بهگزارش باشگاه در و پنجره و نما بهنقل از ایسنا، محسن کاظمزاده در گفت وگو با خبرنگاران با بیان اینکه به طور کلی در طراحی نمای یک اثر معماری، سه مقیاس عمده باید در نظر گرفته شود، بیان کرد: یکی از این مقیاسها، مقیاس شهری است یعنی پیوند سیمای معماری با کلیت شهر؛ در این مقیاس مهمترین مسئله، ایجاد هویت و شناسه شهری است. به عبارتی اگر ترکیب زیباشناسانهای بین توده ساختمانی و فضای شهری ایجاد شود، وحدت فضایی و هماهنگی در منظرشهری یا به عبارت دیگر “شخصیت شهریِ نما” حفظ میشود.
کارشناس معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قم افزود: دومین مورد مقیاس روابط محلی است؛ در این مقیاس ایجاد تعادل میان خلوت و تعامل اجتماعی و صمیمیت نمای بناها، میزان تورفتگی و بیرونزدگی در نما و ورودیها و چگونگی برقراری امنیت، جهتیابی در محله از طریق رنگ، فرم، ارتفاع، نشانههای نمادین معماری و غیره از مسائل مهم طراحی است؛ من از این مقیاس به نام “شخصیت محلیِ نما” یاد میکنم.
کاظم زاده سومین مقیاس را تک بنای معماری دانست و گفت: در این مقیاس به روابط و نسبت تناسب نمای بنا با فضاهای درونی، فرهنگ و سنت ساکنین و عملکرد معماری توجه میشود. میشود این مقیاس را “شخصیت معماری نما” نامید. این سه مقیاس در شهرهای سنتی به طور طبیعی و ناخودآگاه رعایت میشده اما در دوران معاصر به دلیل پیچیدگی روابط شهری، صرفا با اجرای طرحهای جامع، تفصیلی و طراحی شهری منسجم امکان ظهور مییابد.
وی در خصوص میزان دخالت سلیقه کارفرما در طراحی نما تصریح کرد: سلیقه کارفرما تا میزانی که شخصیت نما، محله و شهر را محترم بشمارد و نقض نکند میتواند در طراحی مورد استفاده قرار گیرد. در این راستا تبلیغات فرهنگی، آگاه سازی در رسانههای جمعی، برگزاری سمینارهای تخصصی برای کارفرمایان و سازندگان ساختمان و نما تاثیر زیادی در اعمال سلایق متناسب با قوانین سیما و منظر شهری برجای میگذارد.
کارشناس معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قم در مورد علت استفاده از نماهای رومی و کلاسیک، اظهار کرد: بروز یک اثر معماری، حاصل جهانبینی ومعرفتشناسی یک جامعه و نخبگان آن است. حال اگر بنیانهای فکری، فرهنگی و جهانشناختی توده مردم، به واسطه تبلیغات رسانه(از هر نوعی) توسط افرادی با هدف منافع اقتصادی و فرهنگی، از بنیانهای اصیل خود فاصله گیرد اساس خلق آفرینش معماری آن دوره و سلیقه و ذائقه مردم نیز دگرگون میشود.
کاظم زاده در ادامه گفت: شهر قم نیز از این قاعده مستثنی نیست. درصد زیادی از معماری قم امروزه به واسطه ابزار رسانه (کتاب، فیلم، ماهواره، تلویزون، ژورنالهای خارجی و غیره) اقتباسی ناخوشایند از فرهنگ غرب است که توسط برخی معماران، طراحان و سازندگان، به قصد خودنمایی، سود جویی بیشتر، ساخت و ساز حداکثری، به تقلید از معماری غربی و یا حتی تقلید از معماری پایتخت به نماهایی تک بعدی، فاقد معنا یا با معنای ناهمگون با فرهنگ قم تبدیل شدهاند.
وی یکی از موانع ایجاد نمای مطلوب شهری را عدم انتخاب درست طراحان و معماران توسط کارفرمایان دانست و ابراز کرد: از جمله موانع دیگر میتوان به عدم آشنایی برخی طراحان با اصول صحیح طراحی نما و عدم شناخت آنها از فرهنگ معماری شهر و همچنین عدم وجود قوانین و ضوابط به روز شده توسط نهادهای مرتبط اشاره کرد.
کارشناس معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قم عنوان کرد: قوانین و ضوابط نما در واقع عصارهای از اصول کیفی در طراحی نما هستند که با درنظر گرفتن تمام جوانب طراحی در یک شهر و محله توسط متخصصین بررسی و مصوب میگردند و رعایت کلی این ضوابط در فرایند طراحی میتواند ضامن تامین کیفیت طراحی باشد.
کاظم زاده همچنین راهکارهایی جهت ساماندهی منظر شهری به ویژه نماهای شهری و نگاه کیفی شهروندان به این مسئله بیان کرد و توضیح داد: آگاهسازی و فرهنگسازی در زمینه نما توسط رسانههای جمعی، تشویق سازندگان طراحان شایسته در جهت طراحی نماهای مطلوب شهری و معرفی آنها به شهروندان و نهادهای مرتبط، ارائه بستههای تشویقی برای شهروندانی که اصول اجرایی و زیباییشناسی نمای ساختمان خود را لحاظ میکنند و به روز شدن معماری ایرانی-اسلامی و جایگزین آن با معماری رومی میتواند در راستای ایجاد نمای مطلوب شهری مؤثر واقع شود.