آخرین گزارش‌های اعلام‌شده از رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت نشان می‌دهد از ابتدای امسال تاکنون ٢٨ نفر به بیماری تب کریمه کنگو مبتلا شده‌اند. سیستان‌وبلوچستان، کرمانشاه، بندرعباس، اصفهان و هرمزگان جزو استان‌هایی هستند که مواردی از این بیماری در آنها دیده شده است.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو ( Crimean Congo Haemorrhagic Fever یا CCHF) یک بیماری حاد تب‌دار و خونریزی دهنده است که از طریق گزش کنه یا تماس با خون یا ترشحات یا لاشه دام و انسان آلوده منتقل می‌شود.بیماری اولین بار در سال ۱۹۴۴ در کریمه اوکرائین شرح داده شد و نام تب خونریزی دهنده برای روی آن گذاشته شد. در سال ۱۹۶۹ معلوم شد پاتوژن ایجاد کننده تب خونریزی دهنده کریمه کنگو مشابه همان بیماری است، که در سال ۱۹۵۶ در کنگو مشاهده شده بود از این رو ارتباط این دو مکان و بیماری باعث اسم فعلی شد. بیماری تب کریمه کنگو یک عفونت ویروسی است که جزو دسته تب های خونریزی دهنده ویروسی محسوب می شود.
ویروس این بیماری چطور منتقل می‌شود؟
این یک بیماری ویروسی است که نوعی کنه سخت هم مخزن و هم ناقل آن است. این ویروس می‌تواند بسیاری از حیوانات اهلی و وحشی را مبتلا کند. انسان هم در صورت تماس با حیوان مبتلا یا کنه آلوده به ویروس ممکن است مبتلا شود. این ویروس بیشتر حیوانات را مبتلا می کند، اما موارد تک گیر یا اپیدمی انسانی هم می‌تواند اتفاق بیفتد. پرندگان به جز شترمرغ در مقابل این ویروس مقاوم هستند. تماس با فرد مبتلا هم می‌تواند باعث بیماری شود.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
در حیوانات اهلی مثل گاو و گوسفند بیماری علائم مشخصی ندارد و حداکثر باعث تب کردن حیوان می‌شود. به همین خاطر کارکنان کشتارگاه‌ها و سلاخ‌خانه‌ها به احتمال زیاد به صورت ظاهری و سریع متوجه بیماری دام نمی‌شوند. به همین خاطر دامداران، کشاورزان، کارگران کشتارگاه‌ها، دامپزشکان و کارکنان بهداشتی و درمانی، به خصوص در بیمارستان‌ها در معرض خطر جدی هستند. کسانی که گوشت را مراکز نامعتبر بهداشتی تهیه می‌کنند هم در معرض این تهدید قرار می‌گیرند. خطر انتقال بیماری در انسان در طی ذبح حیوان آلوده و یا یک دوره کوتاه پس از ذبح حیوان آلوده وجود دارد (به دنبال تماس با پوست یا لاشه حیوان). هم چنین تماس با خون و بافت بیماران بخصوص در مرحله خونریزی یا انجام هرگونه اعمالی که منجر به تماس انسان با خون، بزاق، ادرار، مدفوع و استفراغ آنها شود باعث انتقال بیماری می‌شود. بیمار در طی مدتی که در بیمارستان بستری است به شدت برای دیگران آلوده‌کننده است، عفونت‌های بیمارستانی بعد از آلودگی با خون و یا ترشحات بیماران شایع است.
هوشیار باشید اما نترسید
بیماری تب کریمه کنگو بیماری خطرناکی است چون امار تلفات بالایی دارد اما با رعایت مسائل بهداشتی قابل پیشگیری و درمان است. شیوع بیماری بیشتر در فصل گرم سال همزمان با فصل فعالیت کنه است.
مقاومت ویروس در برابر حرارت کم است و در دمای ۵۶ درجه سلسیوس یا سانتی‌گراد به مدت ۳۰ دقیقه از بین می‌رود؛ بنابراین پختن گوشت و یا پاستوریزه کردن شیر باعث از بین رفتن ویروس می‌شود،
مهمترین موارد برای کسانی که شغل‌شان در رده افراد در معرض خطر ذکر نشده خرید گوشت و شیر فقط ازمراکز معتبر است. یادتان باشد این بیماری ازطریق گوشت پخته‌شده انتقال پیدا نمی‌کند. قصاب‌ها و افرادی که مستقیم با دام سروکار دارند یا در کار ذبح دام هستند یا افرادی که دام را درمنزل یا مجاورت منزل خود نگهداری می‌کنند، بیشتر درمعرض ابتلا به بیماری هستند.
چنانچه گوشت ازمنبع نامطمئن تهیه شود، احتمال ابتلا به بیماری افزایش پیدا می‌کند. به همین خاطر گوشتهای تازه ذبح شده در مراکز نامعبر و کنار خیابانی خطرناک به حساب می‌آیند. به همین خاطر به ویژه خانم‌های خانه‌دار باید مراقب باشند.
افرادی که درکشتارگاه‌ها کار می‌کنند، باید از دستکش و چکمه و روپوش استفاده کنند، در واقع رعایت بهداشت فردی تنها راه پیشگیری از ابتلا به بیماری است. کادر بهداشتی و درمانی نیز که با بیماران سروکار دارند نیز، باید بهداشت و حفاظت فردی را طبق دستورالعمل رعایت کنند.
این بیماری از راه خوردن گوشت حیوان ذبح شده منتقل نمی‌شود، این ویروس بیرون بدن از بین می‌رود بنابراین مگر اینکه فرد بلافاصله گوشت حیوان تازه ذبح شده را خام بخورد احتمال ابتلا وجود ندارد. گوشتی که مهر سازمان دامپزشکی را دارد می‌توان بدون نگرانی مصرف کرد. یادتان باشد د و خطر انتقال بیماری در انسان در طی ذبح حیوان آلوده و یا یک دوره کوتاه پس از ذبح حیوان آلوده وجود دارد.
ابتلا به تب کریمه کنگو چه علائمی دارد؟
علائم بیماری در انسان شامل سردرد، تب شدید، کمردرد و درد مفاصل و عضلات، دل درد، اسهال، استفراغ، قرمزی چشم و سرخی گونه، خونریزی (مثلا بصورت نقطه‌های ریز مثل سر سوزن یا خونریزی‌های وسیعتر یا خون دماغ) می‌شود.
علائم بیماری یک تا سه روز بعد از نیش کنه آلوده یا پنج تا شش روز بعد از تماس با حیوان آلوده ایجاد می‌شود. بعد از چند روز بیماری وارد مرحله خونریزی می‌شود. خونریزی خطر اصلی برای بیمار است و موارد منجر به مرگ اکثرا به دلیلی خونریزی‌های شدید داخلی است. مرگ و میر بر اثر بیماری زیاد است و به سی درصد می‌رسد.
چطور درمان می‌شود و چه‌راههای مراقبتی برای جلوگیری از شیوع دارد؟
اساس درمان حمایتی است و شامل تنظیم آب و الکترولیت و درمان اختلال انعقادی درون رگی پیش رونده(DIC) به همراه داروی ضد ویروس ریباویرین است. برای مبارزه با این بیماری باید این مسائل را در نظر داشت:
- بیمار مشکوک به تب کریمه کنگو باید ایزوله شود و با افراد خانواده و پرسنل بیمارستانی در تماس نباشد. کلیه وسایل بیمارستانی مانند ماسک، دستکش، روپوش، پیش بند، لوله‌های خون، سرنگهای استفاده شده و هر وسیله‌ای که با ترشحات بیمار درتماس بوده باید سوزانده شود.
- سمپاشی منازل و اصطبل‌ها جهت کاهش کنه‌ها
- مصرف مواد ضد عفونی جهت گندزدایی توالت‌ها، محیط آلوده به خون و ترشحات بیمار
- به دلیل اینکه این بیماری در دام بدون علامت است، باید از مصرف گوشت تازه خودداری شود و دام پس از ذبح تا ۲۴ ساعت در دمای منفی ۱ تا ۴ قرار گیرد تا ویروس‌های آن کشته شوند و پس از آن مصرف شود.
- در هنگامی که پرسنل مراقب بیمار در معرض تماس پوستی یا پوستی مخاطی با خون، مایعات بدن و یا فضولات بیمار قرار می‌گیرند بایستی فوراً سطح آلوده را با آب و صابون بشویند.
- از خرید گوشتهای بازرسی نشده بدون مهر دامپزشکی (کشتار غیرمجاز) خودداری کنید.
- کارکنان بهداشتی و درمانی و افرادی که با خون، ترشحات بدن بیمار و یا بافت‌های آلوده بیماران تماس داشته‌اند باید مرتب و حداقل تا چهارده روز پس از تماس تحت نظر بوده و درجه حرارت بدن آنها هر روز کنترل شود و در صورت ظهور علایم بالینی مطابق با تعریف مورد محتمل بلافاصله درمان برای آنان شروع شده و اقدامات بعدی بعمل آید.
- همانطور که ترشحات بیمار می تواند پزشک و کادر درمانی را آلوده کند، کسی که کار دفن را می کند هم ممکن است با تماس با ترشحات جسد، به این بیماری مبتلا شود. به همین خاطر برای جلوگیری از انتشار ویروس دفن قربانی این بیماری در اصفهان به شکلی ویژه صورت گرفت.
