این در حالیست که چندی است در صف‌های نانوایی نیز صدای اعتراض‌ها شنیده می‌شود که چرا با این قیمتی که نان به دست مردم می‌رسد، کیفیت آن نامناسب و و اندازه آن کوچک‌تر شده است؟
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، در این میان نانوایان و مسئولان افزایش تورم و دیگر هزینه‌ها از جمله دستمزد کارگران، بیمه، مالیات و... را عوامل موثر در کاهش کیفیت نان و کاهش درآمد نانوایی‌ها عنوان کرده‌اند. آنها معتقدند که این عوامل سبب شده تا درآمد نانوایی‌ها به صفر برسد و آنان نیز برای آنکه دخل و خرج نانوایی متعادل شود، چانه‌های نان را کوچک کرده و در برخی اوقات نیز اقدام به فروش اجباری نان کنجدی می‌کنند.
این در حالیست که پایین بودن حقوق کارگران فنی نانوایی‌ها سبب کاهش درآمد آنها و ترک محل کار و واگذاری فرآوری و پخت‌وپز نان به کارگران عادی و در نهایت سبب عرضه نان‌های بی‌کیفیت و نامرغوب به مردم شده است. اینها مواردی بود که برخی از نانوایی‌ها از آن به عنوان عوامل کاهش کیفیت و کاهش وزن نان یاد کردند که تداوم این موارد نیز اعتراض مشتریان را در پی داشته است.
یک کارشناس کشاورزی در این باره می‌گوید: وضعیت نان در کشور و مسائل مربوط به آن یک مساله سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بوده و دولت در این زمینه همیشه مشکل اساسی داشته است، چراکه نان عنصری جدایی‌ناپذیر از سفره‌های مردم است و دولت با توجهی که به قشر آسیب‌پذیر جامعه دارد، با تغییر در قیمت آن می‌تواند به قشر آسیب‌پذیر لطمه وارد کند.
او با بیان اینکه دولت نمی‌تواند قیمت نان را افزایش دهد، اظهار کرد: بهترین قیمت و بهترین کیفیت در بازار رقابت حاصل می‌شود و باید بهترین کیفیت نصیب مصرف‌کننده شود.
بهترین راهکار، آزادسازی قیمت آرد است و دولت باید در رابطه با قیمت نان برای قشر آسیب‌پذیر راهکاری بیندیشد. وی افزود: آرد تنها یک آیتم از قیمت تمام‌شده نان است؛ دستمزد کارگر، مسائل جانبی و ... از دیگر آیتم‌ها هستند و نمی‌توان تنها به صرف قیمت آرد، قیمت نان را تعیین کرد.
با این تفاسیر و با توجه به اینکه موج تغییر نرخ نان مانند افزایش قیمت بنزین بر بسیاری از کالاها اثرگذار است، باید دید چه تدابیری به دنبال افزایش قیمت نان اندیشیده خواهد شد.
نان گران می‌شود
محمدجواد کرمی، رئیس اتحادیه نان‌های حجیم و نیمه‌حجیم صنعتی
با توجه به افزایش هزینه جاری و ثبات نرخ طی سه سال اخیر تغییر قیمت نان امری ضروری است. در حال حاضر به‌طور متوسط هر کیلو گندم با نرخ 1350 تومان از کشاورزان خریداری می‌شود و این درحالیست که دولت آرد را با قیمت 665 تومان در اختیار نانوایان یارانه‌پز و 900 تومان آزادپز قرار می‌دهد؛ از این‌رو یکسان‌سازی نرخ آرد و گندم در افزایش کیفیت و رقابت نانوایان تاثیر بسزایی دارد. اگرچه هزینه تمام‌شده نان از سوی سازمان حمایت باید مورد بررسی قرار گیرد، اما پیش‌بینی می‌شود که حدود 30 تا 35 درصد نرخ‌ها افزایش یابد.
از سوی دیگر، اگر قیمت آرد یکسان‌سازی شود، رقابت سالم نیز به وجود می‌آید، چراکه قیمت نان‌های تولیدشده با آرد آزاد و یارانه‌ای متفاوت است و این مساله برای تولیدکنندگان مناسب نیست، یا باید تمامی نانوایی‌ها آزادپز شوند یا آرد یارانه‌ای به همه تعلق گیرد. این مساله مشکل عمده صنعت آرد و نان است، در زمانی که آرد آزاد شد در بحث رقابت و کیفیت هم مصرف‌کنندگان راضی بودند و هم تولیدکنندگان.
اما زمانی که بازگشت به عقب داشتیم و دوباره یک‌سری از واحدهای تولیدی آرد یارانه‌ای دریافت کردند، مشکلات بسیاری در حوزه گندم، آرد و نان به وجود آمد. گندم تولیدی در کشور از نظر کیفیتی شاید برای تولید نان‌های سنتی مناسب باشد؛ اما برای نان‌های حجیم که نیاز به پروتئین بالا دارد اصلا مناسب نیست، بنابراین نیاز به واردات داریم و جلوگیری از واردات تنها کیفیت محصولات را در داخل کشور کاهش می‌دهد. اگر برنامه خودکفایی دارند، باید از طریق دیگری اقدام کنند. یعنی آرد صادر کنیم و در ازای آن آرد مورد قبول را برای نانوایی‌های حجیم و بخش‌های دیگر تامین کنیم، واردات اگر انجام شود کیفیت نیز افزایش خواهد یافت.
این در حالیست که نان‌های حجیم سالم و ماندگارند و درصد دورریز این محصول بسیار پایین است و باید فرهنگ مصرف این محصول در بین مردم رواج یابد، چراکه مردم در زمان خرید به دنبال این هستند که نان سفید خریداری کنند، در صورتی که نان هرچه تیره‌تر و حاوی سبوس بیشتری باشد، سالم‌تر است. در کشور مشکل گوارشی وجود دارد و نان‌های سبوس‌دار در تمام دنیا برای رفع این مشکلات عرضه و مصرف می‌شود؛ اما در ایران مصرف این قبیل نان‌ها بسیار پایین است. باید به مردم اطلاع‌رسانی کنیم که چه نانی مصرف کنند، باید از نان‌هایی با فیبر و سبوس بالا استفاده شود؛ در نانوایی‌های سنتی از آردهای سفید استفاده می‌شود، سنگک‌های تیره گذشته در حال حاضر سفید عرضه می‌شود که این مساله به ضرر مصرف‌کننده است.
نانوایان چاره‌ای جز کاهش وزن چانه ندارند
قاسم زراعت‌کار، رئیس اتحادیه نانوایان تهران
براساس دستورالعمل هیات‌وزیران از سال 93، 80 درصد آرد به صورت یارانه‌ای و 20 درصد آزاد در اختیار نانوایان قرار می‌گیرد. گرچه طی سه سال اخیر نرخ آرد تحویلی به نانوایان از ثبات نسبی برخوردار است، اما هزینه‌های جانبی بیمه، حقوق کارگران، مالیات و خدمات آب، برق و گاز افزایش یافته است. در این میان ضرورت دارد به گلایه‌های نانوایان از ثبات نرخ نان طی سال‌های اخیر اشاره شود. اعتراضات نانوایان به عدم تغییر قیمت نان به‌حق است، چراکه سایر هزینه‌های جانبی تولید از افزایش نسبی برخوردار است. نانوایان برای جبران هزینه‌های خود چاره‌ای جز کاهش وزن چانه ندارند که درنهایت این امر بی‌کیفیتی نان را به همراه دارد.
اسناد و مدارک لازم برای بررسی آنالیز قیمت به سازمان حمایت داده شده و بر این اساس انتظار می‌رود که تصمیمات لازم اتخاذ شود، چراکه نانوایان متحمل ضرر و زیان هستند. به‌طور کلی آزادسازی قیمت آرد و نان یک ضرورت است. با توجه به آنکه مردم به دنبال نان باکیفیت هستند؛ از این‌رو با یکسان‌سازی نرخ آرد علاوه بر سهولت نظارت امکان رقابت میان نانوایان میسر می‌شود.
این در حالیست که در حال حاضر ۹۵ درصد نان کشور به‌صورت سنتی تولید می‌شود و نان به عنوان اصلی‌ترین محصول در سبد غذایی خانوار به شمار می‌رود و بهبود کیفیت این کالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ایران در تولید گندم به مرحله خودکفایی رسیده و بنابراین کیفیت پایدار نان مستلزم کیفیت تولید این محصول راهبردی است که باید تلاش بیشتری در این زمینه صورت گیرد. همچنین کیفیت گندم، یکسان‌سازی قیمت آرد و رقابت سالم میان واحد‌ها ضمن ارتقابخشی به کیفیت نان در تامین رضایتمندی مردم هم بسیار نقش‌آفرین است.
نان از پرمصرف‌ترین غذاها و تامین‌کننده بخش اعظم کالری و پروتئین مورد نیاز روزانه مردم است و کیفیت نان به عوامل زیادی بستگی دارد که می‌توان به کیفیت مواد اولیه اشاره کرد. کیفیت نامناسب مواد اولیه، کیفیت پایدار نان را به چالش می‌کشد.
اجرای طرح یکسان‌سازی نرخ نان صرفه‌جویی سالانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون تنی گندم را به دنبال دارد و بدون‌شک با اجرای این طرح ضمن ایجاد فضای رقابتی می‌توان کیفیت تولید نان را ارتقا داد و در نتیجه رضایتمندی شهروندان را تامین کرد. در حال حاضر ۸۰ درصد آرد توزیعی در کشور یارانه‌ای و ۲۰ درصد آزاد است و آرد یارانه‌ای برای نانوایی‌های سنتی و آرد آزاد به نان‌های فانتزی و آزادپز‌ها تعلق دارد. اگر مساله نان در کشور یکسان‌سازی شود و واحدهای نانوایی اختیار انتخاب آرد اولیه خود را داشته باشند، می‌توان در فضای رقابتی حرفی از افزایش کیفیت و خلاقیت زد.
