فرانسویها در شرایطی دست ایران را در پوست گردو گذاشتند که در آن دوران شرکای آسیایی هم گام مهمی پیش نگذاشتند و مشکلات گوناگون گریبان صنعت نفت و گاز ایران را گرفت. این میان توقعاتی از شرکت توتال میرود که در قواعد اقتصادی جهان چندان مرسوم نیست، زیرا هیچ شرکتی برای رشد و توسعه یک کشور دیگر اقدام به سرمایهگذاری نمیکند؛ هدف از سرمایهگذاری در دنیای کنونی سرمایهداری کسب سود بیشتر است و ابرشرکتها حتی برای توسعه کشور خود هم از سود چشمپوشی نمیکنند. با این وجود هرچند عهدشکنی گذشته توتال در یاد ایرانیها باقی مانده ولی نباید این نکته را فراموش کرد که در شرایط فعلی جهان، امضای قرارداد این شرکت با ایران میتواند یخ شرکتهای دیگر را آب کند و از شدت ترس آنها بکاهد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد ، تحریمها مانند هشت سال جنگ، یادآور خاطراتی است که به راحتی از حافظه جمعی ایرانیان پاک نمیشوند؛ فشارهای متاثر از تصمیم دولتهای غربی مشکلاتی را بر اقتصاد و جامعه ایران وارد کرد که آثار آن هنوز محسوس است. تحریم با خود رکود و تورم را به همراه آورد و اقتصاد ایران را در تنگنا قرار داد، متعاقب این فشارها فاصله طبقاتی و تعداد بیکاران افزایش یافت. با این همه دو رویکرد در مقابل شرکتهایی که در آن زمان کشور را تنها گذاشتند وجود دارد. یک رویکرد که عمدتا از سوی جناح مقابل دولت مطرح میشود، بر بیاعتمادی مطلق نسبت به این شرکتها حکایت دارد. منتقدان باور دارند که توتال و شرکتهای مشابه میتوانستند در ایران بمانند و بر تعهدات خود صحه بگذارند اما چنین نکردند؛ منافع خود در امریکا را ترجیح دادند و در شرایطی سخت ایران را تنها گذاشتند. در طرف مقابل هم باور کلی حول این محور است که نیاز امروز کشور بر بسته شدن قرارداد است و باید هر تعداد که امکان دارد و البته منافع ملی ایجاب میکند شرکتهای خارجی را به سرمایهگذاری در کشور وا داشت.
ایران در شرایط کنونی با مشکلاتی که از دوران تحریم به وجود آمد و سرریز مشکلات ساختاری اقتصاد دست و پنجه نرم میکند. حالا ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند جذب سرمایهگذاری خارجی است. این امر در شرایطی که هیات حاکمه عربستان شمشیر را از رو بسته و علنا علیه ایران موضعگیری میکند اهمیتی دو چندان مییابد. ایالات متحده با حمایت مستقیم از عربستان، کشوری چون قطر را هم تحت فشار قرار داده است، باید مد نظر داشت که قطر هیچگاه در عرصه مناسبات بینالمللی جایگاه ایران را نداشته و نه در مبارزه مردم فلسطین و نه در دفاع از هیچ جنبش استقلالطلبانهای مانند جمهوری اسلامی جسورانه برخورد نکرده است. این وضعیت برخی از شرکتها را برای مراوده با ایران دچار تزلزل میکند. حال در این میان یک غول نفتی در حال بستن قرارداد با ایران است که به خودی خود خبری اطمینان بخش محسوب میشود. این قرارداد علامتی به دیگر سرمایهگذاران میدهد که برجام پابرجا میماند. پیامی که مخابره شدنش برای اروپاییها قبل از هر چیز حمایت بیشتر برای برجام را به ارمغان میآورد.
سرمایهگذاری توتال را به فال نیک بگیریم
رضا پدیدار، رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران، گفت: از آنجایی که اقتصاد ایران تا حدود زیادی وابسته به منافع نفتی است و حتی بخشی از هزینههای جاری کشور از این طریق تامین میشود، بستن قرارداد در این حوزه بسیار مهم است. دولت ایران با وجود تلاشهایی که انجام داده هنوز نتوانسته نفت را از اقتصاد کشور جدا کند و توسعه ایران به فروش این منابع مرتبط است. در سالهای پس از جنگ بخش مهمی از سرمایهگذاریهای کشور به جای آنکه از راههای مرسومتر مانند درآمدهای مالیاتی یا درآمدهای شرکتهای دولتی باشد، حاصل منابع ارزی فروش نفت بوده و به همین روی بسته شدن قرارداد با شرکت توتال در روز پنجشنبه هفته جاری یکی از مهمترین و کانونیترین تصمیماتی است که دولت میتواند اتخاذ کند؛ زیرا با امضای این قرارداد میتوانیم به آمال و آرزوهای خود نزدیکتر شویم و گام اول را برای آنبرداریم.
او ادامه داد: پس از برجام و محدودیتهای پیش آمده و رهایی از آنها در عرصه ملی و بینالمللی بیشتر نگاهها حاکی از این است که ایران برای عبور از بحران چه گامهایی بر میدارد؟ به عبارت دیگر همگان منتظر هستند تدبیر دولت ایران را در مقابل مشکلات ببینند و بسنجند. این امر چند مزیت دارد؛ یکی اینکه ترمولوژی جدیدی در قراردادها پیاده میشود که ناظر بر مشارکت فعالیت است که به نظر من یک اقدام خوب و جدید است چون طرف خارجی مشارکت میکند و پس از به محصول رسیدن، درصدی از محصول را برمیدارد. اگر این پروسه براساس رعایت منافع ملی و مصالح ملی کشور باشد، کاملا جنبه منطقی دارد و باید از آن دفاع کرد. نکته بعدی آن است که اجرای قراردادهای جدید نفتی به شرکتهای بینالمللی را که پیشتر توسط شرکت ملی نفت تعیین صلاحیت شدند این اجازه را میدهد تا در پروژههای ما باشند. از طرفی پیامی به سرمایهگذاران خارجی است که تاکید میکند، ریسک سرمایهگذاری در ایران کاهش یافته و با توجه به اینکه نفت یک کالا و یک بازار بینالمللی است، اعتبار کشور بالا میرود.
رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران، تصریح کرد: اجرای این قراردادها با توجه به اینکه سهم نفت در ضریب رشد اقتصادی، ضریب مستقیم است و براساس برآوردها چنانچه امسال ١٥ تا ٢٠ میلیارد دلار قرارداد جدید نفتی امضا کنیم، اشتغالزایی هر مرحله بیش از ١٠٠ هزار نفر و تا ٥٠٠ هزار نفر خواهد بود. تفاوت این اشتغال در آن است که این اشتغال تخصصی و حرفهای است یعنی متخصصان و نیروی کار حرفهای شغل مییابند و وقتی بدنه تخصصی وارد شغل شود آن اشتغال هم طبعا مولد میشود. این نکتهای است که کمتر به آن پرداخته میشود و همه موظفیم کشور را به سوی مسیری سوق دهیم که به سمت مشاغل زایشی برویم تا مکمل مشاغل دیگر باشد و ضریب فزاینده را بالا ببرد. امیدوارم که شرکتهای اکتشاف و تولید بینالمللی بتوانند با شرکتهای داخلی تعامل کنند که سرمنشأ رشد و توسعه برای میهن عزیزمان باشد.
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا توتال اطلاعات ایران را در اختیار –رقیب ایران درمیدان گازی پارس جنوبی- قرار داده، نیز گفت: در مسائل بینالمللی و پیش از هر قراردادی میان طرفین قرارداد محرمانگی امضا میشود. محرمانگی نه به معنای محرمانه بودن این خبر بلکه به مفهوم محرم شدن طرفین به یکدیگر است و چنین کاری اساسا کار نامرسومی است.
شخصا تاکنون چنین چیزی را نه شنیدم و نه دیدم؛ اما شاید در دعواهای سیاسی مسائلی برملا شود که من نمیتوانم در مورد آنها نظر دهم. با این همه نباید از شرکت غربی توقع داشت که سود خود را فدای توسعه کشور دیگری کند، بلکه باید به سمتی برویم که نحوه قرارداد بستن ما طوری باشد که چنین اتفاقاتی دوباره و چند باره تکرار نشود.