به گزارش ایرنا بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با هدف توسعه و تعمیق نظام تامین مالی بخش مسکن در مناطق مختلف کشور و با استناد به تکلیف مقرر در ماده (2) آیین نامه اجرایی تبصره (2) ماده (7) «قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری» مصوب چهاردهم دی ماه 1393 هیات وزیران، «دستورالعمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر موسسه های پس انداز و تسهیلات مسکن» را تدوین کرد.
این دستورالعمل پس از طرح و بررسی در یک هزار و دویست و بیست و سومین جلسه شورای پول و اعتبار در شانزدهم شهریورماه 1395 تصویب شد.
بر این اساس، موسسه ها پس انداز و تسهیلات مسکن پس از اخذ مجوز از بانک مرکزی، در چارچوب مفاد این دستورالعمل می توانند با جذب سپرده و اعطای تسهیلات مسکن در یک استان مشخص فعالیت کنند.
همچنین حداقل سرمایه لازم برای تاسیس و فعالیت موسسه پس انداز و تسهیلات مسکن در تهران 500 میلیارد ریال و در سایر کلانشهرها و مرکز استان ها 300 میلیارد ریال است.
به گزارش بانک مرکزی، نظام تامین مالی بخش مسکن در کشور با چالش هایی مانند کمبود منابع اعتباری پایدار، پایین بودن نسبت تسهیلات به قیمت مسکن و نبود ابزار های مالی کافی در بخش مسکن روبروست.
بر این اساس، اتخاذ روش های نوین و بهره گیری از رویکرد های اثرگذار در تامین مالی مسکن به همراه ایجاد نهاد های جدید می تواند راهکار مطلوبی برای برون رفت از این شرایط باشد.
یکی از نهادهایی که می تواند نقش موثری در توسعه نظام تامین مالی بخش مسکن ایفا کند، موسسه های پس انداز و تسهیلات مسکن منطقه ای است که می توانند از طریق جذب پس اندازهای خرد و اعطای تسهیلات مسکن در مناطق جغرافیایی مشخص به تامین مالی بخش مسکن در آن مناطق کمک کنند.
موسسه های پس انداز و تسهیلات مسکن که در بیشتر کشورها با نام موسسه های پس انداز و وام (Savingsand Loan Associations) و... وجود دارند، سپرده های پس انداز خرد را دریافت و وام های مسکن ارایه می کنند.
هدف اصلی تاسیس این گونه موسسه ها، ارایه وام های رهنی برای خرید ملک مسکونی در مناطق جغرافیایی مشخص است.
با فراهم کردن بستر تاسیس موسسه ها پس انداز و تسهیلات مسکن، می توان انتظار داشت یکی از زمینه های شکلگیری پایدار و مداوم منابع مالی مورد نیاز برای تامین مالی بخش مسکن و همچنین تسهیل و تسریع تامین مسکن قشرهای مختلف جامعه بدون داشتن اثرهای تورمی و ازدحامی برای دیگر بخش های اقتصادی فراهم شود.
البته سابقه تاسیس اینگونه نهادهای تامین مالی بخش مسکن به قبل از انقلاب برمی گردد. در آن دوره با تصویب قانون تشویق پس انداز مسکن در سال 1346، تا سال 1358 شمار 16 شرکت پس انداز و وام مسکن در تهران و 14 استان کشور تاسیس شده بود.
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و متعاقب اجرای قانون ملی شدن بانک ها در سال 1358، شرکت های پس انداز و وام مسکن همراه با بانک ساختمان و شرکت سرمایه گذاری ساختمان بانک های ایران در بانک رهنی ادغام شده و بانک مسکن را تشکیل دادند.