به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مهر، قیمت برنج هندی، طی حدود یک ماه گذشته روند افزایشی در بازار به خود گرفته است؛ کارشناسان معتقدند ضعف دستگاههای مسئول در تنظیم بازار موجب شده تا واردکنندگان با این گمان که بازار با کمبود مواجه خواهد شد، محموله هایی که قبل از ممنوعیت، وارد کرده اند را با تاخیر از گمرک ترخیص کنند تا قیمت در بازار بالاتر رود؛ این درحالی است که اگر وزارت جهادکشاورزی بعنوان مسئول تنظیم بازار، ذخایر موجود را با مدیریت بهتری در بازار عرضه کند، فضا را بر سودجویی ها خواهد بست.
اوایل آذرماه امسال، محمود حجتی وزیرجهاد کشاورزی طی نامه ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت با این استدلال که میزان واردات برنج خارجی به کشور طی سال جاری بسیار چشمگیر بوده، خواستار ممنوعیت ثبت سفارش واردات این محصول شد و براین اساس ثبت سفارش واردات متوقف شد.
طبق اعلام وزارت کشاورزی در ۷ ماهه امسال یک میلیون و ۶۰ هزارتن برنج خارجی وارد کشور شده که این عدد در مدت مشابه سال قبل ۶۰۹ هزارتن بوده بنابراین واردات در ۷ ماهه سال جاری حدود ۴۰ درصد رشد داشته‌است.
گرانی برنج هندی به ۲۵ درصد رسید
در پی توقف ثبت سفارش واردات، قیمت برنج هندی در بازار نزدیک به ۱۰ درصد افزایش یافت؛ اوایل دی ماه جاری نیز محمد آقاطاهر رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران از افزایش دوباره قیمت برنج هندی به میزان ۱۰ درصد در سطح عمده فروشی ها خبر داد.
آقاطاهر در این زمینه گفت: واردکنندگان فرایند ترخیص برنج موجود در گمرکات را به کُندی انجام می دهند و در محموله های جدیدی که به عمده فروشان تحویل داده اند، دوباره یک افزایش قیمت ۱۰ درصدی را لحاظ کرده اند، بنابراین قیمت برنج هندی با افزایش ۱۰ درصدی که قبلا تجربه کرده بود در مجموع ۲۰ درصد گران شده است که این افزایش قیمت به تدریج به سطح خرده فروشی ها تسری پیدا می کند و خرده فروشی ها در خریدهای جدید خود از عمده فروشان، با قیمت های جدید مواجه خواهند شد.
رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران درباره دلیل گرانی برنج هندی طی هفته های اخیر افزود: علت این امر تنشی است که در پی ممنوعیت ثبت سفارش واردات برنج به بازار وارد شده و برای رفع این تنش باید سریع تر برنج های موجود در گمرک را ترخیص کنند که متاسفانه این کار با کُندی انجام می شود.
وی گفت: برنج هایی که اخیرا از گمرک ترخیص شده اند با این نرخ های جدید عرضه در حال عرضه به بنکداران هستند.
آقا طاهر اضافه کرد: البته برنج های موجود در گمرک مدتها قبل با قیمت مشخصی وارد کشور شده اند و دلیلی ندارد که قیمت شان بخواهد بالاتر برود، سودجویی باعث این مساله شده است.
و اکنون بعد از گذشت حدود ۱۰ روز از آن زمان، باز هم قیمت این نوع برنج افزایش یافته است؛ آقاطاهر در این زمینه می گوید: قیمت برنج هندی از زمانی که ثبت سفارش واردات ممنوع شده تاکنون حدود ۲۵ درصد در عمده فروشی ها گران شده، قیمت برنج ایرانی نیز تغییری نداشته و قیمت برنج پاکستانی از افزایشی جزیی برخوردار بوده است.
هیچ کمبودی در بازار وجود ندارد/قاچاق برنج به داخل کشور
مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید و تنظیم بازار، معتقد هستند هیچ کمبودی در بازار برنج وجود ندارد و اقدام به احتکار از سوی برخی سودجویان می تواند یکی از دلایل گرانی برنج هندی طی هفته های اخیر باشد.
در همین زمینه مسعود بصیری، مدیر کل دفتر برنامه ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی اظهارداشت: براساس اعلام مرکز آمار، مصرف سرانه برنج در کشور ۳۷.۰۷ کیلوگرم در سال است، در نتیجه نیاز ما به برنج حدود ۳ میلیون تن در سال است.
وی با بیان اینکه حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزارتن برنج در داخل کشور تولید می شود، افزود: بنابراین، نزدیک به ۸۰۰ هزارتن نیاز سالانه کشور به واردات است.
این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: امسال حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزارتن برنج به صورت رسمی وارد کشور شده است، با توجه به اینکه واردات غیر رسمی نیز به طریقی انجام می شود، نمی توان آمار خیلی دقیقی را در این زمینه ارائه کرد که دقیقا چه میزان برنج وارد کشور شده است.
قیمت برنج مرغوب ایرانی کاهش یافته است
بصیری گفت: در نتیجه با میزان تولید و وارداتی که انجام شده، نیاز کشور به برنج مرتفع شده و هر آنچه نیاز هست در داخل وجود دارد؛ .در حال حاضر انبارهای شمال کشور مملو از برنج است و تولیدکنندگان با مشکل فروش آنها مواجه هستند و قیمت برنج مرغوب در استانهای مازندران و گیلان کاهش یافته است.
به گفته این مقام دولتی مصرف ماهیانه برنج وارداتی حدود ۶۶ هزارتن است، در حالی که بیش از این وارد شده است.
وی اضافه کرد: وزارت جهاد کشاورزی توجه به مصرف کننده را نیز مدنظر دارد و در همین راستا سال گذشته تعرفه واردات برنج را از ۴۰ به ۲۶ درصد کاهش داد و ۵۰۰ تومان مابه التفاوتی که در این زمینه اخذ می شد را نادیده گرفتیم که همه این اقدامات در جهت حمایت از مصرف کننده انجام شد.
بصیری افزود: ما هر روز قیمت‌ها و وضعیت بازار، انبارها و موجودی را رصد می کنیم، اگر کمبودی باشد یا مشکلی ایجاد شود وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه تجدید نظر خواهد کرد.
وی با بیان اینکه ممنوعیت ثبت سفارش واردات برنج موقتی است، برنج هایی که الان در گمرک هستند، می توانند ترخیص شوند و به بازار بیایند، درباره اینکه گفته می شود ترخیص برنج های وارداتی از گمرک با کندی انجام می شود، گفت: واردکنندگان با این اقدامات قصد دارند در برابر ممنوعیت ثبت سفارش واردات برنج، جبهه بگیرند و این کندی ترخیص برنج های وارداتی ربطی به وزارت جهاد کشاورزی ندارد؛ که البته این امر نمی تواند صحت داشته باشد چرا که اگر کالایی زیاد در گمرک بماند به عنوان کالای متروکه محاسبه می شود.
دستگاههای نظارتی باید ورود کنند
مدیرکل دفتر برنامه ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی درباره اینکه تدبیر این وزارت خانه در برابر مساله مذکور چه خواهد بود؟، تصریح کرد: ما تامین کننده نیاز کشور هستیم، چه از محل تولید داخل و چه از محل واردات باید این نیاز را تامین کنیم. هم اکنون مقداری بسیار زیادی برنج های داخلی در انبارهای شمال دپو شده، اما مشتری ندارد به همین دلیل قیمت برنج داخلی نسبت به دو سال قبل کاهش یافته است.
بصیری ادامه داد: اما اینکه عده ای برنج را احتکار کرده اند و ذخایر خود را به بازار عرضه نمی کنند، مربوط به دستگاه های نظارتی است، بحث تامین تا عمده فروشی بر عهده ماست اما موضوع احتکار مربوط به دستگاه های نظارتی و تعزیرات است که باید به آن رسیدگی کنند.
وی در واکنش به این مساله که علاوه بر تامین، توزیع هم باید درست انجام شود، اضافه کرد:این برنج ها دولتی نیستند، مربوط به بخش خصوصی هستند، که آنها را وارد کرده و اگر احتکاری انجام شده باید دستگاه های نظارتی ورود کنند.
دلیل گرانی برنج خارجی، قطع تخصیص ارز مبادله‌ای است
با این حال یزدان سیف، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران و معاون وزیرجهاد کشاورزی اعتقاد ندارد که ممنوعیت ثبت سفارش واردات دلیل گرانی برنج هندی در بازار است، وی در این زمینه اظهارداشت: گرانی برنج خارجی ربطی به ممنوعیت ثبت سفارش برنج وارداتی ندارد، از حدود دوماه پیش، چون ارز تخصیصی به برنج خارجی از ارز مبادله ای به ارز متقاضی تبدیل شده، این اتفاق رخ داده است.
وی افزود: قبل از این، ارز برنج خارجی ۳۵۰۰ تومان تامین می شد اما هم اکنون ۴۲۰۰ تومان شده است؛ یعنی هر دلار ۷۰۰ تومان فرق کرده است. ضمن اینکه برنج هندی تقریبا هر تنی ۱۱۰۰ دلار است که ضربدر ۷۰۰ تومان شود کیلویی ۷۷۰ تومان به قیمت این نوع برنج افزوده می شود، که طبیعی نیز است.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران درباره اینکه گفته می شود واردکنندگان محموله های وارداتی را با کندی ترخیص و وارد بازار می کنند که همین امر باعث گرانی برنج شده است، گفت: این مساله را باید از خودشان سوال کنید، بنده در این زمینه چیزی نمی دانم، اما دلیل عمده این موضوع آن است که ارز مبادله ای به ارز آزاد تبدیل شده است.
اجازه نمی دهیم قیمت بیش از این افزایش یابد
سیف درباره اینکه آیا ممکن است با این شرایط قیمت بیش از این افزایش یابد؟، تصریح کرد: ما اجازه نخواهیم داد قیمت بیش از این افزایش یابد و ذخایر را وارد بازار خواهیم کرد.
وی درباره اینکه آیا برنامه ای برای این منظور در دستور کار دارید؟، افزود: فعلا برنامه ای در دستور کار نیست چون میزانی که الان قیمت افزایش یافته، به اندازه قیمت تمام شده است، دلیلی ندارد ما برنج وارد بازار کنیم اما اگر قیمت بیش از این افزایش یابد ذخایرمان را عرضه خواهیم کرد.
