بهگزارش باشگاه در و پنجره و نما، بهنقل از همشهری آنلاین، دکتر بهمن ادیبزاده، استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران، میگوید: وقتی درباره فضاهای عمومی صحبت میکنیم، باید بدانیم که جامعه نوعی حق برگردن شهر دارد که باید ادا شود. یعنی ممکن است که سازنده بهدلیل مسائل اقتصادی و یا نداشتن دانش کافی، نتواند ساختمانی را به شکل اصولی بسازد که در این صورت دستگاههای اجرایی باید وارد عمل بشوند. آنچه برای معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران نگرانکننده بهنظر میرسد، این است که مبادا چنین مسئله مهمی بهطور شتابزده بررسی شود.
به همین دلیل یک تحقیق سه مرحلهای از سال 1393 ترتیب داده شد. در مرحله اول این تحقیق به بایدها و نبایدهایی که میبایستی در نماهای ساختمانی رعایت شوند، یعنی انضباط نما پرداخته شد. مرحله دوم به شایست و ناشایستهای نماهای شهری، یعنی نظم نما پرداخته است و مرحله سوم به بومی کردن ضوابط نماهای شهری در محلات و مناطق مختلف، یعنی انتظام نما اختصاص دارد.
در گام اول، ضوابط انضباط نما، بهدنبال ایجاد آرامش در جلوه بصری فضاهای شهری بود و توانست تا حد مناسبی به مردم و مدیریت شهری در رهایی از سردرگمی و بلاتکلیفی در ارتباط با نماهای شهری کمک کند. در سالهای گذشته سازندگان به راحتی میتوانستند از نماهای مضحک و ساختارشکن در ساخت مجتمعهای مسکونی و تجاری استفاده کنند و مدیریت شهری هم پشتوانهای برای مقابله با آنها نداشت.
اما امروز با تشکیل ضوابط انضباط نما و کمیتههای نما در شهرداری مناطق و نظارت بر پروژههای ساختمانی، هم مردم را نسبت به اهمیت استفاده از نماهای ایرانی و اسلامی تا حد زیادی آگاه کرده است و هم ابزاری قدرتمند در دست مدیریت شهری است تا به کمک آن از هرج و مرج موجود در جلوه شهر جلوگیری کند.
این کمیته در گام دوم یعنی جایی که صحبت از «نظم نما» است، قصد دارد که کیفیت فضای شهری را ارتقا دهد. اما چگونه؟ در این بخش کلیه منابع علمی و پژوهشی که به مصالح، رنگ، فرم، هویت، پیشینه تاریخی، زمینه، محیطزیست، انرژی و تکنولوژی بناها پرداختهاند، مطالعه شدند و بر مبنای این مطالعات آداب صحیح پرداختن به نماهای ساختمانی بیان میشود. یعنی مصالح مناسب، رنگ و فرم مناسب، بهترین روش پرداختن به پیشینه تاریخی، هویت ابنیه و... .
در گام سوم، وقتی لازم است تا آداب نماسازی در هر منطقه و محله «بومی» شود، باید تفاوتهای اقلیمی، فرهنگی و اقتصادی مناطق میان یک بنا و محل قرارگیری آن تناسب ایجاد کند. بهتر است به جای کپی شدن شمایل یک بنا در محلات مختلف، شاهد ساختمانهایی باشیم که مصالح، رنگ، کیفیت ساخت و سایر ویژگیهای فیزیکی و ظاهری آنها، بر مبنای تفاوتهای آب و هوایی و بافت اجتماعی مناطق، با یکدیگر تفاوت دارند.