دادن شعار‌ها و وعده‌های پوپولیستی از سال ۸۴ در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران شدت گرفت. در این دوره فردی که ادعا داشت حامی محرومان است به ساختمان پاستور رسید و حتی اعلام کرد برای عملی کردن وعده‌های خود اجرای طرح‌هایی را کلید زده است؛ طرح‌هایی مانند کمک‌های نقدی به شهروندان که البته نه تنها وضعیت آنها را بهتر نکرد که به وخیم شدن اوضاع اقتصادی کشور انجامید. شعارهای پوپولیستی همواره با رفتارهای پوپولیستی نیز همراه بوده است. افرادی که چنین شعار‌هایی می‌دهند به ویژه در مقاطعی مانند انتخابات عکس یادگاری هم با محرومان می‌گیرند؛ اقدامی که نمایشی بودن آن مشخص است و کرامت افراد نیازمند را زیر سوال می‌برد. روز گذشته و در بحبوحه تبلیغات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری یک مقام مسئول در وزارت رفاه عنوان کرد: کودکان کار در دیدگاه برخی کاندیداها ابزاری برای کسب رأی هستند که این موضوع خود مظلومیت این کودکان را دو چندان می‌کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، یک مطالعه تحقیقاتی انجام شده روی کودکان کار و خیابان شهر تهران نشان می‌دهد که ۲۲۵ پاتوق کار برای کودکان خیابانی در شهر تهران وجود دارد. ۷۰درصد این کودکان در چند منطقه خاص تهران ساکنند و هر روز از این مناطق عازم دو منطقه مشخص در پایتخت می‌شوند. همچنین بیشترین تراکم کودکان خیابانی برای کار در خیابان، مناطق دو و 12 شهر تهران است. مقایسه نقشه پراکندگی مناطق محل زندگی و محل کار این کودکان نشان می‌دهد که اغلب این کودکان مسیری طولانی را برای حضور در محل کارشان طی می‌کنند که این نیز خود نیازمند توجه است. کودکان کار در شهر تهران به سه دسته متفاوت کودکان ایرانی، کودکان افغانستانی و کودکان ایرانی کولی تقسیم می‌شوند که به ترتیب 59/4درصد آنها کودکان ایرانی، 36/3درصد افغان و 15/2درصد کودکان ایرانی کولی، کودکان خیابانی شهر تهران را تشکیل می‌دهند. نکته حائز اهمیت این است که ویژگی‌های فردی، خانوادگی، فرهنگی و حتی رفتارهای پر خطر کودکان کولی ایرانی با سایر کودکان خیابانی ایرانی متفاوت است. باید توجه داشت که 75درصد کودکان خیابانی شهر تهران به همراه پدر و مادر خود زندگی می‌کنند. این در حالی است که 9درصد کودکان شب‌ها را با دوستان خود می‌گذرانند و 12درصد هیچ‌خانه‌ای ندارند و معمولا شب‌ها را در محل کار یا خیابان به صبح می‌رسانند.
مدیر کل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت رفاه گفت: انتخابات ریاست‌جمهوری عرصه‌ای است که کاندیداها در آن برای به دست آوردن بالاترین مقام اجرایی کشور، برنامه‌ها و سیاست‌های خود را بازگو می‌کنند، در این میان مهم آن است که بیان وعده‌ها و گفتمان انتخاباتی کاندیداها عاری از عوامفریبی، درنوردیدن مرزهای اخلاقی و شعارهای سطحی باشد.
روزبه کردونی با اشاره به وجود تفاوت بین ارائه سیاست و برنامه برای حمایت اجتماعی از گروه‌های آسیب‌پذیر و سوء استفاده از گروه‌های آسیب‌پذیر برای جلب رأی اظهارکرد: برای نمونه اینکه برخی کاندیدها در فیلم‌های مستند خود یا در مناظره‌ها از کودکان کار مایه می‌گذارند و تصویر آنها را به نمایش می‌گذارند، آن هم بدون آنکه سیاست و برنامه‌ای برای بهبود فقر این کودکان ارائه دهند، به این معناست که کودکان کار در دیدگاه برخی کاندیداها ابزاری برای کسب رأی هستند که این موضوع خود مظلومیت این کودکان را دو چندان می‌کند. مدیر کل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت رفاه گفت: اگر دغدغه کاندیداهای ریاست‌جمهوری به واقع کودکان و فقر آنها باشد، باید سیاست‌های مشخص و برنامه‌های عملیاتی برای کنترل و کاهشی فقر کودکان ارائه کنند.
نشان دادن تصاویر این کودکان در مستندهای انتخاباتی و ذکر نام آنها در مناظره‌ها و گفت‌وگوهای مردمی صرفا تنزل نقش این کودکان از اقشاری آسیب‌پذیر به ابزاری برای کسب رأی است. که این امر نه اخلاقی است و نه انسانی! کردونی گفت: به جرات می‌توان دولت تدبیر را دولت دوستدار کودک نامید، چرا که سیاستگذاری مناسب و اقدامات گسترده دولت تدبیر در حوزه کودکان بی‌نظیر بوده است. به گزارش ایلنا، کردونی با اشاره به اینکه نتیجه سیاست‌ها و اقدامات انجام شده در حوزه کودکان بازگشت به تحصیل (فقط در وزارت رفاه) حدودا ۱۰درصدی کودکان بازمانده از تحصیل در مقطع ابتدایی و کاهش شش تا هشت‌درصدی کار کودک بوده است، اظهار کرد: اگر سایر کاندیداها سیاست و برنامه بهتری از آنچه در این دوران دولت تدبیر انجام شده است سراغ دارند با جزئیات ارائه دهند.
امکان بیان مسائل اجتماعی در دولت یازدهم
یک پژوهشگر مسائل اجتماعی درباره کم و کیف رسیدگی به وضعیت کودکان کار و خیابان می‌گوید: با بررسی اقدامات نمایشی از سوی برخی نامزدهای انتخاباتی همچون گرفتن عکس با کودکان کار و خیابان باید گفت که برخی از آنها در سمت‌های گذشته‌شان امکان ارائه خدمات به این کودکان و دیگر افراد آسیب دیده جامعه را داشته‌اند، اما هیچ‌گونه خدماتی به آنها ارائه نداده‌اند. در واقع این اقدامات نمایشی برای کسب آرای انتخابات است. ثریا عزیز پناه می‌افزاید: در مناظره‌ها برخی کاندیداها از حجم قابل توجه آسیب‌های اجتماعی در جامعه صحبت می‌کنند؛ حال این سوال مطرح می‌شود که چرا تاکنون آنها نسبت به این مسائل در جامعه وارد عمل نشده و خواستار بهبود وضعیت موجود نشده‌اند.
به گفته او در واقع وعده‌های انتخاباتی چندان با رعایت اخلاق متناسب نیست. در اصل این وعده‌های غیر اخلاقی، غیر قابل پیگیری و سنجش است. در اغلب موارد این شعارهای انتخاباتی فقط در حد حرف باقی می‌ماند. این پژوهشگر مسائل اجتماعی درباره چگونگی رسیدگی به محرومان جامعه به ویژه کودکان کار و خیابان در دولت یازدهم می‌گوید: دولت بر مسائل جامعه واقف است و نحوه پاسخگویی به این مسائل را می‌داند. در دولت یازدهم فضای مناسبی برای گفت‌و‌گو و طرح موضوع در اختیار فعالان آسیب‌های اجتماعی قرار گرفته است، اما در عرصه عمل هنوز کارهای فراوانی باید انجام داد. در این دولت فضاهای مناسبی برای بیان مساله مطرح شده است. در واقع از سوی دولت یازدهم برنامه‌های مناسبی برای مشارکت مردمی ارائه شده است. به گفته او در کشور ما ارائه برنامه منسجم و قدم به قدم می‌توانست در کاهش معضل‌های اجتماعی تاثیرگذار باشد.
در این شرایط باید دولت با ارائه یک برنامه منسجم نهادهای مدنی را نه به عنوان بازوی اجرا، بلکه به شکل شرکای واقعی در قالب ارائه، تدوین و اجرای برنامه‌ها به مشارکت دعوت کند. این پژوهشگر مسائل اجتماعی می‌افزاید: با توجه به اقدامات انجام شده باید به این امر اذعان داشت که اقدامات انجام شده در دولت یازدهم را باید به فال نیک گرفت. بی شک با ادامه این دولت و سیاست‌های موجود می‌توان در حوزه مسائل اجتماعی گام‌های مناسب برداشت. با بررسی فضای موجود در زمینه آسیب‌های اجتماعی کنونی جامعه باید گفت که فضای موجود نسبت به گذشته برای فعالیت نهادهای مدنی مناسب است. در این دولت امکان بیان مساله فراهم شده و به این ترتیب می‌توان نسبت به اقدامات موثر در زمینه مسائل اجتماعی به اتخاذ تصمیمات مناسب پرداخت. باید تاکید داشت که توجه به مسائل اجتماعی فقط با یک بینش علمی و کاربردی محقق می‌شود، نه وعده‌های انتخاباتی نخ نما و عوامفریبانه.
