به‌گزارش باشگاه در و پنجره و نما، سوم اردیبهشت هرسال را به بزرگداشت شیخ بهایی منجم، عالم، فیلسوف، شاعر و معمار شهیر دوران صفویه اختصاص داده‌اند. سازمان یونسکو سال 2009 را به‌پاس خدمات وی به ستاره‌شناسی سال"نجوم و شیخ بهایی " نام‌گذاری کرد. عالمی که کارهای معماری و شهرسازی بسیاری از جمله جهت‌گیری رو به قبله اماکن اصفهان و تقسیم آب زاینده‌رود و طراحی حمام شیخ بهایی و منار جنبان را به او نسبت می‌دهند.
در حال حاضر شاهد شهرسازی‌های خوشایندی در کشور نیستیم
در این مراسم معاون معماری و شهرسازی وزارت راه‌وشهرسازی با اشاره به اینکه انتخاب سالروز تولد شیخ بهایی به‌عنوان روز گرامیداشت معمار گفت: مهم‌ترین سازه‌های معماری و طراحی‌های اعجازگونه وی در ساخت بناهای اصفهان سبب شد تا کلیات شهرسازی و معماری ایران برگرفته و الهام گرفته از اندیشه‌های این دانشمند در دوره صفوی باشد.
فرزانه صادق مالواجرد گفت: طراحی‌های شهرسازی شیخ بهایی در اصفهان بخصوص در زمینه طراحی شبکه توزیع آب در این شهر بی‌نظیر است.
وی با بیان اینکه معماری هم‌راستا با جغرافیا و محیط‌زیست است و وقتی وارد صنعت یا تجارت می‌شود به بازار رونق می‌بخشد، ادامه داد: معماری به روابط انسان و پروردگار نیز ورود کرده و زیباترین سازه‌های عبادتگاهی ایرانی چه در پیش از اسلام به‌صورت آتشکده و چه در پس از اسلام به‌صورت مسجد نمود یافته و مشهود است.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه‌وشهرسازی گفت: علیرغم داشتن پیشینه قوی در معماری و شهرسازی ایران در طول تاریخ، در حال حاضر شاهد شهرسازی‌های خوشایندی در کشور نیستیم.
وی با بیان اینکه قصد ندارم بگویم به هیچ وجه نمی‌توانیم از معماری معاصر دفاع کنیم خاطر نشان کرد: چرا که در معماری معاصر هم آثاری داریم که کاملا قابل توجه بوده و در فضای معماری معاصر ایران اثربخش بوده است که مرحوم میرمیران از جمله معمارانی بود که معماری سنتی را درک کرد و توانست در معماری معاصر آثار جلوه بخشی ایجاد کند.
وی یادآور شد: با این حال به‌طور کل آثار معماری معاصر ما در کشور قابل دفاع نیست و ما نتوانستیم آنچه از تمدن ایران تا به امروز به ما رسیده را پاسداری کنیم.
فرزانه صادق علت این عدم موفقیت در معماری معاصر را غلبه کمیت بر کیفیت عنوان کرد و ادامه داد: زمانی که در ساخت‌وساز، عطش ساخت بر ساز آن که متضمن کیفیت ساختمان است غلبه دارد نتیجه آن همین اتفاقی است که در شهرسازی کشور می‌بینیم.
دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری تصریح کرد: شورای عالی شهرسازی و معماری در چند سال اخیر سعی کرد تا بر کیفیت ساختمان‌سازی در تمام طرح‌های شهری توجه ویژه کند.
وی گفت: کمیته‌ای تخصصی متشکل از اهل حرفه و متخصصان دانشگاهی در حوزه معماری و شهرسازی در این شورای عالی تشکیل شده که در نتیجه آن اثرات مثبتی هم بر کیفیت ساخت‌وساز داشته است.
جای خالی روز معمار در تقویم و سررسیدها
همچنین در این مراسم رئیس سازمان نظام‌مهندسی ساختمان تهران با بیان اینکه علیرغم اهمیت روز معمار این روز هنوز هم جایگاهی در تقویم و سررسیدها ندارد، گفت: تمام تلاش سازمان نظام‌مهندسی این است جایگاه و اهمیت وجودی معمار را در جامعه ارتقا دهد.
محمد طاهری گفت: سازمان نظام‌مهندسی در چند سال اخیر با برگزاری مراسم روز معمار به دنبال ثبت این اتفاق بزرگ در جامعه است.
وی با بیان اینکه یکی از برنامه‌های مراسم روز معمار امسال تقدیر از معماران پیشکسوت بود گفت: نباید معماران پیشکسوت این سرزمین به ورطه فراموشی سپرده شوند چرا که تک‌تک این افراد توانسته‌اند آثار فاخری در جامعه معاصر ایجاد کنند.
معماری‌های شهری فعلی رضایت‌بخش نیست
عضو شورای شهر تهران با بیان این موضوع که معماری‌های شهری انجام شده در کشور در مقایسه با گذشته، به‌هیچ‌عنوان رضایت‌بخش نیست در این مراسم اظهار داشت: اداره شهر‌ها و شهرداری‌ها که در اصل یک نهاد عمومی کاملا درگیر با حوزه شهری و تأثیرگذار در معماری شهر هستند، صرفا با رویکرد درآمدزایی برای اداره شهر و البته توجه به کمیت به‌جای کیفیت، موجب شده تا چنین وضعیتی را شاهد باشیم.
محمد سالاری با بیان اینکه طی چند سال اخیر شاهد جلوه‌های خوبی از مطالبه‌گری در سطح رسانه‌ها، دیده‌بان‌های شهری و تشکل‌های حرفه‌ای در جامعه خود هستیم، افزود: همین مطالبه گری‌ها موجب تغییر رویکرد برخی از تصمیم‌گیری‌ها شده است.
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به فعالیت‌هایی که در چند سال اخیر صورت گرفته است، گفت: در کمیسیون معماری و شهرسازی دوره گذشته برای اولین بار شهرداری‌ها ملزم شدند تا نقشه نمای ساختمان‌ها را در کنار سایر نقشه‌ها با رویکرد توجه به هویت شهر در کمیته‌های نما متشکل از معماران، طراحان شهری و دانشگاهیان مورد بررسی قرار دهند که این کار اقدام بسیار مناسبی بود.
سالاری تصریح کرد: اینکه در شورای پنجم تصمیم گرفته می‌شود تا مصوبه برج باغ‌ها که طی ۱۰ سال گذشته باعث شد بیش از ده‌ها هکتار باغ از بین برود را لغو کنیم و نهایتا با حمایت دیده‌بان‌های شهری و تشکل‌های مدنی و رسانه‌ها مواجه شویم و طرح خانه باغ را با حداقل بارگذاری ممکن تصویب کنیم، جلوه‌های بسیار خوبی است.
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران گفت: فکر می‌کنم که شفاف‌سازی و ایجاد بستری مناسب برای نظارت همگانی و نهایتا تغییر برخی از قوانین به نفع شهر، از جمله محور‌هایی است که می‌تواند بستر این تغییر پارادایم را برای توجه به کیفیت به‌جای کمیت معماری و فضا‌های شهری رقم بزند.
نقش و جایگاه معمار در ساخت‌وساز معاصر
در همین راستا حسام‌الدین راقی عضو سازمان نظام‌مهندسی با بیان اینکه در جشن روز معمار امسال که به همت سازمان نظام‌مهندسی تهران برگزار شد شاهد همنشینی چندین نسل از معماران بوده‌ایم گفت: در این مراسم معماران پیشکسوت و جوان در کنار هم به مبادله و مباحثه پرداختند.
وی گفت: روز معمار بیانگر این موضوع است که ارزش و اهمیت معمار را به جامعه ساخت‌وساز گوش زد کنیم و بگوییم این مهندسان در کنار دیگر رشته‌های مهندسی سازمان نظام‌مهندسی می‌توانند در بهبود ساخت سازها مفید واقع شده و آسایش و آرامش را به زندگی هموطنان هدیه کنند.
راقی با بیان اینکه جایگاه و ارزش مهندسان و معماران در ساخت‌وسازهای اصولی بر همگان مبرهن است گفت: معماران با انتخاب، جانمایی و استفاده از مصالح با کیفیت می‌تواند تأثیر حوادث غیر مترقبه را کاهش دهند. بنابراین نقش و جایگاه معمار در ساخت‌وساز معاصر واضح و روشن است.
