عربستان این روزها آبستن حوادث بسیار مهمی است از مهمترین این حوادث می توان به اختلافات داخلی در خاندان پادشاهی، جنگ افرزوی محمد بن سلمان، برکناری افرادی که ولیعهد بوده اند از جمله کودتا علیه محمد بن نایف اشاره کرد. طبق گزارش رویترز، عزل محمد بن نایف از مقام ولیعهدی کاملا برنامهریزی شده بوده است. شاهزادگان سعودی پس از مطلع شدن از خواست ملاقات ملک سلمان با محمد بن نایف، در کاخ سلطنتی جمع میشوند. از ۳۴ شاهزاده ۳۱ نفر کنار گذاشته شدن محمد بن نایف را امضا میکنند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از مهر، ولیعهد پیشین برای پذیرش کنارهگیری زیر فشار قرار میگیرد و در نهایت در ساعات بامدادی روز ۲۱ ژوئن تسلیم شده و به مقامهای کاخ سلطنتی خبر میدهد که آماده ملاقات با ملک سلمان است.
محمد بن نایف سپس در دیدار کوتاهش با پادشاه سند کنارهگیری خود از مقام ولایتعهدی را امضا میکند. اندک زمانی بعد نیز خبر ولیعهدی محمد بن سلمان، فرزند محبوب پادشاه اعلام میشود.به گفته یکی از منابع نزدیک به محمد بن نایف، "کودتا" علیه ولیعهد پیشین عربستان زمانی به جریان افتاده که روابط تنگاتنگی میان محمد بن سلمان و جرد کوشنر، داماد و مشاور دونالد ترامپ شکل گرفته است.
به گفته یکی از منایع نزدیک به محمد بن نایف، این شاهزاده ۵۷ ساله سعودی پس از پذیرش کنارهگیری، در حصر خانگی قرار داده شده و جز با بستگان نزدیکش اجازه دیدار یا تماس تلفنی با کسی را ندارد.
صعود جهشی ولیعهد کنونی به رأس هرم قدرت، با گمانهزنیهای دیپلماتهای سعودی و برخی مقامهای کشورهای عربی در مورد کنارهگیری زودهنگام ملک سلمان همراه بوده استصعود جهشی ولیعهد کنونی به رأس هرم قدرت، با گمانهزنیهای دیپلماتهای سعودی و برخی مقامهای کشورهای عربی در مورد کنارهگیری زودهنگام ملک سلمان همراه بوده است.
رویترز با استناد به منبعی از کاخ سلطنتی عربستان گفته است، پادشاه بیانیهای ویدئویی را نیز در همین رابطه آماده کرده و در آن انتقال قدرت به فرزندش محمد بن سلمان را اعلام کرده است. این بیانیه ممکن است در ماه سپتامبر سال جاری میلادی (۲۰۱۷) منتشر شود.
روز گذشته دربار پادشاهی عربستان اعلام کرد که سلمان بن عبدالعزیز پادشاه این کشور برای مرخصی به خارج از کشور می رود و از روز ۲۴ جولای ۲۰۱۷ محمد بن سلمان عهده دار امور در عربستان می شود.
شاید به ظاهر برخی این را رویدادی طبیعی جلوه دهند که ولیعهد در غیاب پادشاه امور را اداره می کند اما با توجه به جاه طلبی های فراوان محمد بن سلمان بعید نیست که ملک سلمان هرگز تخت پادشاهی را نبیند یا در یک سناریوی از پیش طراحی شده زمام امور را به محمد بن سلمان جنگ طلب و قدرت طلب واگذار کند.
نقطه خطرناک ماجرا سیاست های عجولانه و نسنجیده ولیعهد عربستان است که در صورتی که برای همیشه ملک سلمان را کنار بزند جنگ در یمن، رقابت منطقه ای با ایران و بحران خلیج فارس و قطر ابعادی گسترده تر پیدا خواهد کرد.
محمد بن سلمان پس از تحصیل حقوق در دانشگاه ملک سعود، از طریق پدر ۸۱ سالهاش خیلی زود و کاملا حسابشده و سیستماتیک وارد چرخه قدرت شد.
سال ۲۰۰۹ زمانی که فرماندار ریاض بود، مشاور ویژهی پدر شد. زمانی که پادشاه کنونی در سال ۲۰۱۳ ولیعهد شد، پسرش ریاست دیوان ولیعهد را برعهده گرفت و سال ۲۰۱۵ هم با رسیدن پدر به قدرت وزیر مشاور و نیز رئیس شورای توسعه و اقتصاد شد؛ امری که از جمله برایش کنترل بر شرکت ملی نفت "سعودی آرامکو" را به ارمغان آورد.
سرویس اطلاعاتی فدرال آلمان (BND) درباره قدرتگیری محمد بن سلمان هشدار داد. این نهاد اطلاعاتی آلمان در گزارشی تحلیلی در همین مورد در دسامبر ۲۰۱۵ گفته بود که قدرتگیری فرزند ملک سلمان «این خطر پنهان را در بر دارد که او در جریان تلاش برای تثبیت موقعیت خود به عنوان جانشین پادشاه، در زمان حیات پدرش نیز زیادهروی کندقدرتگیری فرزند ملک سلمان «این خطر پنهان را در بر دارد که او در جریان تلاش برای تثبیت موقعیت خود به عنوان جانشین پادشاه، در زمان حیات پدرش نیز زیادهروی کند».
مواضع و لحن تند پادشاه آینده عربستان در مورد جمهوری اسلامی نیز شهرت دارد. مرد آینده ریاض چندی قبل در مقام وزیر دفاع، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی "امبیسی" عربستان، هر نوع مذاکرهای با ایران را رد کرده و گفته بود، مخالف مذاکره با کسانی است که میخواهند زمینه را برای "ظهور مهدی" آماده کنند و بر جهان تسلط یابند. محمد بن سلمان همچنین گفته بود، ریاض منتظر آمدن جنگ به عربستان نمانده و برای کشیده شدن جنگ به ایران تلاش خواهد کرد.
عربستان و رژیم اسرائیل رسما رابطهای ندارند؛ اما گویا ولیعهد سعودی با این امر مشکلی ندارد. گفته میشود که او در سالهای گذشته بارها با نمایندگان رژیم صهیونیستی دیدار داشته است. هر چه باشد دو کشور دشمن مشترکی به نام جمهوری اسلامی ایران دارند.
همانطور که گفته شد عربستان از ژانویه ۲۰۱۵ تاکنون یعنی زمانی که ملک سلمان قدرت را در عربستان در دست گرفت با تغییرات گسترده ای همراه بوده است که بارزترین آنها برکناری محمد بن نایف و انتصاب محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد بوده است. در سال ۲۰۱۵ مقرن بن عبدالعزیز از ولیعهدی برکنار و محمد بن نایف به جای وی انتصاب و محمد بن سلمان به عنوان جانشین ولیعهد انتصاب شده بود و در سال جاری میلادی نیز محمد بن سلمان ولیعهد شد.
احمد القویسنی معاون وزیرخارجه اسبق مصر درباره تحولات کنونی عربستان به مصراوی گفت: «واقعیت این است که در حال حاضر محمد بن سلمان همه کاره است واین امکان وجود دارد که ملک سلمان در زمان حیات خود وی را به عنوان پادشاه معرفی کند. این امکان با وجود اینکه در عربستان معمول نیست اما وجود دارد ».
عمار علی حسن تحلیلگر سیاسی در این باره بیان کرد: «واقعیتی که نمی توان انکار است گامهای سریع محمد بن سلمان برای رسیدن به تخت و تاج عربستان است و این زیاد به طول نمی انجامد. وی ظرف مدت کوتاهی به تخت پادشاهی عربستان نزدیک شده استعمار علی حسن تحلیلگر سیاسی در این باره بیان کرد: «واقعیتی که نمی توان انکار است گامهای سریع محمد بن سلمان برای رسیدن به تخت و تاج عربستان است و این زیاد به طول نمی انجامد. وی ظرف مدت کوتاهی به تخت پادشاهی عربستان نزدیک شده است.
وی نیز مشابه القویسنی بر این باور است که ملک سلمان به نفع پسرش کنار می رود و می گوید: احتمال به قدرت رسیدن محمد بن سلمان وارد است. این زمانی اهمیت پیدا می کند که توجه شود ملک سلمان مایل است تا زمانی که زنده است قدرت پسرش را تضمین کند».
گمانه زنی ها همزمان با خروج ملک سلمان از عربستان در زمینه اینکه ملک سلمان آماده واگذاری قدرت به محمد بن سلمان است افزایش یافته است.
اسپوتنیک به نقل از منابع آگاه احتمال داد که ملک سلمان همانند شیخ حمد بن خلیفه که قدرت را به تمیم بن حمد سپرد این رویه را تکرار کند.
به هر حال بعید نیست که طی روزهای آتی شاهد این باشیم که ملک سلمان اعلام کند که زمان آن فرا رسیده است که محمد بن سلمان پادشاه شود و ملک سلمان علاوه بر پادشاهی سمت نخست وزیری را نیز به پسرش بدهد و متعب بن عبدالله هم از سمت وزیر گاردملی برکنار شود تا گارد ملی عربستان تحت فرماندهی محمد بن سلمان که همزمان وزیر دفاع نیز هست، قرار گیرد تا خطر هر گونه تحرک و کودتای نظامی نیز برطرف شود.
جاه طلبی و قدرت طلبی بن سلمان بر کسی پوشیده نیست. محمد بن سلمان که بوسۀ ویرانگر! او بر پای ولیعهد برکنارشده و محصور عربستان هنوز از یادها نرفته، هنگام خروج ملک سلمان از کشور بر پای پدر خود هم بوسه ای نثار کرد!
محمد بن سلمان، ولیعهد رژیم سعودی یک ماه پیش، زمانی که پسرعمویش، ولیعهد برکنارشده، برای بیعت با او به عنوان ولیعهد جدید به سراغش آمد، خم شد و پای او را بوسید. در روزهای بعد از "کودتا" علیه بن نایف، کم کم مشخص شد که آن بوسه، چه پیام هایی داشته است؛ بن نایف، ولیعهد برکنارشده، در اقامت اجباری قرار گرفت، از تمامی مناصب حکومتی خلع شد، ممنوع الخروج گردید و تمامی محافظان نزدیکش هم برکنار شدند!
بن سلمان هنگام تحویل گرفتن "موقت"! امور کشور عربستان از پدرش که برای خوشگذرانی به طنجۀ مغرب می رود، باز هم خم شد و پای او را بوسید.
آیا این بوسه هم از همان بوسه های نثار شده به بن نایف؛ و به معنای برکناری و اقامت اجباری ملک سلمانِ آلزایمری است؟! باید صبر کرد و دید!
به نظر می رسد که محمد بن سلمان که طاقت حاشیه نشینی ندارد، قصد دارد خیلی سریع در عرش قدرت عربستان قرار گیرد. اما خشم شاهزادگانی که از سیاست های بن سلمان نگران هستند را نیز نباید نادیده گرفت. آیا عربستان آرامش قبل از طوفان را سپری می کند؟ واکنش نشان ندادن شاهزادگان به حاشیه رانده شده به این دلیل نیست که آنها با واقعیت کنار آمده اند.
به هر حال ملک سلمان به خوبی می داند که اگر اقدامی سریع برای به قدرت رساندن پسرش انجام ندهد و زمان از دست برود دیگر کار برایش بسیار دشوار خواهد بود به ویژه که محمد بن سلمان دشمنان زیادی در داخل خاندان حاکم بر عربستان دارد و در این راستا نیز تحرکاتی برای روی کار آوردن افرادی که وابستگی و وفاداری به محمد بن سلمان داشته باشند شروع شده است و این احتمال وجود دارد. عربستان آبستن تحولات بسیار است.