همشهری نوشته است: در گذر دوران ساختمان‌های ساده و تماشایی شهر با نماهای آجری جای خود را به بناهای بلند با انواع طراحی و نماهای به‌اصطلاح مدرن داده‌اند اما در دو سه سال اخیر تلاش شده تا حداقل ساختمان‌های تازه‌ساز شهر دوباره نمادهایی از معماری ایرانی- اسلامی که از سابقه‌ای دیرینه برخوردار است را بر پیشانی داشته باشند. این تلاش از سوی مدیریت شهری تهران موجب شد تا ساماندهی و نظارت بر نماهای ساختمانی بر مبنای هویت ایرانی، هفته گذشته تندیس زرین سومین جشنواره بین‌المللی خشت طلایی را دریافت کند.
این پروژه به‌دلیل مشارکت مؤثر در فرایند ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و زیست‌پذیری شهرها، از سوی هیأت داوران برتر شناخته شد. یکی از اهداف ساماندهی نمای ساختمان‌ها همین مسئله زیست‌پذیرتر کردن و ایجاد شرایط بهتر برای زندگی در شهر است. آرامش بصری و اجتماعی از مهم‌ترین فاکتورهای این شرایط است و نمای ساختمان و فراگیرتر از آن، نمای شهری تأثیر مستقیمی بر ایجاد یا سلب آرامش شهروندانش دارد.در سال‌های اخیر به‌دلیل فاصله گرفتن نمای اکثر ساختمان‌ها از آنچه به‌عنوان فرهنگ معماری ایران قلمداد می‌شود، این آرامش تا حدودی از فضای شهری و نمای محله‌های پایتخت رفته و آشوبی در چشمان و روح مخاطب ایجاد می‌کند و آنهایی که در این آشوب دلشان تنگ شده، تک و توک از جعبه‌های گل در نمای ساختمان‌شان بهره‌مند می‌شوند.
تبلور ارزش‌ها در نمای ساختمان‌ها
براساس نظرسنجی که سال گذشته یکی از مناطق تهران انجام داد، غالب شهروندان نمای آجر و چوب و همچنین استفاده از جعبه‌های گل در نمای ساختمان را به‌عنوان مصالح و ملحقات مورد علاقه‌شان نام برده بودند. دکتر بهمن ادیب‌زاده، استاد معماری دانشگاه تهران معتقد است این همان چیزی است که به فطرت انسان نزدیک است و به همین دلیل مورد علاقه و توجه شهروندان قرار دارد.
استفاده از طرح‌های کلاسیک و رومی که سنخیتی با فرهنگ ایرانی و سابقه درخشان معماری ایرانی ندارد در کنار آشفتگی که ایجاد کرده، توانسته به تظاهر و تفاخر در برخی اقشار جامعه نیز کمک کند، 2 نکته‌ای که به عقیده صاحب‌نظران معماری، نباید و شایسته نیست که در معماری ساختمان‌ها وجود داشته باشد.
ادیب‌زاده در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند «نمایی ایجاد نکنیم که تفاوت کلاس‌های اجتماعی را برجسته کند. معماری ساختمان باید از تظاهر، تفاخر و تجمل به دور بوده و ارزش‌های سالم جامعه را بیان کند.» ساختمان‌هایی که با چنین تعاریفی ساخته و طراحی شوند به‌طور حتم کیفیت زندگی شهروندان را تحت‌تأثیر قرار داده و شهرها را به جایی بهتر و با آرامش برای زندگی تبدیل خواهند کرد.
به گفته سهیلا صادق‌زاده مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران در کنارهم قرار گرفتن مالکان، طراحان و معماران، استادان دانشگاه و کارشناسان شورای شهر و شهرداری برای ساماندهی و نظارت بر نمای ساختمان، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای شهرداری از تشکیل کمیته‌های نما بوده که می‌تواند باز هم نتایج خوب دیگری به همراه داشته باشد. وی در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند سلامت روانی و آسایش محیطی شهروندان، افزایش ایمنی ساختمان‌ها، کارآفرینی و حذف تدریجی غیرحرفه‌ای‌ها در طراحی‌نما از دیگر نتایج مهم فعالیت کمیته‌هاست.
مطلوبیت بصری رو به بهبود است
شهروندان در فعالیت روزانه‌شان بخش عمومی فضاهای شهری را تجربه می‌کنند و زندگی خود را همراه با گالری‌هایی به نام خیابان که مانند نمایشگاه دائمی از مناظر شهری است می‌گذرانند. بهبود وضعیت منظر شهری از مهم‌ترین نتایج این اتفاق است و این موضوع تأثیربسزایی به‌ویژه درسواد بصری مخاطبان گذاشته وعلاوه برآن سایر شهرهای کشور رانیز تحت‌تأثیر قرارداده به‌طوری که هم‌اکنون از طریق سازمان شهرداری‌ها تجربه تهران در اختیار سایر شهرها گذاشته می‌شود.
مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری همچنین معتقد است که تهران به‌دنبال دورشدن از سبک‌های غربی واحترام به بافت، تاریخ و ارزش‌های معماری ایرانی-اسلامی است. این موضوع به فضاهای شهری نیز تعمیم داده شده و مطلوبیت بصری به‌دنبال برقراری ارتباط میان ساختمان‌ها و فضاهای همجوار رو به بهبود است. در این پروسه مخاطبین اصلی شهروندان هستند افرادی که روزانه از منظر شهری متاثر شده و حقوق عمومی خود را با داشتن مناظر مطلوب مطالبه می‌کنند. جامعه معماران و طراحان شهری نیز وجهی تازه در شهر یافته و به‌دنبال فرصت‌هایی برای نمایش هنر و تبحر خود در این فرایند هستند.
- بررسی بیش از 240هزار نما تاکنون
کمیته نما که فعالیت خود را از 2سال قبل در تمامی مناطق 22گانه تهران آغاز کرد این هدف را دنبال کرده تا نمای شهری از اوضاع مشوشی که دچارش شده رها شود. هرچند ابتدا این موضوع به‌دلیل ایجاد بخشی جدید در روند کار ساخت و ساز، با مقاومت‌هایی از سوی سازندگان مواجه شد اما با وجود این از زمان فعالیت کمیته‌ها تاکنون 1377جلسه تشکیل و 246هزار و 49نما با بهره‌گیری از دانش و تجربه 44نفر از استادان معماری و طراحی شهری دانشگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. اکنون به گفته دبیران کمیته‌ها، برخی سازندگان مشتاق برگزاری جلسه بررسی نمای ساختمان‌شان هستند تا نظر استادان دانشگاه را در مورد نمای طراحی‌شده‌شان جویا شده و آن را به ضوابط و استانداردها نزدیک کنند.
