعایت حقوق انسانی هزینه‌بردار است و جز با حمایتهای دولتی امکانپذیر نیست. به گفته پرویز افشار این قانون سال‌هاست که به تصویب رسیده است، اما تاکنون به اجرا درنیامده بود که اینک بر اساس مصوبه جلسه 134 ستاد مبارزه با موادمخدر اجرایی خواهد شد. به همین منظور در حمایت از معتادان بی بضاعت، دبیرخانه‌ای در وزارت رفاه، کار و امور اجتماعی تشکیل خواهد شد. بر اساس این مصوبه همه معتادان بی بضاعت تحت پوشش حمایت برای درمان قرار می‌گیرند. البته ماجرای کمک به معتادان بی بضاعت به همین‌جا ختم نمی‌شود. آبان سال گذشته بود که طرح ملی جنت به کمکشان شتافت. طرح شاخص وزارت بهداشت که قرار شد جایگزین نظام تشویق شود. در واقع این طرح به صورت پایلوت با هدف پیشگیری از اعتیاد در استان البرز رونمایی شد و بیش از ۱۰۰۰ پزشک، پرستار و روانشناس بدون کوچک‌ترین هزینه‌ای به آموزش پیشگیری از اعتیاد پرداختند، اما دیری نپایید که سنگ‌اندازی‌ها موجب توقف آن شد. طرحی که به مزاج بسیاری از کارشناسان خوش آمد و اکنون علت توقف مقطعی آن مشخص نیست.
طرح جنت تعطیل نمی‌شود
اواخر ماه گذشته رئیس دانشگاه علوم پزشکی البرز بیان کرد که طرح جنت متوقف نشده است، اما اگر این هم متوقف شده باشد به دستور بنده نبوده و این خبر را تکذیب می‌کنم و باید از ستاد مبارزه با مواد مخدر این موضوع پیگیری شود. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ حمید درفشی عنوان کرد: این طرح توسط وزارت بهداشت برای کنترل MTBها جایگزین نظام تشویق شده بود و این طرح متوقف نشده است. ماه جاری سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر اظهار کرد که اختلاف نظر وزارت بهداشت و کانون درمان گران اعتیاد استان البرز به معنای تعطیلی بلندمدت طرح جنت نیست. پرویز افشار با اشاره به توقف طرح جنت در استان البرز خاطرنشان کرد: طرح جنت در استان البرز یکی از طرح‌های بسیار خوب بود که با همکاری ستاد مبارزه با موادمخدر، دانشگاه علوم پزشکی البرز، شورای هماهنگی و کانون درمانگران استان البرز انجام شده بود. او با اشاره به برنامه‌هایی که در راستای تحقق برنامه طرح جنت صورت گرفته بود، ادامه داد: یکی از این برنامهها درمان رایگان برای افراد بی بضاعت در کلینیک‌های درمانی استان بود که در این راستا بیش از 200 کلینیک برای تحت پوشش قرار دادن دو تا سه بیمار اعلام آمادگی کردند. افشار به فارس گفت: برنامه دیگر ایجاد پوشش پیشگیری و آموزش‌های پیشگیرانه برای خانواده‌های معتادان بود، چرا که این گروه بیشتر در معرض خطر هستند که این برنامه نیز به خوبی انجام شد.
شکنجه‌گاه درمان
اعتیاد این بلای خانمانسوز در کشورمان قدمتی دیرینه دارد، خانواده‌های بسیاری را از هم پاشیده و جان‌هایی را گرفته است. از تبعات والدین معتاد بر کودکان خانواده نیز چیزی نگوییم بهتر است. در واقع نیاز به لاپوشانی نیست. پیر، جوان، کودک، نوجوان، زن، مرد، تحصیلکرده و کارگر همه به نوعی گرفتار مخدرها و به تبع آن کمپ‌های ترک اعتیاد شدهاند. کمپ‌هایی که بسیاری از معتادان پرده از آزار و اذیت آن برداشته و آن را به نوعی شکنجه‌گاه تعبیر کرده‌اند. کافی است عبارت «شکنجه معتادان در کمپ‌های ترک اعتیاد» را در گوگل جست‌و‌جو کنید و با روایت‌های بسیاری از مددجویان رو به رو شوید. این در حالی است که زنان شهرستانی هم برای ترک اعتیاد مجبور به ترک دیار خود هستند و تمامی این مسائل موجب می‌شود که همچنان اعتیاد به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی صدرنشین باشد و در دل خود نیز مشکلات دیگری را به بار آورد. از این رو اگر قرار است که معتادان در پروسه درمانی قرار گیرند، نباید صرفا به بعد مالی قضیه بپردازیم، چرا که یک معتاد باید از نظر روحی هم برای ترک اعتیاد آمادگی داشته باشد و در این راستا نحوه رفتار مددکاران و متخصصان نیز بسیار حائز اهمیت است. بنابراین باید برای رسیدن به نتیجه گیری مستدل اظهارنظرات معتادان و خانواده‌های آنان را هم از نحوه چگونگی درمان ارزیابی کنیم. با تمام این تفاسیر باید گفت که معضل اعتیاد نقش چشمگیری در همه ابعاد جامعه دارد، چرا که نیروهای انسانی بسیاری در این ورطه گرفتار هستند. بنابراین باید درمان آن به درستی صورت گیرد.
حمایت از معتادان بی بضاعت در دستور کار
«درمان معتادان متجاهر با معتادان بی بضاعت متفاوت است. معتادان متجاهر برای دریافت خدمات هیچ‌هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند. چه در مراکز ماده 16 و چه در مراکز ماده 15 که بهزیستی با هماهنگی ستاد مبارزه با مواد مخدر معرفی میکند. همچنین وقتی آنها از مراکز ماده 16 بیرون می‌آیند و تمایل به مصرف متادون یا داروهای دیگر دارند، باز هم هیچ‌هزینه‌ای از آنها گرفته نمی‌شود، اما معتادان بی بضاعت معتادانی هستند که می‌‌خواهند خودشان را درمان کنند، ولی هزینه آن را ندارند.» اینها را فرید براتی سده می‌گوید؛ معاون توسعه، پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور. به گفته او در قانون مبارزه با موادمخدر اعلام شده که وزارت رفاه باید در این زمینه کمک کند. همچنین ما در سازمان بهزیستی رقمی را به عنوان یارانه تحت عنوان «یاری برگ» در اختیار مراکز سرپایی و اقامتی دارای مجوز که در اختیار بهزیستی استان‌ها هستند، قرار می‌دهیم تا اگر فردی مراجعه کرد بتواند از این یارانه استفاده کند. براتی‌سده خاطرنشان میکند: مبلغ یارانه برگ از منابع و اعتبارات سازمان بهزیستی تامین می‌شود، اما شاید از سال آینده مراکز بستری و سرپایی در قالب بیمه درمان اعتیاد قرار گیرند و ما بیشتر رقممان را به کمپ‌ها اختصاص دهیم. او ادامه می‌دهد: قدر مسلم رقمی که باید وزارت رفاه برای این برنامه پیش‌بینی کند، بسیار بیشتر است. او اظهار میکند: وزارت رفاه برنامه بیمه معتادان را پیش‌بینی کرده است. از سوی دیگر، در آخرین جلسه ستاد مبارزه با مواد مخدر آیین‌نامه‌ای تحت عنوان «حمایت از معتادان بی بضاعت برای درمان» با حضور آقای رئیس‌جمهور مصوب و ابلاغ شده است که دستورالعمل می‌خواهد. در واقع باید عملیاتی شود. معاون توسعه، پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور می‌‌افزاید: فکر کنم با عملیاتی شدن این آیین‌نامه می‌توانیم اهداف را پیش ببریم. او در مورد طرح‌های وزارت بهداشت یادآور می‌شود: وزارت بهداشت به فکر درمان معتادان است و بهتر است که معتادان ماده 16 قانون مبارزه با مواد مخدر را که جزو مستضعفان هستند، تحت پوشش قرار دهد. به عبارت دیگر مسئولیت درمان بیماری‌های همراه مانند آپاندیس را برعهده بگیرد. شکل‌گیری این فرایند کافی است. معاون توسعه، پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور تاکید میکند: بنده معتقدم که باید خیران و داوطلبان متخصص در بحث مبارزه با اعتیاد وارد شوند، چون بودجه کشور بیش از این کشش ندارند. او در مورد طرح‌های وزارت بهداشت با هدف پیشگیری از اعتیاد می‌گوید: بی شک برای حصول اطمینان از کارآمد بودن این طرح‌ها مانند طرح جنت باید به نتایج آن نگاه کنیم.
