این گزارش که امروز تقدیم هیئت ریییسه مجلس شورای اسلامی شد، در هشت بخش،مبانی و منابع گزارش،اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران،فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران،تحریم های رفع شده،تحریم های باقی مانده،موارد نقض عهد و پیمان شکنی امریکا،اقدامات متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران و در نهایت جمع بندی و پیشنهاد تدوین شده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در جمع بندی گزارش خود تاکید کرده است:انجام تعهدات جمهوری اسلامی ایران در برجام نشان دهنده حصول اسلامی حاکم بر رفتار نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصه جهانی است و بر اساس همین اصل تمام تعهدات خود را در اجرای برجام به طور کامل عملی ساخته است.
همچنین در این گزارش آمده است:از طرف دیگر آمریکا بعنوان کشوری که در عرصه جهانی به بدعهدی، پیمان شکنی و پایبند نبودن به توافقها شناخته شده و مشهور است در آزمون اجرای برجام نیز چهرهای بسیار بدتر از گذشته در افکار عمومی ملت ایران از خود ترسیم کرد.
در بخش دیگر از جمع بندی گزارش کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تاکید شده است:جمهوری اسلامی ایران در این کارزار نفس گیر سیاسی موفق شد اضافه بر لغو قطعنامههای ظالمانه علیه منافع ملی کشورمان نقطه پایانی بر اتهام بی پایه و ناروای فعالیت های نظامی در عرصه نظامی یعنی PMD بگذارد و عملا فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود را در مسیری ادامه دهد که قدرتهای بزرگ جهانی آن را بعنوان حق مسلم ایران بپذیرند.
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس لغو تدریجی بعضی از تحریم ها و بازگشت صادرات نفت به میزان تقریبی قبل از تحریم رااز نقاط برجسته دیگر اجرای برجام عنوان کرده است.
این گزارش درشرایط فعلی چالش اصلی جمهوری اسلامی ایران را با آمریکا ذکر کرده که با بدعهدی و پیمان شکنی و مانع تراشی های خصمانه از اجرای برجام جلوگیری می کند.
در عین حال کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرده است که آمریکا سرانجام ناگزیر خواهد شد با توجه به مقاومت و پایمردی مردم انقلاب ایران اسلامی به تعهدات برجامی و بین المللی خویش عمل کند.
این گزارش همچنین به این ملاحظه رهبر معظم انقلاب اشاره کرده است که فلسفه و هدف مذاکرات و پذیرش برجام را رفع تمامی تحریم های ظالمانه دانسته و تحقق نیافتن آن را خسارت محض عنوان کردند.
کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تمامی تعهدات مربوط به خود را دربرجام به اقرار و اعتراف آژانس بین المللی انرژی اتمی اجرا کرده است آورده است: کارشکنیهای ظالمانه و خصمانه ایالات متحده مانع اجرای کامل برجام و رفع تمامی تحریم های مالی و بانکی شده است.
در این گزارش همچنین آمده است: مجلس شورای اسلامی دولت جمهوری اسلامی ایران را ملزم می کند که در اجرای قاطع بندهای 9 گانه ماده واحده قانونی مصوب 21 مهرماه 1394 موسوم به قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی در اجرای برجام را صریح، شفاف و به موقع اقدام کند.
این کمیسیون همچنین پیشنهاد کرده است به همراه گزارش های مرحله ای سه ماهه روند اجرای برجام، گزارش اقدامات متناسب و متقابل را به کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس ارسال نماید.
گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین تاکید کرده است: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به طور مشترک طرح جامع اقدام متناسب و متقابل جمهوری اسلامی در مقابل آمریکا و سایر ناقضین احتمالی را تهیه و در مسیر تصویب در صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرار دهند.
در بخش مربوط به ' اقدامات متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام' در این طرح می خوانیم:
با توجه به عناد و خصومت عمیق و دیرینه آمریکا و هم پیمانانش نسبت به جمهوری اسلامی و ملت شریف و انقلابی ایران و پیش بینی نقض تعهد و پیمان شکنی آنان، مجلس شورای اسلامی در تاریخ 21/7/96 قانون تحت عنوان 'قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام' شامل یک ماده واحده و دو تبصره وضع و مصوب و ابلاغ کرد پس از نقض عهدهای آمریکا، اقدامات متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران ظرف یک سال اجرای برجام می شود در دو محور برشمرد.
1- اقدامات دیپلماتیک مانند اعتراضات، شکایات، موضع گیری ها و پیگیری های کتبی و شفاهی دستگاه دیپلماسی ایران و نهایتا اقدام از طریق کمیته مشترک
2- دستور رییس جمهوری محترم مبنی بر ساخت شناورهای با پیشران هسته ای در تبیین و تحلیل این اقدامات باید گفت که هیچ کدام از این اقدامات از جنس و روح اقدام متناسب و متقابل با نقض عهد و پیمان شکنی شیطان بزرگ نبوده است زیرا:
1- سازکار پیش بینی شده در رسیدگی به اعتراض و شکایات ایران با توحه به اکثریت غلبه نفوذ آمرکیا و هم پیمانانش در کمیته مشترک و شورای امنیت و نهایتا به سود ایران ختم نمی شود.
2- ساخت پیشران هسته ای چنانچه با اورانیوم بالاتر از 3،67 درصد نباشد هیچ گونه مخالفت و منافاتی با برجام و محدودیت های وضع شده برای ایران ندارد. بنابراین اگر قبل از نقض عهد آمریکا به هر تعداد و به هر میزان و اندازه پیشران هسته ای می ساخت 1+5، شورای امنیت سازمان ملل و یا آژانس نمی توانست ایراد و اشکال و اعتراضی را متوجه ایران نماید. در مجموع می توان گفت که دولت جمهوری اسلامی اقداماتی کرده است لکن این اقدامات از جنس متناسب و متقابل با اقدامات آنان نبوده است.