‌کامیون‌ها را در پارکینگ خوابانده‌ایم

حامد، یکی از رانندگان کامیون که در چهارمحال‌وبختیاری دست به اعتصاب زده می‌گوید: «حدود شش ماه پیش، سهم بیمه تأمین اجتماعی رانندگان کامیون حدود 130 هزار تومان بود، اما اکنون 230 هزار تومان شده است، درحالی‌که اصلا خدمات ارائه نمی‌دهد. بازنشستگی رانندگان 30 ساله در نظر گرفته شده است. آخر یک راننده کامیون با این کار سنگین 30 سال دوام می‌آورد که پشت کامیون کار کند؟». «قبلا با هر سختی بود، کنار می‌آمدیم و زندگی می‌کردیم؛ اما از وقتی دلار گران شد، همه چیز به‌هم ریخت». این را در ادامه حرف‌هایش می‌گوید و حرف‌هایش را به گرانی قطعات می‌کشاند: «قیمت قطعات کامیون سه برابر شده است. در همین یک ماه اخیر که دلار بالاتر رفته، یک میلیون تومان روی قیمت لاستیک رفته است و فروشنده هم جز نقدی قطعات را نمی‌فروشد؛ یعنی اگر ماشینمان خراب شد، دیگر نمی‌‌توانیم کامیون را تعمیر کنیم». حامد مکث می‌کند و با ناراحتی می‌گوید: «درد اجباری و بی‌کاری است. من خودم فوق‌دیپلم دارم. راننده فوق‌لیسانس هم داریم. مجبوریم با کامیون کار کنیم؛ اما این‌طور برایمان نمی‌صرفد. اعتراض کردیم و ماشین‌هایمان را در پارکینگ گذاشتیم. کاری به سیاست نداریم، فقط می‌خواهیم مشکلاتمان برطرف شود». او با انتقاد از جلسه دولت با نمایندگانشان می‌گوید: «تعرفه‌ای ایجاد کرده‌اند که 20 درصد روی کرایه بار بگذارند، باربری‌ها به نفع خودشان آن را مصادره کرده‌اند. آنهایی که در جلسات هستند، مسیرها را نمی‌شناسند که نشسته‌اند و دیمی، تعرفه تعیین کرده‌اند». حامد تأکید می‌‌کند: «مسئولانمان ترسیده‌اند. حتی نمی‌گذارند مشکلاتمان را به آنها بگوییم. می‌گویند سرمان شلوغ است».

‌می‌خواهند ما را خراب کنند

این فعال حوزه حمل‌‌ونقل می‌گوید: «اوضاع به این شکل پیش برود، برایمان نمی‌صرفد ماشین را بیرون بیاوریم». او البته در حین صحبت‌هایش، به نکته عجیبی اشاره می‌کند: «اصلا امنیت نداریم که بار بزنیم. بار را می‌برند، جواب صاحب بار را چگونه بدهیم؟ راننده را با چوب می‌زنند. هزاران راننده داریم که در پارکینگ کامیون‌هایشان را پارک کرده‌اند. اینهایی که ماشین آتش می‌زنند و گروگان می‌گیرند، راننده نیستند، اغتشاشگرند. می‌خواهند به نام ما تمام شود. ما نمی‌شناسیمشان‌. می‌خواهند ما را خراب کنند».

‌کمیسیون‌ها سنگین است

عباس، یکی از رانندگان در همدان که در این اعتصاب‌ها حضور دارد می‌گوید: «باربری‌هایی که داخل یا خارج پایانه هستند، کمیسیون‌های سنگینی می‌گیرند. فرضا کرایه از دزفول به تهران را 800 هزار تومان می‌گویند؛ اما وقتی بارنامه چاپ می‌شود، نوشته یک‌میلیون‌و 300 هزار تومان. 500 هزار تومان کمیسیون می‌گیرند. دنبال شکایت برویم یکی، دو روز علاف می‌شویم و بعد از این پیگیری نیز وقتی می‌خواهیم بار بگیریم، چون شکایت کرده‌ایم، شماره کامیون‌ها را به همکارانشان می‌دهند که به ما بار ندهند. به همین راحتی؛ بار کنسل شد».  از او می‌پرسم تا چه زمانی به اعتصاب ادامه می‌دهید: «معلوم نیست اعتصاب تا کی طول بکشد. جوابمان را بدهند تمام می‌کنیم».

توریست هستید، شغل سخت حساب نمی‌شوید!

یکی از کامیون‌داران در بروجرد لرستان نیز می‌گوید: «از زندگی بیزار شده‌ایم. با شرکت‌های دولتی کار می‌کنیم، دو سال است حقوقمان را نداده‌اند. بار برای شرکت حمل‌و‌نقل خلیج‌ فارس که شرکت دولتی است، از بندر امام به تهران و کرج آوردیم، وعده داده بودند یک‌ماهه کرایه‌تان را می‌دهیم، از تاریخ 2/2/94 کرایه‌مان را نداده‌اند. دفتر مرکزی هم می‌رویم، می‌گویند پول نداریم. چند ماه چند سال پول ندارد؟». علی به بیمه رانندگان اشاره کرده و می‌گوید: «ما را به‌عنوان توریست می‌دانند. می‌گویند از این شهر به آن شهر می‌روید! 24 ساعت وقت استراحت نداریم، کنایه می‌زنند شما توریست هستید. هیچ راننده‌ای 30 سال دوام نیاورده که پشت فرمان بماند!». او هم از عوارض بالای جاده‌ای انتقاد کرده و می‌گوید: «سه دفعه عوارض در سال گران شده است. می‌گویند کار بخش خصوصی است. سه، چهار ماه یک بار گران کرده‌اند. دولت باید روی عملکرد بخش خصوصی نظارت کند که در سال یک دفعه گران کند. می‌دانیم تورم است، 10درصد گران شود؛ اما سه، چهار‌ماهه هر بار پنج تا 10 درصد گران می‌شود. از اول ماه 20 درصد عوارض گران شده است». این کامیون‌دار با اشاره به اعتصاب کامیون‌داران می‌گوید: «کامیون‌ها کار نمی‌کنند. پلیس اگر کنار خیابان ماشین‌ها را پارک کنیم، جریمه می‌کند، به‌خاطر‌همین در پارکینگ یا جاهایی پارک کردیم که مشکلی نباشد». علی به طعنه می‌گوید: «الان باربری‌ها التماس می‌کنند بار بزن، نمی‌زنیم. می‌گویند از شما حمایت می‌کنیم! شب و روز در خطریم؛ اما طوری عمل کنید که ما هم کمی دلگرم شویم».

‌نمایندگان کامیون‌داران:  اعتصاب تمام شود

غلامحسین دغاغله، مدیرکل حمل‌ونقل کالای سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای  از وعده پایان اعتصاب کامیون‌داران می‌گوید و همچنان تأکید دارد که تعداد رانندگان معترض در قیاس با تعداد رانندگان کشور کم است. از او می‌پرسم این به این معناست که دیگر از فردا اعتصابی نداریم؟ پاسخ می‌دهد: «علم غیب ندارم. نمی‌توانم پیش‌بینی کنم؛ اما تا امروز خیلی از کامیون‌داران کار می‌کردند و برخی در اعتراض بودند».

دغاغله در ادامه با اشاره به افزایش یکباره قیمت دلار و به تبع آن، قطعات، لوازم یدکی و... می‌گوید: «این اتفاق سبب شد بین 20 تا50 درصد افزایش قیمت داشته باشیم که مسئولان هم به آن اشاره دارند. رانندگان تحت فشار قرار گرفته‌اند. به‌خاطر‌همین یک هفته قبل ماه رمضان بین 15 تا 20 درصد افزایش کرایه را تصویب کردیم که اکثر استان‌ها اعمال کردند؛ اما آنها اعتراض به میزان افزایش کرایه دارند و می‌گویند دردی از ما دوا نمی‌کند».

مدیرکل حمل‌ونقل کالای سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای با بیان اینکه چند کار را دولت و وزیر راه به نیابت از دولت با نمایندگان کامیون‌داران توافق کرد، گفت: «یکی از موارد واردات قطعات لوازم یدکی با ارز دولتی است. افزایش 20درصدی کرایه هم مورد توافق قرار گرفت».

او با اشاره به اینکه کارگروه به دستور وزیر راه و شهرسازی تشکیل شد، توضیح می‌دهد: «توافق شد که کامیون‌داران، رانندگان و کانون رانندگان مسافربر هر‌کدام سه نفر را معرفی کنند تا به همراه سازمان راهداری و نماینده وزارت راه، دستورالعمل‌ها و... را پیگیری کنند و به وزیر ارائه دهند که اگر در حیطه اختیارات آنها باشد، آنجا برطرف شود و فراتر از وزارت راه، آقای وزیر قول داده در خارج از دولت هم مسائل را پیگیری کند».

دغاغله در پاسخ به این پرسش که یکی از نقدهای کامیون‌داران کمیسیون بالای شرکت‌های باربری است، می‌گوید: «کمیسیون بار طبق قانون توافق بین رانندگان و شرکت‌هاست و دولت دخالتی در تعیین میزان کمیسیون ندارد. گاهی شرکت‌ها به جای اینکه کمیسیون قانونی بگیرند، مبلغ بیشتری دریافت می‌کنند؛ بنابراین به‌عنوان دستگاه نظارتی، کمیسیون ماده 12، رسیدگی به تخلفات شرکت‌ها را در نظر گرفته‌اند تا رانندگان بتوانند مشکلاتشان را در آنجا رسیدگی کنند. این کمیسیون، شبه‌قضائی است و باید مستندات به آن ارائه شود. با‌این‌حال برای رسیدگی به حق کامیون‌داران، این امتیاز را برای آنها قائل شدیم که کتبی راننده اعلام کند که شرکتی از آن بیشتر کمیسیون گرفته و اگر صنف تأیید کند، برای ما مستند محسوب می‌شود و در کمیسیون برخورد با شرکت صورت می‌گیرد.

او با تأکید بر اینکه رانندگان کامیون نگران نباشند، ادامه می‌دهد: «اگر نوبت کامیونی باشد و شرکت به آن بار ندهد و علت آن هم شکایت راننده کامیون بوده باشد، با شرکت‌های متخلف برخورد جدی می‌کنیم». با‌این‌حال این مقام مسئول تأکید می‌کند که مشکلات در دست رسیدگی است و لزوما به‌زودی حل نخواهد شد.

‌سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای مشکل دارد

مسعود دانشمند، رئیس هیئت‌مدیره فدراسیون حمل‌ونقل ایران درباره گره اصلی ماجرا از دید کارشناسی می‌گوید: سیستم حمل‌ونقل ایران تک‌مالکی است. اکنون از حدود 450 هزار وسیله نقلیه شش‌ تُن به بالا در کشور، حدود 93 درصد آنها تک‌مالکی است؛ در‌حالی‌که در جهان، بالای 80 درصد کامیون‌ها، شرکت‌مالکی است. این شرکت‌ها هستند که طرف گفت‌وگو با دولت قرار می‌گیرند تا مشکلات آنها را برطرف کنند. درحال‌حاضر شرکت‌ها نقشی ندارند و بنابراین در هیچ‌ جلسه‌ای هم دعوت نشدند و از‌آنجا‌که با این وضعیت، رانندگان نفوذی ندارند و رابطه‌ای بین‌شان نیست، نتوانسته‌اند مشکلات‌شان را به‌خوبی پیگیری کنند. از دانشمند درباره مهم‌ترین انتقاد کامیون‌داران درباره دستمزد توافقی و کمیسیون‌ها می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: در شیوه کنونی، شرکت‌ها با صاحبان بار توافق می‌کنند تا کرایه‌ها مشخص شود و به‌این‌ترتیب سهم رانندگان هم مشخص می‌شود. این روش، روشی نیست که امروز جواب بدهد. در دنیای امروز شرکت‌مالکی حاکم است و اگر رانندگان بخواهند، می‌توانند سهامداران شرکت‌ها باشند و از سود شرکت سهم ببرند و این مورد امتیازی برای آنها محسوب می‌شود و در تعیین بار و نوسازی و ... در اولویت قرار می‌گیرند.

او با حمایت از رانندگان معترض می‌گوید: حرف رانندگان حرف حق است، نزدیک چهار سال است کرایه آنها افزایش پیدا نکرده‌ است. در این چهار سال دولت حداقل 55 درصد حقوق کارکنان خود را افزایش داده‌ است.

با‌این‌حال وقتی از پاسخ دولت مبنی بر اینکه درخواستی از سوی رانندگان وجود نداشت

 می‌گویم، دانشمند با تأکید می‌گوید: دلیل نمی‌شود. راننده‌ای که پشت کامیون کار می‌کند، همان‌قدری فشار معیشتی دارد که یک کارمند دولت دارد. وقتی چهار سال افزایش حقوق نمی‌دهید، طبیعی است نتیجه همین می‌شود. راننده اول رفاه خانواده‌اش را کم کرده، کم‌کم، کم آورده و اقساط ماشینش را نداده. راننده‌ای هست که کار می‌کند؛ اما در نهایت با کسر هزینه‌های حمل بار، یک میلیون تومان هم برایش نمی‌ماند که هزینه‌های زندگی‌اش را بدهد. دولت باید از ابتدا فکری به حال این وضعیت می‌کرد.

‌ضرورت افزایش 35درصدی حقوق کامیون‌داران

رئیس هیئت‌مدیره فدراسیون حمل‌ونقل ایران در قالب راه‌حلی می‌افزاید: این مشکل حل نمی‌شود؛ مگر اینکه در کوتاه‌مدت دولت، کرایه‌ها را در حدود 35 درصد حقوق آنها افزایش دهیم و در بلندمدت تک‌مالکی را به شرکت‌مالکی تبدیل کنیم.