باشگاه در و پنجره و نما:‌ در مسجد سامرا که در 232 در دورة عباسیان ساخته شده است، 24 پنجره در قسمت بالای دیوار قبله  نزدیک به سقف بنا وجود دارد. نمای خارجی این پنجره ها به صورت دریچة مستطیل باریک و تنگ است که در داخل به ابعاد بزرگتر ختم می شود. این پنجره ها با قوس های دندانه ای دالبری که قاب مستطیل شکلی دور تا دور آنها را فرا گرفته است، تزیین شده اند. دیوارهای خارجی مسجد ابن طولون در قاهره (263ـ265) هم با طاق نماهای مدور پنجره دار تقسیم بندی شده است. در تزیینات گچی دیوارها، هلال ها و پنجره های این مسجد از روش قالب گیری و برش مایل در کنده کاری چوب و تکرار یک طرح استفاده شده است.

در معماری مصر دورة فاطمی پنجره های معروف به قمریّه و قندلیه اهمیت ویژه‌ای دارد. این پنجره ها پوشش‌هایی از سنگ یا گچ مشبک یا چوب خراطی شده با شیشه‌های رنگین دارند. پنجره های قندلیه به دو صورت بنا می شد: در پنجره های قندلیة ساده، یک جفت پنجرة مستطیلی با دو آستانة مستوی یا قوسی ، به نام پنجره های دوقلو، در کنارهم ساخته می‌شد و دربالای هریک پنجره ای دایره یا بیضی شکل، به نام قمریّه، تعبیه می‌گردید. در پنجره‌های قندلیة مرکب بیش از دو پنجره، با قوس یا بدون قوس، در کنار هم ساخته می‌شد و در بالای آنها پنجره‌های دایره ای یا بیضی در دو ردیف، در ردیف پایین دو پنجره و در ردیف بالا یک یا چند پنجره ، قرار می گرفت. غالباً قمریّه های منفردِ دایره ای شکل، در دیوار قبله و بالای محراب تعبیه می شد. نمونه ای از این نوع پنجره ها را می توان در دیوارهای مسجد الازهر مصر و مسجد سلطان حسن مشاهده کرد.

اصطلاح پنجرة قمریّه دردورة ممالیک بر پنجره هایی دلالت می کرد که با پوشش هایی مشبک از گچ، سنگ یا چوب خراطی شده پوشانده می شد که دراین صورت گاه به آن قمریّة خرگاه نیز می گفتند. قمریّه در این دوره نیمکره ای شکل بود، در داخلِ سکنج ها از پنجره های بیشتری استفاده می شد و قمریّه ها نیز تزیینات بیشتری یافت.

پنجره های دوقلو یا سه قلو، ساده و بلند و دارای قوسی شکسته بودند. نمونة آن را می توان در نمای گنبد قلاوون (683) مشاهده کرد. در این مسجد مصالح ساختمانی مختلف در قرنیز پنجره ها، شکل مضرس درهم فرورفتة زیبایی ایجاد می کند. قاب پنجره ها در این بنا اغلب نوک دار و با یک رف به هم پیوسته اند. دریچة پشت پنجره ها در این دوره مانند منبر مسجد با قطعات حکاکی شده از چوب یا عاج تزیین می شـده است.

نوعی پنجرة بیرون آمدة چوبی به نام مشربیه نیز در طبقه های فوقانی ساختمان های مسکونی، به‌ویژه در مواردی که نمای ساختمان به سمت گذر عمومی بود، نصب می‌شد که تمام سطوح آن چوبی و غالباً بر کنسول هایی چوبی متکی بود. از آنجا که در بیشتر موارد سطح بازشو این پنجره ها مشبک بود، افراد از داخل اتاق ، بدون آنکه دیده شوند، به بیرون اشراف داشتند.

در معماری عثمانی نورگیرهایی در گردنة گنبد بناها مشاهده می شود. این طرح در بنای مسجد اولوجامع، تعداد زیادی از مساجد آناطولی و اولین مسجدی که در روم ایلی احداث گردیده استفاده شده است. سنان که در 978 ـ 984 مسجد سلیمیه را در ادرنه بنا کرد. برای کاهش سنگینی گنبد، پنجره های زیادی در آن ساخت. در این مسجد، هر ساقة گنبد دارای 32 پنجرة هلالی بسیار بلند است.

در معماری هند در دورة گورکانیان، پنجره های برجسته بسیار دیده می شوند که یکی از بهترین نمونه های آن پنجره های عمارتی پنج طبقه به نام هوا محل در جیپور است که با ترکیبی خاص طراحی و ساخته شده و نمای بیرونی را بسیار جالب توجه کرده است. در این بنا، هریک از فضاهای رو به بیرون سه پنجره با سقفی منحنی شکل دارد که پنجرة میانی از دو پنجرة دیگر بزرگتر است.