به‌گزارش باشگاه در و پنجره و نما به‌نقل از صما، در طراحی نما باید ملاحظات زیادی مدنظر قرار گیرد ؛ از جمله این که نما نشانگر سیمای بیرونی ساختمان بوده، زیبا، بادوام و باهویت باشد. نمای ساختمان باید با طرح فضاهای داخلی، شیب و عوارض زمین و تعداد طبقات ساختمان هماهنگ گردد. در ایجاد نمای مناسب همچنین باید هماهنگی لازم با عناصر و ساختمانهای مجاور، به ویژه از نظر رعایت قوانین و مقررات نماسازی در مجموعه های مسکونی، مانند ارتفاع کرسی چینی، تعداد و ارتفاع طبقات، نوع مصالح، رنگ و تیپ نما، نوع و جنس بام و … به عمل آید.

تعداد نماهای موردنیاز ساختمان

نما، تصویر روبه رو از ساختمان است که سیمای یک جبهه از آن را نشان میدهد . نماهای یک ساختمان بر اساس جهات جغرافیایی ساختمان نام گذاری می شوند مثلا نمای شمالی مشخصات بدنه ی شمالی ساختمان را نشان می دهد . معمولا برای نشان دادن ترکیب و سیمای بیرونی یک ساختمان ترسیم چهار نما مورد نیاز است. در زمین های محدود شهری به دلیل این که بعضی از نماها قابل مشاهده نیستند ممکن است تعداد نماهای کمتری مورد نیاز باشد و برعکس در پلان هایی که هندسه ای پیچیده دارند ممکن است قسمت هایی از طرح نما از دید پنهان بماند و نیاز به ترسیم تعداد نماهای بیشتری باشید. با | توجه به شکل های ۳-۵ در می یابید که در بعضی طرح ها مانند
طرح های اشکل یا حیاط مرکزی ممکن است بخشی از نماها به همراه مقاطع ترسیم شوند. این نوع ترسیمات معمولا با عنوان مقطع نما» در آلبوم نقشه ها معرفی می شوند.

هدف از ترسیم نما ممکن است ارائه و نمایش کیفیت بصری ساختمان و یا برعکس تأمین نیازهای اجرایی مجری پروژه باشد. ترسیمات اجرایی نماها اطلاعات لازم را در مورد پوشش دیوارها، موقعیت، ابعاد و نوع بازشوها، وضعیت دودکش ها، شکل زمین، تناسبات عمودی اجزای ساختمان، شکل و جنس سقفها، نرده ها و دست اندازهای بالکن ها، مصالح و جزئیات اجرایی نما و… ارائه میدهد. گاه، عمق پایه ها و طبقات زمین نیز به صورت خط چین در نماهای اجرایی نمایش داده میشود. از ترسیمات نما ممکن است برای محاسبه ی دقیق اتلاف حرارتی ساختمان با جذب انرژی نیز استفاده شود.

مقیاس ترسیم نماها 

مقیاس ترسیم نماهای اجرایی معمولا برابر با مقیاس پلان های طبقات، یعنی است. در نماهای با مقیاس و بزرگ تر جزئیات و مشخصات بیشتری را می توان نمایش داد لذا این مقیاس برای نقشه های معمولی و یا پیچیده تر مناسب است. نقشه های ساختمانهای بزرگ و ساده اگر به ناچار در مقیاس کوچکتری رسم شوند، می بایست از طریق معرفی و ترسیم جزئیات نیازهای اجرایی پروژه را رفع کنند. بسته به اندازهی برگه ها و مقیاس نقشه ها، ممکن است هر کدام از نماها در برگهای جداگانه رسم شود و یا چند نما در یک برگه کشیده شوند.

در شکل ۵-۵ نمای جنوبی ساختمان ویلایی را ملاحظه می کنید.

در این شکل به شیوه ی استفاده از علایم و نوشته ها برای حفظ سادگی و خوانایی نما توجه کنید. مصالح به کار رفته در دیوارها و پنجره ها را بررسی کنید. از چه روش هایی برای واقعی ترجلوه دادن نما استفاده شده است؟ به نمادهای مصالح نما و نحوه ی استفاده از خطوط با ضخامت های مختلف توجه و روش اندازه گذاری را بررسی نمایید. اندازه های قائم نسبت به کدام سطوح تعریف شده اند؟ برای آموزش بهتر، مراحل و اصول ترسیم نمای فوق را بررسی می کنیم :

مرحله ۱

پس از نصب کاغذ، رسم کادر و جدول مشخصات، متناسب با محل ترسیم نما یک نمونه از پلان طبقه را با توجه به زاویه ی دید به عنوان راهنما در بالای برگه نصب می کنیم، و مانند شکل ۶-۵ با استفاده از خطوط کمکی مراحل زیر را تکمیل می نماییم .

مرحله‌ ۲

خط زمین را که معمولا به موازات کادر لبه ی کاغذ است عمود بر امتداد دید رسم می کنیم.

مرحله ۳

خطوط کناری پلان و اندازه های افقی پلان را برای ترسیم نما بر روی خط زمین منتقل می کنیم.

مرحله  ۴

با توجه به تراز ارتفاعی خط زمین ضخامت و موقعیت سقفها را مشخص کرده، و خطوط شکستگی های نما را رسم می نماییم.

مرحله ۵

سقف های شیبدار را در صورت وجود کامل می کنیم. برای انجام درست این کار همان طور که در شکل ۷-۵ مشاهده می کنید می توانیم از طرح کلی نمای جانبی یا مقطع کمک بگیریم و پیش آمدگی سقف از دیوار و میزان شیب سقف را مشخص کنیم. و با توجه به لزوم حفاظت درها، پنجره ها و بدنه های ساختمان از اثرات باران و رطوبت بهتر است لبهی سقف تا دیوار حداقل ۶۰ سانتی متر فاصله داشته باشد. میزان شیب سقف بر حسب نوع اقلیم و مصالح مورد استفاده در سقف متفاوت است و معمولا از شیب بالای ۱۵٪ استفاده می شود. به رابطه ی متقابل پلان، نماها و مقطع در سقف های شیبدار مانند شکل ۷-۵ توجه نمایید.

مرحله ۶

با رعایت حداقل ۲۰۵ سانتی متر ارتفاع از کف تمام شده برای نعل درگاه درها و پنجره ها ابعاد پنجره ها را مشخص می کنیم. معمولا نعل درگاه درها و پنجره ها در یک تراز قرار می گیرند.

مرحله ۷

با ترسیم خطوط کف پنجره ها قاب درها و پنجره ها را کامل می کنیم. ارتفاع کف پنجره معمولا برای آشپزخانه ۱۲۰-۹۰ سانتی متر از کف تمام شده می باشد. برای کف پنجره ی اتاقهای دیگر ارتفاع ۶۰-۸۰ سانتی متر معمول است. ارتفاع کف پنجرهی سرویس ها بین ۱۵۰ تا ۲۰ سانتی متر است. گاهی ممکن است پنجره های اتاق ها و آشپزخانه به بالکن باز شود ؛ در این حالت ممکن است پنجره ها به صورت سرتاسری تا کف تمام شده ادامه یابد و به صورت در و پنجره» نیز عمل نماید. ابعاد درها و پنجره ها باید با اطلاعات جداول در و پنجره هماهنگ باشند. در ضمن باید دقت نمود که در این مورد هماهنگی لازم با نقشه های سازه به عمل آید و کادر درها و پنجره ها با عناصر سازهی بنا، مانند ستونها، تیرها و بادبندها تلاقی ننماید

مرحله ۸

نمای پله ها، بالکن ها، ایوان ها و ستون های موجود در نما را ترسیم می کنیم. خط لبه ی نرده ها و دست اندازها را می کشیم.

مرحله ۹

خطوط قاب بندی نما، تغییر مصالح و بافت، خط بالای سنگ ازاره و ضخامت در پوشها و کف پنجره، خطوط اصلی هره و عناصر تزیینی اطراف پنجره و … را ترسیم می کنیم. ارتفاع سنگ ازاره از کف محوطه را حداقل ۲۰cm در نظر میگیریم.

مرحله ۱۰

بر حسب شرایط پروژه و نظر مدرس درس می توانید عناصر زیرسازی بنا مانند کف و دیوارهای زیرزمین و موقعیت بیها را | به صورت خط چین نمایش دهید. حال طرح کلی نما با استفاده از خطوط کمی نازک آماده شده است.

مرحله  ۱۱

ترسیم را کنترل می کنیم تا از صحت کارهای انجام شده و هماهنگی پلان و نما اطمینان حاصل نماییم. حال می توانیم با مشخص کردن ضخامت و ارزش هر کدام از خطوط نما را کامل کنیم تا واقعی تر به نظر برسد.

معمولا سطوح نزدیک تر، پررنگ تر از سطوح دورتر ترسیم می شوند. خط دور ظاهری ساختمان و خط دور عناصر اصلی مانند ستونها، درها و پنجره ها پررنگ تر از خطوط فرعی ترسیم میشوند. برای ترسیم جزئیات درها، پنجره ها، ستون ها و بافت مصالح معمولا از مداد ۴H یا قلم راپید mm ۰ / ۱ و mm ۲/• استفاده می شود. برای ترسیم بقیه ی عناصر بر حسب مقیاس نقشه و راهنمای مدرس درس از خطوط mm ۰ / ۳ تا ۵/ه یا مغز مداد H استفاده می شود. خط زمین از همه ی خطوط نما ضخامت بیشتری دارد. برای نمایش عناصر ندید از خط چین با ضخامت ۰ / ۱ تا ۰ / ۲ میلی متر استفاده می شود.

در ساخت نما معمولا از مصالح مختلفی از قبیل شیشه، چوب، فلز، آجر، بتن، سنگ و … استفاده می شود. حال می توان به سادگی با استفاده ی مؤثر از نمادها و علایم مناسب نوع مصالح مصرفی در نما را نشان داد تا نما واقعی تر و قابل درک تر شود. شکل ۱۰-۵ نحوه ی ترسیم بعضی از مصالح را که در نما استفاده می شوند نشان میدهد. نمادهای مصالح در حد امکان مشابه مصالح واقعی ترسیم می شوند، بدون این که نیاز باشد همه ی جزئیات غیرضروری مصالح ترسیم گردند ؛ درواقع شبیه وقتی که از فاصله ی دور دیده شوند، کشیده میشوند. در ترسیم نماهای فاز یک می توانیم مصالح تمام قسمت های نما را نشان دهیم. در نقشه های اجرایی ممکن است تمام یا بخش کمی از مصالح نما نشان داده شوند، در هر صورت باید خوانایی نقشه ها محفوظ بماند. حال می توانیم جزییات تزیینی و بافت مصالح را در نما ترسیم کنیم.

مرحله ۱۳

موقعیت و تیپ پنجره ها تأثیر اساسی در کیفیت نمای ساختمان دارند. در نقشه های فاز یک و فاز دو می توانیم پنجرهها را با تمام جزئیاتی که مقیاس طرح اجازه می دهد رسم کنیم و کف پنجره، قاب دور شیشه ها، تقسیمات روی لنگه، چارچوب و زهوارها را نشان دهیم. همچنین می توانیم درها و پنجره ها را در نماهای اجرایی به صورت ساده تر رسم نموده، آنها را تیپ بندی کرده و جزییات آنها را در نقشه های جداگانه نمایش دهیم.

شماره گذاری و تیپ بندی پنجره ها به روش های مختلف انجام می گیرد. معمولا از یک دایره یا چندضلعی که با یک خط افقی به دو قسمت شده است برای این منظور استفاده میشود. مانند شکل ۹-۵ جزئیات تقسیمات در و پنجره را ترسیم می کنیم و علایم تیپ بندی در و پنجره را نمایش می دهیم.

مرحله  ۱۴

اندازه گذاری نماالف – اندازه هایی از قبیل ارتفاع ساختمان، ارتفاع کف پنجره ها و نعل درگاهی و … را که نمی توان در پلان ها نشان داده در نماها اندازه گذاری می کنیم. برای اندازه گذاری نما معمولا از یک یا چند سطح افقی مانند کف طبقه ی همکف، بالای سنگ ازاره ، خط زمین و کف تمام شده ی محوطه به عنوان مبنا استفاده می کنیم. تراز ارتفاعی سطوح مبنا را می نویسیم. باید دانست که اندازه های عمودی و روی نما از سمت راست برگ نقشه خوانده می شوند. در زمین های شیدار معمولا گوشه های ساختمان نیز نیروگذاری میشوند. برای نشان دادن ارتفاع از علامت فلش پایین  استفاده می کنیم.

ب- خطوط اندازه و خطوط رابط در روی نما و با در کار آن رسم می شوند. فاصله ی زمین تا کف ساختمان، کقه تا زیر سقف (محل برخورد سقف با دیوار) را کار نامشخص می کنیم. ضخامت سقف را می توانیم با نوشته با اندازه مشخص کیم. ارتفاع درها و پنجره ها و ارتفاع کف پنجره ها از کف تمام شده را اندازه گذاری می کنیم. اندازه های افقی معمولا در پلان اندازه گذاری می شوند).
ج- میزان شیب سطوح و سقفها. ارتفاع خط الرأس سقفها، پیش آمدگی لبه ی بام، ارتفاع دودکش ها ارتفاع خرپشته و دست اندازهای اطراف بام را مشخص می کنیم.

د- ارتفاع عناصر زیرسازی ساختمان مانند که زیرزمین و مونیت پی ها را اندازه گذاری می کنیم. ضخامت بی را با اندازه با نوشته مشخص می کنیم. سطح خاک زیر پی را نیروگذار می کنیم. : د- ارتفاع جعبه گل ها. باغچه ها، دیوارهای محوطه را از سطوح مبنا اندازه گذاری می کنیم.

مرحله ۱۵

جزئیات پیچیده ی شما را در روی نماهای اجرایی شماره گذاری می کنیم و آنها را در مقیاس بزرگ تر در حاشیه ی نما با سایر نقشه های معماری ترسیم می نماییم.

مرحله ۱۶

خطوط کلیدی تما را با نوشتن توضیحات لازم معرفی و مصالح به کار رفته در تما را به اختصار نامگذاری می نماییم. بهتر است نوشته ها و نشانه های مربوط به مصالح را آخر از همه اضافه کنیم تا با ترسیمات تداخل نداشته باشد. همچنین عنوان و مقیاس نقشه را می نویسیم.

مرحله ۱۷

 ترسیمات، اندازه ها و توضیحات را کنترل می کنیم تا از صحت و هماهنگی آنها با پلان ها و مقاطع اطمینان حاصل کنیم.

به همین روش می توانیم تماهای دیگر را نیز کامل کنیم. برای سهولت و هماهنگی کار از ارتفاع خطوط نمای ترسیم شده و مصالح به کار رفته در نماهای دیگر نیز بهره می گیریم.