به‌گزارش باشگاه در و پنجره و نما به‌نقل از جمسا، سعید بختیاری معاون پژوهشی و تحقیقات مرکز تحقیقات راه، در خصوص برنامه‌های آن معاونت در مرکز تحقیقات برای سال ۱۴۰۰ به ارایه توضیح پرداخت.
معاون پژوهشی و تحقیقات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از پیگیری و عملیاتی کردن مفاد قانون جدید مدیریت بحران که در تیرماه ۹۸ ابلاغ شد و وظایفی را برعهده مرکز تحقیقات نهاده است خبر داد و گفت: اجرای قانون مدیریت بحران نیازمند حمایت دستگاه‌های مسئول مانند سازمان برنامه‌و‌بودجه و همچنین سازمان مدیریت بحران و همکاری نزدیک با معاونت‌های وزارت راه و شهرسازی است.
بختیاری قانون جدید مدیریت بحران را که در نیمه سال ۹۸ ابلاغ شد را قانونی متحول برشمرد که رویکردی پیشگیرانه دارد و خاطرنشان کرد: یک تغییر اساسی در قانون جدید مدیریت بحران، تبیین نگاه و رویکرد پیشگیرانه در قانون جدید است در حالی که در قانون قبلی، عمدتاً به وظایف و مأموریت‌های سازمان‌ها پس از وقوع بحران پرداخته شده بود. اما در قانون جدید رویکرد پیشگیرانه است و این موضوع در کشوری مانند ایران که مستعد بحران‌هایی همچون سیل، زلزله و حریق هستند، بسیار حائز اهمیت است.
وی با اشاره به اینکه رویکرد صحیح، انجام اقدامات پیشگیرانه و بالابردن مقاومت ساختمان‌ها با موضوع پایداری است، یادآور شد: تعداد فراوانی ساختمان و ابنیه در کشور وجود دارد که نیاز به مقاومسازی دارند. شاهد هستیم که ساختمان‌های مهم که باید در شرایط بحران کمک‌رسان باشند، برخی مشکلاتی دارند و خود در مواقع بحران به کانون بحران تبدیل می‌شوند.
به گفته معاون مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، در دهه‌های قبل که مقررات ساختمانی به صورت کامل تدوین نشده و یا اصولاً وجود نداشت، با ساخت‌و‌سازهایی مواجه هستیم که ضوابط و مقررات مرتبط با زلزله، حریق و سایر موارد مرتبط با ایمنی در آنها به خوبی رعایت نشده است و اکنون این موضوع نیاز به توجه ویژه دارد. لذا از مسائل مهم پیش رو، بهسازی و مقاومسازی ساختمان‌های موجود است. به عبارت دیگر، علاوه بر نیاز به توجه جدی به کیفیت و ایمنی ساختمان های جدید و نوساز، باید ایمنی ساختمان های موجود را نیز ارتقا دهیم.
بختیاری تصریح کرد: در قانون مدیریت بحران جدید، ایمنی ساختمان‌های بلند و ایمنی بیمارستان‌های موجود به طور خاص مورد تاکید قرار گرفته و نسبت به ایمن‌سازی و مقاومسازی آنها تاکید فراوان شده است. این موضوع مهمی است که بخشی از آن مشخصا برعهده مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و بخش دیگری نیز برعهده وزارت راه و شهرسازی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار داده شده است.
معاون مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی توضیح داد: مرکز تحقیقات در موضوع ایمنی ساختمان‌های بلند، ایمنی بیمارستان‌ها و مقاومسازی ساختمان‌های پراهمیت، مطالعاتی گسترده را در سال گذشته انجام داد و در سال جاری نیز پیگیری این موضوع جزو برنامه‌های مرکز تحقیقات است.
معاون مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه در خصوص ایمن‌سازی ساختمان‌های موجود، آیین‌نامه‌های مناسبی تدوین شد، توضیح داد: تدوین مقررات ارزیابی و بهسازی ساختمان‌ها از دو جنبه سازه و ایمنی در برابر آتش در سال ۹۹ در مرکز به انجام رسید و به وزیر راه و شهرسازی ارایه شد. مقرر است تا این مباحث به عنوان دستورکار اجرایی در برنامه وزارت راه و شهرسازی قرار گیرد.
بختیاری تاکید کرد: ضوابط ارزیابی و بهسازی سازه‌ای ساختمان‌ها کمک خواهد کرد تا از نظر اجرایی در موضوع مرتبط با مهندسی ساختمان هم در رابطه با ساختمان‌های بلند و هم بیمارستان‌ها و سایر ساختمان‌های مهم کار را با ضوابط مشخصی پیش ببریم.
وی گفت: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی آمادگی دارد تا الگوهای مناسبی را در خصوص ایمن‌سازی ساختمان‌های مهم با ضوابط ارزیابی و بهسازی سازه‌ای ساختمان‌ها ارایه دهد.
شناسایی حرایم گسلی ۶ کلانشهر توسط مرکز تحقیقات
بختیاری از دیگر برنامه‌های پیش‌روی مرکز را برای امسال، شناسایی و تعیین حریم گسل‌ها و ضوابط ساختوساز در حریم گسل‌ها برشمرد و گفت: مرکز در سال ۹۹، حرایم گسل‌های ۶ کلانشهر را در همکاری با معاونت شهرسازی و معماری، شناسایی و تبیین کرد. همچنین ضوابط ساختوساز در حرایم گسلی در بخش‌های تحقیقاتی مرکز و در کمیته‌های تخصصی آیین‌نامه ۲۸۰۰ بررسی و ضوابط خوبی تدوین شد که این موارد در سال جدید پیگیری می‌شود.
وی همچنین شناسایی حرایم گسلی و خطرپذیری ناشی از فرونشست‌ها را نه فقط برای شهرها که برای سامانه‌های حمل و نقل نیز مهم و حیاتی عنوان کرد.
به گفته بختیاری، فرونشست‌ها می‌توانند خسارت‌های فراوانی را در شهرها و زیربناهای حمل‌و‌نقل ایجاد کنند. کمااینکه در سال‌های گذشته نیز روی این موضوع بررسی‌های فراوانی شد. امید است با تعیین ضوابط و راهکارها کمک کنیم تا نوسازی انجام شود.
گفتنی است بند ض ماده ۱۴ قانون جدید مدیریت بحران وظایف زیر را برعهده مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نهاده است:
-۱با رعایت ضوابط شورای‌عالی معماری و شهرسازی، نقشه حریم گسل‌ها را با اولویت کلانشهرها به همراه دستورالعمل‌های فنی نحوه ساخت و ساز در حریم گسل‌ها تهیه کند.
۲– نقشه‌های پهنه‌بندی خطر زلزله، خطرپذیری (ریسک لرزه‌ای) در سطوح ملی، استانی و شهری را تهیه و تصویب کند و نقشه‌های طرح‌های تفصیلی شهری را بر آن اساس مورد بازبینی قرار دهد.
۳– سامانه‌های پاسخ سریع زلزله را از طریق توسعه شبکه ملی شتاب‌نگاری کشور در کلانشهرها راه‌اندازی کند.
۴– مناطق (زون‌های) با خطر فروریزش و فرونشست را با در نظرگرفتن اثرات قنوات، گودبرداری، حفاری‌های زیرسطحی و مواردی از این قبیل در حوزه‌های شهری و در مسیر سامانه‌های حمل و نقل جاده‌ای و ریلی و در فرودگاهها و بنادر تعیین و تمهیدات مهندسی در خصوص مقابله با فروریزش‌های شهری و فرونشست زمین را با هدف تدوین ضوابط و آیین‌نامه‌های مرتبط فراهم کند.
۵ – ارزیابی ایمنی ساختمان‌های مهم و بلند‌مرتبه با کاربری‌های مختلف را با اولویت‌بندی کلانشهرها در برابر آتش‌سوزی، زلزله، فرونشست و فروریزش زمین انجام دهد.
۶ – ارزیابی آسیب‌پذیری و اولویت‌بندی نشان‌های (المانهای) حمل‌و‌نقل هوایی، دریایی، ریلی و جاده‌ای را از دیدگاه خطر زلزله، فرونشست، فروریزش زمین با هدف شروع اقدامات اجرائی و ارتقای تاب‌آوری آنها انجام دهد.
۷ – با همکاری وزارتخانه‌های نفت، نیرو و ارتباطات و فناوری اطلاعات، قرارگیری شریان‌های حیاتی و مجموعه‌های مرتبط با سازمان‌های دولتی و شرکت‌ها را در حریم گسل‌ها و مناطق (زون‌های) با خطر بالای زلزله، فرونشست و فروریزش زمین ارزیابی کرده و موارد را جهت شروع اقدامات اجرائی ارائه دهد.
