تقویت بنگاه‌های کوچک و متوسط که حدود 24 درصد سرمایه و 45 درصد اشتغال ایران را به خود اختصاص داده‌اند در حالی در راس توجه قرار گرفته است که پیش از این نیز ایجاد واحد بانکی مستقل درخصوص کسب‌و‌کارهای بنگاه‌های کوچک و متوسط، توسعه صنعت سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر و مجزا کردن بازار بورس از جمله ابزارهایی بودند که برای بیرون آمدن SMEها از تنگنای تامین نقدینگی درنظر گرفته شده بود.

بسته ارتقای توان تولید ملی

براین اساس ماموریت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت در 3 رویکرد طراحی شده است. برنامه‌ اجرایی برای تقویت خوشه‌های صنعتی، شبکه‌سازی و به‌هم‌رسانی کسب‌وکارها با تاکید بر واحدهای صنفی و بنگاه‌های تولیدی خرد، کوچک و متوسط نخستین رویکردی است که از سوی این وزارتخانه دنبال خواهد شد. در گام بعدی همکاری دستگاه‌های اجرایی مسوول به منظور رونق فعالیت شهرک‌های صنعتی و به کارگیری تمهیدات لازم برای تکمیل زیرساخت‌ها و خدمات مورد توجه قرار گرفته است. برنامه اجرایی این بند شامل گزارش کاملی از وضعیت شهرک‌های صنعتی از حیث بنگاه‌های مستقر در آنها و خدمات یا زیرساخت‌هایی است که در این شهرک‌ها تاکنون ایجاد نشده است. اما سومین گام این وزارتخانه در قبال بنگاه‌های کوچک و متوسط، برنامه اجرایی حمایت از ایجاد تصفیه‌خانه‌های پساب‌های صنعتی در مجتمع‌ها و شهرک‌های صنعتی و بازچرخانی آب آنها است. وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است این برنامه‌ها را تا اردیبهشت سال جاری تهیه و به دبیرخانه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ارائه کند. در کنار تکالیفی که متولیان وزارت صنعت برای نیرومندسازی SMEها در نظر گرفته‌اند، سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران نیز در قالب یک بسته، 38 ماموریت در نظر گرفته‌ که عبارتند از:

1-راه‌اندازی کمیته حسابرسی عملکرد در 31 شرکت استانی.

2-خلق منابع مالی جدید برای واحدهای صنعتی از طریق تامین مالی تعداد 129 واحد صنعتی در فرابورس، تامین مواد اولیه و فروش محصولات صنعتی در بورس کالا و تامین مالی طرح‌های نوآورانه و ریسک پذیر از طریق صندوق جسورانه.

3-ایجاد بانک صنایع کوچک.

4- بهبود رقابت‌پذیری از طریق ارائه خدمات نرم‌افزاری توسعه بازار SMEها که شامل برگزاری دوره آموزشی مدیران در آلمان و شناسایی و فعال‌سازی شرکت‌های مدیریت صادرات است.

5-توسعه دیپلماسی صنعتی از طریق آماده‌سازی 62 طرح سرمایه‌گذاری خارجی، کمک به راه‌اندازی 3 مرکز فروش واحدهای صنعتی کوچک و خوشه‌ها در کشورهای خارجی.

6-توسعه مهارت‌های شغلی و کارآفرینی از طریق تدوین محتوای دوره آموزشی SME EXPERT و تکمیل، بهبود و اصلاح محتوا آموزش مجازی.

7-بهبود فرآیندها از طریق تدوین برنامه عملیاتی بازاریابی برای خدمات سازمان و تدوین چارچوب توسعه SMEها.

8-توسعه فراگیر خوشه‌های کسب‌وکار از طریق انجام مطالعات شناسایی و امکان‌سنجی 10 خوشه صنعتی، نظارت بر اجرای پیاده‌سازی پروژه توسعه 35 خوشه صنعتی، تدوین و به‌روزرسانی برنامه راهبردی توسعه 4 رشته صنعت و خوشه همسان، بازنگری و اصلاح آیین‌نامه توسعه خوشه‌های کسب‌وکار و پیگیری ایجاد طرح‌های تکمیل‌کننده 10 حلقه مفقوده در خوشه‌ها و شبکه‌های کسب‌وکار

9-ایجاد و توسعه کنسرسیوم صادراتی از طریق حمایت از 60 کنسرسیوم صادراتی ایجاد شده، ایجاد 15 کنسرسیوم صادراتی جدید، حمایت از 195 برنامه توسعه بازار کنسرسیوم‌های صادراتی، بازنگری و اصلاح دستورالعمل حمایتی از کنسرسیوم‌های صادراتی، برگزاری 31 جلسه پایش و نظارت بر فرآیند ایجاد و توسعه کنسرسیوم‌های صادراتی

10-استقرار نظام مبادلات پیمانکاری فرعی SPX از طریق ایجاد 2 دفتر استانی نظام مبادلات پیمانکاری فرعی، عقد قرارداد پیمانکاری به مبلغ 91 هزار میلیارد ریال برای اعضا، ارائه 15 برنامه توسعه برای بازاریابی واحدهای پیمانکار عضو، برگزاری 18 جلسه پایش و نظارت بر پروژه‌های استقرار نظام مبادلات پیمانکاری فرعی.

11-نظارت بر طرح اشتغالزایی در مناطق محروم کشور و بازاریابی شبکه‏ای برای محصولات روستایی از طریق تدوین و به‌روزرسانی 5 طرح توسعه مناطق روستایی و محروم کشور، مشارکت در اجرای 7 برنامه توسعه مناطق روستایی و محروم کشور، توسعه 23 خوشه صنعتی در مناطق روستایی و محروم کشور، تکمیل 4 حلقه مفقوده زنجیره ارزش کسب‌وکارهای مناطق روستایی و محروم کشور.

12-مطالعه و ایجاد مراکز لجستیکی نوین در شهرک‌ها و نواحی صنعتی.

13-ساماندهی و بازنگری ضوابط ساخت‏وساز از طریق بازنگری شرح خدمات، مطالعات فاز یک شهرسازی شهرک‌ها و نواحی صنعتی، بازنگری ضوابط ساخت‌وساز واحدهای صنعتی، کارگاهی، صنفی، ساماندهی ساخت‌وساز واحدها‌(مشاور و دفاتر فنی)، تبیین فرآیندهای نحوه صدور گواهی ساخت‌وساز و پایان کار.

14- اجرای راه حل‌های کنترلی جهت جلوگیری از هدررفت آب در شهرک‌ها و نواحی صنعتی.

15- اجرای سیستم‌های استحصال آب صنعتی از پساب تصفیه خانه‌ها برای 20 شهرک و ناحیه.

16- ایجاد شهرک‌های صنعتی پوشاک (تهران)، صنایع دریایی (هرمزگان) و جاسک(هرمزگان).

17- به بهره‏برداری رساندن 7 منطقه ویژه اقتصادی بوشهر، سمنان، گلستان، خراسان شمالی، فارس، همدان و کردستان.

18- ساماندهی فرآیند صدور، تمدید و ابطال پروانه تاسیس شهرک‌ها و نواحی صنعتی غیردولتی.

19- پیاده‌سازی قانون نحوه واگذاری مالکیت و اداره امور شهرک‌های صنعتی از طریق تهیه دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های موردنیاز و تهیه شیوه‌نامه‌های تعیین هزینه‌های مشترک ازجمله حق شارژ، آب‌ بها، فاضلاب بها.

20- بازنگری ضوابط خرید اراضی(مستثنیات) مورد نیاز توسعه و ایجاد شهرک‌ها و نواحی صنعتی.

21- پیگیری اجرای جزء (2) بند (ب) ماده (6) قانون برنامه ششم توسعه (3 درصد مالیات بر ارزش افزوده).

22- تداوم و اجرای برنامه‌های اقتصاد مقاومتی.

23- تدوین مدل‌های حمایتی از طرح‌های سرمایه‌گذاری صنعتی.

24- بهبود فرآیندهای سازمان و شرکت‌های استانی، تجمیع وب سایت‌ها و توسعه ارائه خدمات الکترونیکی.

25- تهیه شناسنامه اقلام آماری و دستورالعمل‌های جمع‌آوری و بروزرسانی آمار در سازمان و شرکت‌های استانی.

26- استقرار نظام یکپارچه مدیریت طرح و پروژه و نظارت بر استقرار آن در سازمان و شرکت‌های سازمانی.

27- اصلاح ساختار بودجه‌ریزی سازمان و شرکت‌های استانی.

28- طراحی مدل نحوه بازاریابی شرکت‌های استانی جهت جذب سرمایه‌گذار.

29- نظارت بر عملکرد شرکت‌های استانی از طریق بازدیدهای میدانی و تهیه گزارش‌های ادواری.

30- تعیین شعب تخصصی در محاکم قضایی در 31 استان.

31- تدوین و اصلاح اساسنامه سازمان و شرکت‌های استانی.

32- اصلاح روند تعیین تکلیف قراردادهای راکد و وصول مطالبات قراردادی.

33- تدوین و تهیه مدل‌ها و قراردادهای مشارکت با بخش غیردولتی.

34- مطالعه میدانی و الگوبرداری از تجربیات مناطق ویژه اقتصادی در برخی از کشورهای دنیا.

35- شناسایی کانون‌های خطر و ارتقای ایمنی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی از طریق ممیزی ایمنی 7000 واحدهای صنعت، تهیه و تدوین شناسنامه HSEE برای 40 شهرک و ناحیه صنعتی، تهیه گزارش‌های درس‌آموزی از حوادث (30 گزارش در صورت وجود)

36-پیگیری تشکیل و راه‌اندازی کارگروه‌های مدیریت بحران،‌ ایمنی و پیشگیری از حوادث با مشارکت واحدهای صنعتی در کلیه شرکت‌های استانی

37-تدوین و اجرای دستورالعمل نحوه ارزیابی عملکرد مدیران عامل شرکت‌های استانی و اجرای آن در طول سال

38-تدوین شرح وظایف سازمانی با توجه به ساختار سازمانی جدید

شرح حال کوچک و متوسط‌ها

مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی در نشستی که روزگذشته در وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزار شد به شرح حال صنایع کوچک و متوسط در سال 95 پرداخت. علی یزدانی از پرداخت 92 هزار میلیارد ریال تسهیلات به 12 هزار و 927 بنگاه تولیدی که از طریق سایت بهین‌یاب ثبت نام کرده بودند، در سال گذشته در چارچوب طرح رونق تولید خبر داد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به بررسی و نظارت بر تسهیلات طرح رونق تولید از سوی کارگروه‌های مختلف گفت: در سال جدید 19 برنامه برای طرح رونق تولید در راستای ابلاغ رئیس‌جمهوری وجود دارد که سه برنامه مختص سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی و چهار برنامه به‌صورت مشترک با وزارت صنعت، معدن و تجارت است. یزدانی با اشاره به انعقاد چهار هزار و 31 قرارداد سرمایه‌گذاری در سال 95 اظهار کرد: برای سال جدید انعقاد چهار هزار و 558 قرارداد سرمایه‌گذاری جدید پیش‌بینی شده است. همچنین در 24 ماهه عملکرد دولت 14 هزار و 795 قرارداد سرمایه‌گذاری منعقد شد. او در ادامه گفت:در دولت یازدهم بیش از 132 هزار شغل در شهرک‌های صنعتی کشور ایجاد شده و میزان اشتغال‌زایی واحدهای بهره‌برداری شده این شهرک‌ها در سال 95 شاهد افزایش 20 درصدی بوده است. او بر این باور است که با توجه به سرمایه‌گذاری جدیدی که در شهرک‌ها و نواحی صنعتی صورت بگیرد، بیش از 130 هزار شغل جدید ایجاد می‌شود. یزدانی با ارائه آمار از عملکرد شرکت شهرک‌های صنعتی ایران اظهار کرد: در دولت یازدهم 8 هزار و 99 واحد صنعتی به بهره‌برداری رسیده که 132 هزار و 196 نفر اشتغال‌زایی به همراه داشته است. این واحدها از نظر تعداد نسبت به سال 94 بیش از 8 درصد افزایش داشته و از نظر اشتغال نیز افزایش 20 درصدی را شاهد است. به گفته یزدانی در 42 ماه فعالیت دولت 14هزار و 795 قرارداد برای سرمایه‌گذاری‌های جدید در شهرک‌های صنعتی منعقد شده که این رقم در سال گذشته 4هزار و 31 قرارداد در فضایی به مساحت 1373 هکتار بود.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه قراردادهای جدید سرمایه‌گذاری در دولت یازدهم در مساحت 6174 هکتاری اجرایی می‌شود، تصریح کرد: تنها در 5 روز پایانی سال گذشته 730 قرارداد برای سرمایه‌گذاری‌های جدید امضا شده که نشان‌دهنده عزم جدی دولت در سرعت بخشیدن به تولید و اشتغال است. یزدانی در ادامه با اشاره به اینکه 48 درصد تعطیلی واحدهای صنعتی در دولت قبل بوده، یادآور شد: امسال 1081 واحد صنعتی تعطیل در شهرک‌ها و نواحی صنعتی احیا شد و در دولت تدبیر و امید 3468 واحد صنعتی باز فعال شده و 57 هزار و 460 نفر نیروی کار به کارهای خود بازگشته‌اند. وی از فعالیت 960 شهرک و ناحیه صنعتی در کشور در حال حاضر خبر داد و تاکید کرد: سال گذشته 11 شهرک صنعتی جدید در کشور ایجاد شده و در 42 ماهه فعالیت دولت یازدهم 38 شهرک صنعتی جدید ایجاد شده که شتاب دولت برای تولید و اشتغال را تبیین می‌کند. این مقام مسوول تصریح کرد:تاکنون 264 شهرک و ناحیه صنعتی وارد فاز خصوصی‌سازی شده‌اند که از این تعداد 250 شهرک به بخش خصوصی واگذار شده و بقیه در حال طی مراحل از جمله انتخابات و تشکیل شرکت خدماتی است. یزدانی تاکید کرد: خصوصی‌سازی 227 شهرک در کشور در دولت یازدهم انجام شده و تنها 23 شهرک پیش از این خصوصی شده بودند. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره شهرک‌های خصوصی نیز گفت: در حال حاضر 86 شهرک خصوصی در کشور وجود دارد که در این شهرک‌ها 6072 واحد صنعتی با اشتغال‌زایی بالغ بر 120 هزار نفر فعال هستند.