رهبر حزب عدالت و توسعه، رجب طیب اردوغان، در اقدامی برای افزایش اختیارات خود و تغییر قانون اساسی دست به یک همهپرسی زد. بر اساس این همهپرسی، شهروندان ترکیه باید نسبت به تبدیل نظام پارلمانی ترکیه به نظام ریاستی رای میدادند که پس از اعلام نتایج از سوی دولت ترکیه اعلام شد که مردم، این تغییرات را پذیرفتهاند. نتایج حاصل نشان از پیروزی رای مثبت مردم (49/ 51 درصد) نسبت به آرای منفی (51/ 48 درصد آرا) دارد. این نشریه به تاثیر نتایج این رفراندوم بر بخش سفر و گردشگری ترکیه پرداخته و معتقد است این موضوع بر گردشگران بریتانیایی ترکیه اثرگذار خواهد بود. به گزارش دنیای اقتصاد ، ایندیپندنت در این باره مینویسد: «رای شهروندان ترکیه به ریاستجمهوری اردوغان در روز 16 آوریل (یکشنبه هفته گذشته) موجب تغییر شرایط در این کشور خواهد شد. نتیجه این تغییرات به معنی آن است که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری این کشور قدرت آن را خواهد داشت تا نقش نخستوزیر را از میان ببرد، پارلمان را منحل کند و اگر بخواهد تا سال 2029 بدون برگزاری انتخابات در این کشور در قدرت باقی بماند. این امر موجب میشود بسیاری از صاحبنظران، ترکیه را متهم کنند که در حال تبدیل شدن به دیکتاتوری است.»
هلن کافی، نویسنده مقاله ادامه میدهد: «گردشگری در ترکیه در دو سال اخیر به دلایلی از جمله چند عملیات تروریستی شدید با دشواری روبهرو شده که به صورت ویژه برخی از آنها گردشگران خارجی را مورد هدف قرار دادهاند. تعداد گردشگران از حدود 5/ 5 میلیون نفر در ژوئیه سال 2015 به 5/ 3 میلیون نفر در ماه مشابه سال قبل کاهش یافته و تحولات اخیر سیاسی نیز میتواند منجر به این شود که گردشگران بیشتری از سفر به این کشور منصرف شوند.» کافی معتقد است برای آن دسته از افرادی که برای تعطیلات ترکیه را انتخاب میکنند، توصیههای کارشناسان متفاوت است. تورگردانان بریتانیایی مانند توماس کوک اطلاعات خود را از دفتر وزارت امور خارجه و مشترکالمنافع (FCO) تهیه میکنند. یکی از سخنگویان این شرکت به ایندیپندنت گفته است: «امنیت مشتریان ما همیشه در اولویت نخست قرار دارد. توصیه وزارت امور خارجه بریتانیا برای ترکیه پس از رفراندوم اخیر تغییری نکرده است. ما بهطور مداوم توصیههای سفر از این دفتر را مورد بررسی قرار میدهیم و مشتریانمان را پیش از سفر، به توجه به این موضوع تشویق میکنیم.»
ابتا (انجمن آژانسهای هوایی بریتانیا) که قانونگذاری برای شرکتهای سفر را در بریتانیا به عهده دارد، پیغام مشابهی برای مشتریانش فرستاده است: «مانند همیشه، ابتا پیشنهاد میکند افرادی که به تعطیلات میروند، باید توصیههای سفر دفتر وزارت امور خارجه بریتانیا را مورد بررسی قرار دهند و دنبال کنند.» یکی از سخنگویان ابتا نیز به ایندیپندنت اعلام کرده است: «توصیه برای سفر به ترکیه اخیرا بیانگر این است که مردم باید مراقب باشند و توصیههای مسوولان امنیت محلی را دنبال کنند، همچنین گزارشهای رسانهای را مورد بررسی قرار دهند و در مورد توصیههای سفر بهروز بمانند.» توصیه دفتر وزارت امور خارجه بریتانیا در مورد ترکیه البته به برگزاری همهپرسی در این کشور اشاره مستقیم نمیکند؛ اگرچه هشداری پیرامون آشوب سیاسی میدهد. این دفتر در وبسایت خود نوشته است: «تظاهرات گاه و بیگاه در شهرهای مختلف ترکیه رخ میدهد که برخی از آنها در گذشته خشونتبار شدهاند. تظاهرات پیشین در استانبول بود که مرکز آن در حوالی میدان تقسیم، خیابان استقلال و در مناطق بشیکتاش و کادیکوی قرار داشت و اخیرا به «آکمیدانی» کشیده شده است. در آنکارا تظاهراتکنندگان عمدتا در منطقه کیزیلای مرکزی و اطراف دفتر نخستوزیری حضور دارند. در ازمیر نیز تمرکز در مرکز شهر و نزدیکی بارانداز بوده است.»
ایندیپندنت در ادامه توصیههای دفتر وزارت خارجه شرح میدهد: «شما باید از تمام تظاهرات اجتناب و اگر یکی از آنها آغاز شد، منطقه را ترک کنید. پلیس بهطور گستردهای از گاز اشکآور و آب فشار قوی استفاده خواهد کرد تا تظاهراتکنندگان را متفرق کند.»
تاثیر ناگزیر
به گفته فرانک برهنی، مسوول شکایات مشتریان در وبسایت HolidayTravelWatch اتفاقات سیاسی اخیر ممکن است بر صنعت سفر تاثیر زیادی داشته باشد. وی به ایندیپندنت میگوید: «نتیجه همهپرسی ترکیه ممکن است دور از ذهن مسافران و گردشگران بریتانیایی باشد، اما نتیجه این رقابت حاکی از آشوب بیشتری در این منطقه خواهد بود. در حال حاضر مشخص نیست چگونه نتیجه این رویداد ممکن است چالشزا باشد؛ البته اگر چالشی ایجاد کند و اینکه آیا جامعه ترکیه بهطور نسبتا فراگیری به این تغییرات بنیادین ایجاد شده و قوانین مربوط به آن واکنش نشان میدهد یا خیر.»
ایندیپندنت ادامه میدهد: «اغلب مسافرانی که به ترکیه میروند، احتمالا احساس تاثیر آنی در تفریحگاههای ساحلی نخواهند داشت. به هر حال، همانطور که در سالهای اخیر دیدهایم، افزایش تعداد حملات تروریستی در مقاصد محبوب گردشگری ترکیه و پیرامون آنها، منجر به کاهش تعداد گردشگران اروپایی شده و ترکیه را از مقصد سفر آنها خارج کرده است. همچنین مشخص نیست چگونه دیکتاتوری ترکیه اکنون با اتحادیه اروپا رفتار خواهد کرد و این امر میتواند تاثیراتی روی تعداد پناهندگان خاورمیانهای که از ترکیه عبور میکنند و به مقاصد اروپایی میروند، بگذارد. هیچیک از این اثرات واقعی یا بالقوه کمکی به صنعت گردشگری ترکیه نمیکنند. با توجه به تمام این موارد، کسانی که قصد سفر دارند، خواه مصرفکننده باشند یا عرضهکننده، شکی وجود ندارد با وجود اطمینان به این صنعت با این چالش سیاسی اخیر کمکی دریافت نمیکنند.»
تهدید بیاثر!
به هر صورت، برخی از افراد نیز در مورد پتانسیل ترکیه برای بهبود محبوبیتش به عنوان یک مقصد گردشگری خوشبین هستند. تدویک، مدیر شرکت Kirker Holidays باور دارد که تهدیدات موجود در ترکیه در بیشتر اروپا تکرار شدهاند و مسافران به سهولت نسبت به خطرات آن آگاهتر میشوند.
وی به ایندیپندنت میگوید: «همانند سایر مقاصد مانند استکهلم، برلین، پاریس، نیس، بروکسل و حتی لندن، استانبول در ماههای اخیر تا حدودی اثرات مخربی را تجربه کرده است. به هر صورت، گردشگرانی که از ترکیه و استانبول بازدید کردهاند، از میهماننوازی گرم، خدمات فوقالعاده و ارزش زیاد پول گزارش کردهاند.» وی اضافه میکند: «ایمنی و امنیت برای گردشگران همیشه عامل مهمی بوده است، اما مسافران باتجربه به سرعت به آگاهی زیادی که اخیرا در مورد این معضلات ایجاد شده و جهان را در بر گرفته، خو گرفتهاند و برای جوامع غربی، ریسک اغلب مشابه کسانی است که انتخاب کردهاند به جای آنکه به خارج از کشور سفر کنند، در خانه بمانند.»
این فعال گردشگری معتقد است: «بسیاری از مشتریان دیدگاهی عقلایی و عملگرا به این موضوع داشته و اکنون نسبت به این مطلب که خواستههای سفر آنها با تهدید روبهرو شود، بیرغبت هستند. هرچه مسافران باتجربهتر باشند، بیشتر درک میکنند که پیشبینی اینکه دفعه بعد کجا با تهدید روبهرو میشود، دشوار است.»
در واقع، تمام خبرها در مورد گردشگری ترکیه نامساعد نبوده است. درحالیکه با توجه به آمار موجود، رزروها برای سفر به ترکیه در تابستان سال 2017 در حال حاضر نسبت به 12 ماه گذشته 18 درصد کاهش یافته، ابتا گزارشهای مثبتی از تعداد گردشگران بریتانیا برای تعطیلات عید پاک در تفریحگاههای جنوبی ترکیه ارائه کرده است.