در سال‌های اخیر اورژانس اجتماعی توانسته است با ایجاد یک سامانه تلفنی مداخله در امر آسیب‌های اجتماعی را سرعت ببخشد. شماره ۱۲۳ ویژه مواردی است که مستقیما مرتبط با نیروی انتظامی یا سایر اورژانس‌ها نیست، اما در عین حال مواردی را پوشش می‌دهد که می‌تواند جان و سلامتی افراد را در معرض خطر قرار دهد. هرچند در سال‌های اخیر تماس با مرکز فوریت‌های اجتماعی بهزیستی کشور بیشتر شده، اما همچنان تعداد قابل توجهی از شهروندان از وجود اورژانس اجتماعی یا شرح وظایف آن اطلاعی ندارند. آنها ممکن است وقتی با مواردی رو‌به‌رو می‌شوند که نیاز به مداخله اجتماعی دارد، با پلیس تماس بگیرند. برخی کارشناسان عنوان می‌کنند یکپارچه کردن خدمات اورژانسی می‌تواند به خدمات‌رسانی بهتر بینجامد، به این صورت که شهروندان یک شماره برای تماس‌های اضطراری داشته باشند و زمانی که مشکل خود را اعلام کردند، مسئولان اورژانس خود موضوع را به بخش مربوطه اعم از پلیس، آتش نشانی، اورژانس اجتماعی و... ارجاع دهند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، اورژانس اجتماعی در مواقع بروز بحران در خانواده، دعوا بین زوج‌ها، کودک آزاری، خشونت خانگی، اقدام به خودکشی، فرار از منزل و... وارد عمل می‌شود. در سراسر کشور 178 مرکز پایگاه خدمات اجتماعی و 298 خودرو اورژانس اجتماعی خدمات سیار وجود دارد. هم اکنون در اورژانس اجتماعی حدود دو‌هزار نیرو مشغول به کار هستند. این در حالی است که 45درصد تماس‌ها فقط برای گرفتن راهنمایی درباره اعتیاد با خط 123 است.
«اختلافات خانوادگی» در صدر تماس‌ها با 123
رئیس مرکز فوریت‌های اجتماعی بهزیستی کشور از 173هزار مورد تماس با خط 123 (اورژانس اجتماعی) طی سال گذشته خبر داد و گفت: مسائل و اختلافات خانوادگی در صدر تماس‌ها با اورژانس اجتماعی بوده است که تماس‌گیرندگان خواهان حمایت‌های مادی و معنوی از بهزیستی و دستگاه‌های مربوطه برای رفع مشکلات خود هستند. حسین اسدبیگی خدمات ارائه شده از سوی این مرکز را در سال ۹۵ تشریح و اظهارکرد: اورژانس اجتماعی در چهار قالب مراکز ثابت مداخله در بحران، تیم‌های سیار، پایگاه خدمات اجتماعی و همچنین مرکز تلفنی ۱۲۳ به ارائه خدمات فوریت‌های اجتماعی می‌پردازد. او افزود: در سال گذشته حدود چهار‌هزار نفر در ۱۹۷ مرکز مداخله بحران پذیرش شدند. ۹۰هزار نفر از تیم‌های سیار که شامل ۲۹۷ خودرو هستند، خدمات گرفتند و شمار تماس‌های مرتبط با خط ۱۲۳ در سراسر کشور به حدود ۱۷۳هزار مورد رسید. رئیس مرکز فوریت‌های اجتماعی بهزیستی کشور درباره گزارشات واصله پیرامون «خودکشی» گفت: در مجموع پنج‌هزار و 225 مورد خودکشی گزارش شد که از این تعداد ۸۸۶ مورد به مراکز ثابت مداخله در بحران ما مراجعه کردند. تیم سیار به دو‌هزار و هفده مورد مراجعه کرد و دو‌هزار و سیصد و بیست و دو مورد نیز با خط ۱۲۳ تماس گرفتند. اسدبیگی ادامه داد: «کودک‌آزاری» نیز از جمله فوریت‌های اجتماعی است که آمار ۲۶هزار و ۵۰۰ مورد را در سال ۹۵ به نام خود ثبت کرد. از این تعداد دو‌هزار و 700 نفر به مراکز ثابت مداخله در بحران مراجعه کردند، بیش از ۱۰هزار مورد خدمات سیار داشتیم و ۱۳هزار و ۷۰۰ مورد تماس تلفنی با خط ۱۲۳ داشتیم. او درباره آمار «همسرآزاری» گفت: در مجموع حدود ۱۳هزار و ۳۷۰ مورد «همسرآزاری» گزارش شد که بیش از دو‌هزار مورد به مراکز مداخله مراجعه کرده بودند، بیش از سه‌هزار مورد خدمات سیار دریافت کردند و هشت‌هزار و 200 مورد با خط ۱۲۳ تماس گرفتند. رئیس مرکز فوریت‌های اجتماعی بهزیستی کشور ادامه داد: آمار « فرار از منزل» نیز حدود چهار‌هزار و 800 مورد بوده که‌هزار و 200 مورد به مرکز مداخله مراجعه کردند. بیش از‌هزار مورد خدمات سیار داشتیم و حدود دو‌هزار و 600 مورد با ۱۲۳ تماس گرفته و مشاوره تلفنی گرفتند. اسدبیگی با بیان اینکه حوادث اجتماعی از منابع مختلفی به ما گزارش می‌شود، گفت: همسایگان، اقوام، مدرسه، مردم رهگذر، نیروی انتظامی، سازمان‌های مردم‌نهاد، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی از جمله مراجعی هستند که فوریت‌های اجتماعی، به ویژه کودک آزاری‌ها را به ما گزارش می‌کنند. او افزود: در مواردی با خط ۱۲۳ تماس گرفته می‌شود و همکاران ما در صورت نیاز توصیه‌ها و راهنمایی‌های لازم را انجام می‌دهند، اگر مورد وخیم بود تیم سیار به محل اعزام شده و بررسی می‌کند. در نهایت اگر موردی شدید و حاد بوده و نیاز باشد کودک تحت آزار از خانواده خارج شود، به دنبال اقدامات قضائی می‌رویم. رئیس مرکز فوریت‌های اجتماعی بهزیستی کشور ادامه داد: اگر لازم شد، کارشناسان ما از قاضی حکم می‌گیرند و با حضور ماموران کودک تحت آزار به‌طور موقت از خانواده گرفته می‌شود و تا زمانی که خانواده صلاحیت نداشته باشد، این کودک با حکم قاضی به مراکز بهزیستی ارجاع می‌شود. متاسفانه برخی خانواده‌ها شایستگی سرپرستی کودک خود را ندارند. اسدبیگی با بیان اینکه در اورژانس‌های اجتماعی سراسرکشور حدود دو‌هزار نیرو مشغول به کار هستند، گفت: ۱۹۷ مرکز مداخله بحران و ۳۰۰ خودرو ارائه خدمات سیار داریم. در ابتدای سال جاری ۲۴ مرکز مداخله دیگر افتتاح شد و طبق مصوبه مجلس و برنامه ششم توسعه مکلف شدیم در سال ۹۶،۱۴۰ مرکز جدید اورژانس در شهرهای با جمعیت بالاتر از۵۰هزار نفر دایر کنیم. او گفت: لازم است از مسئولان قوه قضائیه، دادسراها و ماموران نیروی انتظامی قدردانی کنیم، زیرا همکاری مناسبی با کارشناسان ما دارند.
توسعه اورژانس اجتماعی در اغلب شهرها
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران درباره عملکرد اورژانس اجتماعی در کشور می‌گوید: در شهرها فرمانداری‌ها موظف به ایجاد زمینه همکاری بین چهار خط تلفن اضطراری 123، 125، 115 و 110 هستند. این امر به معنی بهره‌گیری سازمان‌ها از ظرفیت‌های یکدیگر است. در این شرایط حین تماس افراد با هر یک از خطوط اضطراری به شکل دورن‌سازمانی هماهنگی‌های لازم انجام می‌شود. سید حسن موسوی چلک می‌افزاید: خدمات‌رسانی در اورژانس اجتماعی هیچ‌نارسایی یا تداخلی را برای دیگر سازمان‌ها به دنبال ندارد. به گفته او برخی افراد در جامعه نسبت به منابع اجتماعی اطلاعی ندارند، طبیعتا این افراد از اورژانس اجتماعی نیز بی‌اطلاع هستند. این امر نیازمند تلاش بیشتر از سوی دست اندرکاران و ارائه امکانات برای معرفی اورژانس اجتماعی و ارتقای خدمات‌رسانی است. رئیس انجمن مددکاران ایران تاکید می‌کند: در برنامه ششم توسعه قرار شده 140شهر از شهرهای بالای 50هزار نفر خدمات اورژانس اجتماعی را دریافت کنند. موسوی چلک می‌افزاید: با توجه به اینکه مقابله با آسیب‌های اجتماعی از حساسیت‌های متعددی برخوردار است، به نسبت هرگونه فعالیت در این زمینه نیازمند صرف زمان است. به گفته او خدمات رسانی در اورژانس اجتماعی همچون 115 و دیگر خطوط اضطراری به شکل یکباره نیست، چون افراد در تماس با 123 اپراتور را نسبت به موقعیت آگاه کرده و به این شکل کارشناسان اجتماعی به محل اعزام می‌شوند. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی می‌گوید: مدت زمان پاسخگویی در اورژانس اجتماعی کوتاه است، چون ارائه خدمات رسانی به شکل همزمان برای 60 نفر وجود دارد. برای مثال در گذشته 1480، شماره صدای مشاوره، از تماس قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود و به نسبت بر ظرفیت آن نیز افزوده شد. هدف توسعه خدمات در اورژانس اجتماعی است.
