ماهنامه در و پنجره و نما طی گفتوگویی با سرکار خانم گیتی نوروزی، کارشناس فنی شرکت ونوس شیشه، به طرح سؤالاتی در مورد استفاده درست از شیشه در ساختمانها و کاربرد گسترده و روزافزون آن پرداخت، که در ادامه میخوانیم:
- کاربرد گسترده و روزافزون شیشه در ساختمانهای جهان:
اگر به شهرهای مختلف دنیا نگاه کنیم فارغ از اینکه دارای چه اقلیم آب و هوایی هستند ردپای شیشه در معماری آنها کاملاً آشکار و پررنگ است. درواقع امروزه شیشه جزو مصالح ساختمانی محسوب میشود و باید گفت که شیشه دارای قدمت بالای 4000 سال است و در بین تمامی مصالح ساختمانی، تنها شیشه است که استفاده از آن در طول تاریخ نهتنها کم نشده است بلکه کاربرد و استفاده از آن هر روز بیش از قبل افزایش یافته است. در گذشته مصالحی چون سنگ، ساروج، خشت، چوب، آجر و ... در ساختمانسازیها استفاده میشد و اگر به معماری امروز ساختمانها نگاهی بیاندازیم کاربردهای این مصالح به نوعی محدودتر شده است و یا در شاخة خاصی استفاده میشود اما شیشه تنها مصالح ساختمانی است که کاربرد آن بسیار وسیعتر و گستردهتر شده است و نوآوریهای بسیاری در این مورد انجام شده و امروز شیشه خود بهعنوان یک صنعت بزرگ و نوین مطرح است.
با نگاهی به بسیاری از کشورهای جهان مشاهده میکنیم که ساختمانهای آنها هر روز بیشتر از گذشته شیشهای میشوند و چندان هم به اقلیم و آب و هوای آنها وابسته نیست و کشورهای زیادی در عرض جغرافیایی به مانند کشور ما هستند که از شیشه بهعنوان یک متریال اصلی برای نمای ساختمانها استفاده میکنند. بهعنوان مثال بخش وسیعی از کشور آمریکا دقیقاً شرایط اقلیمی مانند کشور ایران را دارد و یا در کشورهای عربی و حاشیة خلیجفارس، وضعیت آب و هوایی حتی از شرایط کشور ما گرمتر است. واقعیت این است که استفاده از شیشه در معماری نوین آنچنان روزافزون است که دیگر هیچکس نمیتواند منکر آن شود و آنقدر مزایا در استفاده از شیشه وجود دارد که دیگر نمیتوانیم از انتخاب شیشه در نمای ساختمانهایمان صرفنظر کنیم. البته در گذشته معایبی را برای استفاده از شیشه در نمای ساختمانها مطرح میکردند که بیشتر آن معایب در تکنولوژیهای نوین و پیشرفته امروز به نوعی برطرف شدهاند و درمجموع امروزه استفاده از شیشه شاید به نوعی انتخاب اول، هم ازنظر ایمنی و هم زیبایی نسبت به مواد دیگر میباشد.
- سبک بودن شیشه و مقاومت شیشه ایمن در مقابل زلزله:
از مزایای استفاده از شیشه آن است که شیشه درمقایسه با مصالح ساختمانی دیگر بسیار سبکتر است و به همین دلیل در کشوری زلزلهخیز مانند کشور ما میتواند بسیار مورد توجه قرار گیرد.
اگر کشوری مانند ژاپن را که برروی گسلهای فراوان زلزله قرار دارد و تقریباً هر روز زلزلههای بسیاری را تجربه میکند مدنظر قرار دهیم و یا ساختمانهای شهرهای آمریکا و مکزیکوسیتی در کشور مکزیک را که ازنظر شاخص زلزلهخیزی بالا هستند مشاهده کنیم متوجه میشویم که بیشتر نماها شیشهای هستند.
اگر زلزلة بم که در سال 1382 اتفاق افتاد و موجب کشتهشدن حدود 30 هزار نفر از هموطنان عزیزمان شد را مورد بررسی قرار دهیم نکتهای در آن وجود دارد و آن این است که اصلاً در بم ساختمان شیشهای وجود نداشت و بیشتر ساختمانها خشتی و آجری بودند؛ و یا در زلزلة رودبار و منجیل اصلاً ساختمان شیشهای وجود نداشت و بهنظر من اگر آمار قربانیان زلزله در ایران بالاست به زیر ساختهای غلط و قوانینی باز میگردد که به اشتباه تدوین شدهاند و یا اگر هم قوانینی درست در کشور تدوین شده باشد نظارت کاملی بر اجرای دقیق آنها وجود نداشته و ندارد.
امروزه در کشورهای زلزلهخیز، استفاده از شیشة "ایمن" و نه هر شیشهای، یک الزام محسوب میشود. اگر شیشه معمولی بشکند، طبیعتاً دارای قطعاتی درشت و برنده و خنجرمانند است که همچون یک سلاح سرد عمل میکند؛ در صورتیکه برای مثال اگر شیشه ایمن (سکوریت) بشکند قطعاتی به اندازة یک حبه قند فرو خواهد ریخت و این قطعات نیز به هیچ وجه برنده نخواهند بود؛ و خطر آن درمقایسه با بارانی از سنگ و آجر که در زلزلهها برسر مردم فرو میریزد ناچیز خواهد بود؛ ضمن اینکه آسیب ناشی از برخورد یک حبه قند از ارتفاع خیلی کمتر از آسیبی است که از فروریختن سنگ و آجر ایجاد خواهد شد.
در سال 1985 در مکزیکوسیتی زلزلهای به قدرت 1/8 ریشتر اتفاق افتاد که بیش از 10 هزار کشته بر جای گذاشت. چند ماه پیش و درست درسالگرد این زلزله، زلزله دیگری به قدرت 2/7 ریشتر مجدداً در مکزیکوسیتی اتفاق افتاد و این بار قربانیان زلزله برای شهری با ۲۰ میلیون نفر جمعیت تنها ۲۲۰ نفر بود و اگر به عکسهای بعد از زلزلة این شهر نگاه کنیم، بیشتر نماهای این شهر از نو ساخته شده شیشهای هستند.
درمورد زلزلة احتمالی تهران و کشتهشدگان احتمالی آن در سمینارهای مختلف پیشبینیهایی ازطرف مسئولان وزارت مسکن و نهادهای مختلف مانند شهرداری شنیده میشود که حکایت از احتمال تلفات یک میلیون نفری دارد؛ چراکه زیرساختهای شهری ازنظر آتشسوزی و غیره در تهران رعایت نشده است.
در زلزلة سال ۱۹۸۵ مکزیکوسیتی، بیشتر ساختمانهای بین ۵ تا ۱۶ طبقه فرو ریختند (400 ساختمان) که دلایل گوناگونی ازجمله استفاده از خاک نامناسب و عدم استفاده از اصول مهندسی صحیح برای ساختمانهای بلند بود و معیارهای استاندارد برای آنها رعایت نشده بود.
پس از آن سال و زمانیکه مجدداً شروع به ساخت این شهر کردند، آنچنانکه در عکسها قابل مشاهده است بیشتر نماها را شیشهای ساختند و در این زلزلة اخیر تنها ۳۰ ساختمان فرو ریخت و همانطورکه ذکر شد تلفات آن هم نسبت به سال ۱۹۸۵ قابلتوجه نبود.
- آیا محدودیت و ممنوعیت در استفاده از مصالح برای ساختمانسازی و نمای ساختمان که هر ازچندگاهی توسط ارگانهای مختلف مطرح میشود اصولی است؟
در هیچ جای دنیا قانونی وجود ندارد که سازندگان را به استفاده از مادة سازندة خاص اجبار کند و مثلاً بگوید که از چه مصالحی استفاده شود و یا نشود (به جز در موارد فرهنگی و میراث ملی) بلکه تنها استانداردهایی برای ساختمان مطرح میشود و شرایطی را تعریف میکنند که با این شرایط ساختمانهای استاندارد و مقاوم ساخته میشوند. برای مثال در کشور آمریکا برای ساختمانها برچسب انرژی مطرح میشود که با توجه به اقلیم متفاوت در کشورشان ازنظر جلوگیری از اتلاف انرژی، هر ساختمان چه وضعیتی دارد و یا باید داشته باشد و سازنده باید با توجه به استانداردهای منطقهای شرایط دریافت برچسب را خصوصاً از نظر انرژی کسب کند. متأسفانه در این زمینه در کشور ما به این سمت حرکت نشده است و بهنظر من شورای شهر، وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری و ... اگر میخواهند در زمینة جلوگیری از اتلاف انرژی و یا استانداردسازی ساختمانها گام بردارند، راه درست برچسبدار کردن ساختمانها و تعریف استانداردهایی است که هر سازندهای با هر متریالی مجبور باشد آن استانداردها را کسب نماید.
- صرفه اقتصادی استفاده از شیشه در ساختمان:
همانطورکه در گزارشهای آماری اعلام شده است، شدت مصرف انرژی در کشور ما 2 تا 3 برابر استاندارد جهانی است و برچسبدارکردن ساختمانها میتواند کمک بزرگی در زمینة کاهش مصرف انرژی به کشور نماید.
درواقع گرچه قیمت شیشة دوجداره از تکجداره گرانتر است، اما اگر قبل از خرید تأسیسات گرمایشی-سرمایشی ساختمان، شیشه بهصورت درست خریداری، نصب و استفاده شود و سپس متناسب با فاکتورهای لازم برای تهویه ساختمان نسبت به خرید تأسیسات اقدام شود، بهدلیل اینکه تأسیسات را با میزان تبرید پایینتر خریداری میکنید درحقیقت مابهتفاوت قیمت شیشه را دریافت میکنید به اضافة اینکه در سالهای بعد صرفهجویی هزینههای انرژی ساختمان چند برابر هزینهای است که برای شیشه استاندارد پرداخت شده است.
شرایط آب و هوایی ایران بهگونهای است که بیشتر فصلهای سال گرم است و بیشتر سیستمهای سرمایشی درحال کار است و ازآنجاییکه ما برای سیستم سرمایشی، بیشتر از برق استفاده میکنیم و هزینة برق از گاز گرانتر است، پس اگر بتوانیم به طریقی هزینة سرمایش را در کشور کم کنیم، درواقع موفق شدهایم که به صرفهجویی خیلی خوبی دست یابیم.
استفاده از شیشه در کشورهایی نظیر کشورهای اروپایی و ژاپن که خود با بحران انرژی روبرو هستند، بیانگر آن است که اگر مصرف شیشه موجب افزایش مصرف انرژی میشد این کشورها کمتر بهسراغ استفاده از این متریال میرفتند. یا مثلاً اگر به ساختمانهای شهر دوبی نگاه کنیم، نمای بیشتر ساختمانها از شیشه است درصورتیکه سرانه مصرف انرژی در ایران از سرانه مصرف در شهری مانند دوبی بالاتر است و اگر قرار بود که این نماها موجب افزایش مصرف و هزینة بیشتر انرژی باشد هرگز از آن استفاده نمیشد.
از طرف دیگر یک گواهینامة بینالمللی به نام " LEED" در دنیا وجود دارد که به ساختمانهای سبز ارائه میشود یعنی ساختمانهایی که هم در مواد سازندة آن به مسائل زیستمحیطی توجه شده و هم ازنظر مصرف انرژی و خیلی جالب است که امارات و شهر دوبی با این همه ساختمانهای مدرن دارای ۸۵ تا 90 ساختمان با گواهی "LEED" است.
- افزایش سرعت ساخت ساختمان، کاهش هزینههای کارگری و عدم فرسودگی:
استفاده از شیشه در نمای ساختمانی هم موجب سبکی ساختمان میشود و هم اینکه در هنگام بلایای طبیعی مانند زلزلهها آوار نمیشود، لذا سرعت ساخت مجدد بسیار بالا رفته و موجب کاهش هزینههای کارگری میشود. ضمن اینکه در ساختمانهای شیشهای مسألهای به نام "ایجینگ" (فرسودگی) وجود ندارد و اگر از شیشه درست استفاده شود، دوام و پایداری بالایی دارد و تا پایان عمر خود تغییر چهره نمیدهد مگر اینکه بشکند. بنابراین با اینکه تمیز نگهداشتن شیشهها مسئله بسیار مهمی است اما درعوض اگر از شیشه درست استفاده شود، پیرشدن را در ساختمانهای شیشهای مشاهده نمیکنیم.
- عایق حرارت و انرژی؛ (آسایش حرارتی در اقلیمهای گوناگون):
اگر شیشهها درست انتخاب شوند میتوانند به امواج خورشید بهصورت گزینشی اجازة عبور دهند. بنابراین ما میتوانیم تا حد زیادی جلوی عبور امواج گرمایی نور خورشید در طیف مادون قرمز را بگیریم و تا حد امکان نور مرئی را داشته باشیم و این باعث میشود که برای مثال اگر در فصل تابستان کنار شیشه نشستیم گرمای آن اذیتکننده نباشد و در زمستان هم لزومی به استفاده نامتعارف از سیستمهای گرمایشی نباشد. این همان آرامش دمایی است به این معنا که تمامی فضای داخلی دمای یکسان را تجربه میکند و اگر بتوانیم مبادی ورودی ساختمان را کنترل کنیم فضای داخلی از لحاظ انرژی کنترل میشود.
اگر بتوانیم مانند بقیة کشورهای جهان که تقسیمبندی مناطق آبوهوایی را در کشورشان پیاده کردهاند (مثلاً در آمریکا ۸ اقلیم آب و هوایی وجود دارد)، ما نیز این تقسیمبندی را انجام دهیم، میتوانیم فاکتورهای انرژی را برای شیشههای هر منطقه تعریف کنیم و قطعاً در این صورت شیشههای مخصوص هر منطقه میتواند عایق انرژی بسیار خوبی باشد. خوشبختانه این مسأله در کشور ما آغاز شده است و "مرکز تحقیقات مسکن و ساختمان" در بخش انرژی خود به این امر مهم مشغول است و قوانینی نیز در این زمینه تعیین کردهاند که تا به امروز اجرایی نشده است.
شرکت ونوس شیشه اولین شرکتی بود که با استقبال از این طرح اعلام نمود که بهصورت داوطلبانه حاضر به شرکت در این طرح میباشد که متأسفانه به دلایلی این کار تا به امروز صورت نگرفته است.
در مواردی مثل برچسب انرژی و یا هر قوانینی که برای بهبود کیفیت ساختمانها لازم میدانیم، اگر بهجای قوانین بازدارنده از قوانین تشویقی استفاده کنیم مخصوصاً برای رعایت یکسری از استانداردهایی که هنوز اجباری نشدهاند قطعاً به نتایج درخشانتری میرسیم. اما متأسفانه چنین سیاستهایی در کشور ما وجود ندارد و یک سری از قوانین که سالها در مناطق مختلف جهان از الزامات هستند در کشور ما الزامی نشدهاند. تنها آئیننامه تعریف شده در کشور ما که آنهم ناقص و کلی است مبحث ۱۹ ساختمان است. در این آئیننامه در مورد شیشه فقط عنوان شده است که شیشه باید دوجداره شود و ازآنجائیکه در این مورد قانون کامل نبود مصرف انرژی ما چندان تغییری نکرد، چراکه شیشة دوجداره بهتنهایی پاسخگوی نیاز ما نیست چون به تفاوت اقلیمی گوناگون کشورمان به صورت خاص توجه نشده است.
- آرامش و حفظ حریم خصوصی در تکنولوژیهای نوین شیشه:
شیشه در گذشته تنها نقش یک "جداکنندة شفاف" را ایفا میکرد و صرفاً فضای داخلی را از فضای بیرون جدا کرده و ساختمان را از لحاظ مواردی چون برف و باران و باد و ... محافظت مینمود اما نمیتوانست امنیت را به ارمغان آورد و همچنین آرامش خیلی زیادی نیز با استفاده از آن بهدست نمیآمد. در روزگار ما "شیشه" فقط یک جداکنندة شفاف نیست بلکه شیشه میتواند برای شما نور را به ارمغان بیاورد و درعینحال فضای خصوصی شما را نیز محافظت کند. این موضوع با توجه به سبک زندگی شهری امروز که بیشتر در فضاهای داخلی بدون حیاط و نور زندگی میکنیم از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین استفاده از پنجرههای بزرگ شیشهای و استفاده از نور طبیعی خود باعث میشود که از انرژی برق و نور مصنوعی نیز کمتر استفاده نمائیم.
استفاده از پنجرههای بزرگ و نور بیشتر موجب بهبود وضعیت روح و روان انسانها میشود و دلیل کوچک بودن پنجره زندانها به نوعی مجازات بیشتر زندانیان است. پس نباید در آییننامههای شهری پنجرة کوچک را بهعنوان ابزار شکنجه به قانون تبدیل کنیم.
درحالحاضر شیشه دارای مزایایی است و در همه جای دنیا پی به وجود این مزایا بردهاند و امروزه شیشه بهعنوان یک عنصر سازهای در ساختمانها مطرح است و نه فقط بهعنوان یک دیوار شفاف جداکننده!
امروزه در ساختمانها از سقف، دیوار، پله، کف و ... از جنس شیشه استفاده میشود و بهواسطة تمامی پیشرفتهایی که در صنعت شیشة دنیا در سالهای اخیر بهوجود آمده است، هماکنون میتوانیم از شیشه بهعنوان یک اِلِمان سازهای استفاده نماییم و نقش بسیار بزرگتری را برای آن در ساختمان قائل شویم.
- امنیت و ایمنی:
با توجه به سطح ایمنی مورد انتظار در هر مکان میتوانیم شیشة ایمن داشته باشیم و از شیشة مربوط به همان استاندارد استفاده نماییم. برای مثال در برخی نقاط ایمنی دربرابر زلزله و در جای دیگری ایمنی دربرابر سرقت و یا اغتشاش اهمیت دارد و در جایی نیز ضدحریق بودن و یا ضدگلولهبودن شیشه اهمیت دارد.
امروزه میتوانیم به تمامی نیازهای ایمنی با استفاده از ساختارهای متناسب شیشه دست پیدا کنیم . پس بهجای اینکه بخواهیم شیشه را حذف کنیم میتوانیم انتظارمان را از شیشه بالا ببریم. نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که فقط وضع قوانین سختگیرانه کار را در این زمینهها راحت نمیکند و اجرای درست قوانین و نظارت دقیق بر اجرا است که شرایط را بهتر میکند.
- کاربردهای چند منظوره شیشههای جدید:
پیشرفت تکنولوژی در شیشهها بسیار گسترده است و با توجه به کمبود فضای داخلی ساختمانها در حالحاضر این تکنولوژیهای جدید به کمک ما میآیند و میتوانیم به کمک آن فضاهای داخلی را چندمنظوره کنیم و برای مثال از تکنولوژی مرئی و نامرئیکردن شیشهها مثلاً در اتاق کنفرانس استفاده کنیم که با فشردن یک دکمه شیشهها مرئی و نامرئی میشوند.
- ایجاد طرحها و اِلِمانهای گوناگون با استفاده از شیشه در نمای ساختمان:
در دورة گذشته شورای شهر انتقادیکه به نماهای شیشهای وارد میکردند این بود که میگفتند از شیشهها نمیتوان بهعنوان یک اِلِمان اسلامی نام برد و در معماری اسلامی جایی ندارد! بههمین علت شورای شهر در گذشته (دورة مهندس چمران) با شیشه مشکلات زیادی داشتند.
لازم میدانم که توجه شما را به یک ساختمان بزرگ در کشور کویت به نام "الحمراء" جلب نمایم که در سال ۲۰۱۲ بهعنوان ساختمان برتر خاورمیانه انتخاب شده است؛ ساختمانی که ارتفاع ۴12 متری دارد و منظرة آن رو به خلیجفارس است.
علیرغم اینکه برای این ساختمان تمامی ملاحظات عایق حرارتی و ایمنی مدنظر قرار گرفته شده است و اما طراحی آن به فرمی است که شبیه "دشداشه"( لباس ملی-اسلامی ) مردم کویت میباشد و چیزی که با بیان این مثال مشخص است این است که اگر بخواهیم المانهای اسلامی-ملیمان را در ساختمانهایمان نشان بدهیم میتوانیم با طراحی خلاقانه آن المانها، اجرای شیشهای آنها را نیز داشته باشیم و کافی است که کمی طراحیهای خود را بهروز کنیم.
از دیگر کارهایی که جدیداً برروی شیشهها انجام میشود این است که چاپهایی را روی شیشه انجام میدهند که عمر آن به اندازة عمر شیشه است و در طرح و رنگ آن هم تنوع زیادی میتواند وجود داشته باشد.
برای مثال طرح سنگ و یا چوب روی شیشه پیاده میکنند. اولین مزیتی که این تکنولوژی دارد این است که دیگر نیازی به تخریب طبیعت نیست و کسی که سلیقهاش این باشد که از طراحی چوبی یا سنگی در نمای ساختمانش استفاده کند میتواند از این طرحها که بسیار هم شبیه خود سنگ طبیعی یا تنه درختان است استفاده کند؛ بهاضافة اینکه برخی مزایای استفاده از شیشه، مانند سرعت ساخت بالا، سبکبودن و مسائل ایمنی را هم میتوانیم داشته باشیم و طرحمان نیز تکرارپذیر میشود و اگر مثلاً بخواهیم از ابعاد سنگ 2×2 بهتکرار استفاده کنیم، برای یافتن رگههای مشابه هزینه بسیار زیاد میشود و نیاز به خرید مقدار زیادی سنگ است درصورتیکه در طراحی شیشهای میتوان طرحهای دلخواه را به راحتی ایجاد کرد و درعینحال این تنوع طرحها میتواند بسیار گسترده باشد و حتی طرحهای اسلامی یا ملی باشد.
- عایق صدا:
اینکه میگویند شیشه عایق صدای خوبی نیست "به ذاته" درست است مانند اینکه "به ذاته" عایق حرارتی خوبی هم نبود ولی نوآوریها از آن یک عایق حرارتی خوب ایجاد کرد.
مدتهاست که با دوجدارهکردن شیشهها و استفاده از شیشههای لمینیت و لمینیتهای آکوستیک این مشکل را برطرف کردهاند.
در بسیاری از کشورهای دنیا، هتلهایی با نمای شیشهای دیده میشوند که در نزدیکی فرودگاهها بنا شدهاند و حتی در کشور خودمان هتل "نوووتل" و "هتل ایبیس" در نزدیکی فرودگاه امام ساخته شدهاند. با توجه به اینکه بسیاری از مسافران خارجی در این هتلها مقیم میشوند و میدانیم که هیچ کجا به اندازة فرودگاه آلودگی صوتی ندارد قطعاً انتخاب درست و اصولی شیشه در کنار اجرای درست آن میتواند آلودگی صوتی را حتیالامکان کاهش داده و این مسأله حل میشود.
مثال دیگر درمورد هتل "روتانا" در مشهد است که در نزدیکی حرم امام رضا (ع) واقع شده است و باید این هتل به شکلی طراحی میشد که زوار ضمن اینکه در نزدیکی حرم ساکن باشند بتوانند بهخصوص در هنگام عزاداریها امکان استراحت داشته باشند. شیشههایی که در پروژة این هتل استفاده شد دارای ایزولاسیون صوتی درحدود ۵۰ دسیبل بود که محیطی بسیار آرام را ایجاد میکند. (برای مثال آلودگی صوتی اتوبان همت ۱۰۰ دسیبل است)
این موارد نشان میدهد که انتخاب صحیح یک شیشه تا چه حد میتواند آلودگی صوتی را نیز از بین ببرد و همچنان مزایای نور و انرژی و ایمنی و سبکبودن و ارزانتربودن را هم داشته باشد.
- افزایش مصرف جهانی در صنعت شیشه ساختمانی و خودرویی:
توجه شما را به جدول آماری که ارزش مالی سرمایهگذاری شیشههای تخت در مناطق مختلف جهان را از سال ۲۰۰۳ بررسی و تا سال ۲۰۲۳ پیشبینی کرده است جلب مینمایم:
با نگاهی به این جدول مشاهده میکنیم که بیشترین مصرف شیشة تخت، در ساختمانها و بعد خودرو میباشد. دادههای جدول نشان میدهند که در سال ۲۰۰۳، برآورد هزینة شیشة تخت در کل دنیا 38800 میلیون دلار بوده است و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۳، به139000 میلیون دلار برسد، یعنی چیزی بیش از 3 برابر. باید به این نکته نیز توجه داشت که در فاصلة زمانی بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، جهان دچار یک رکود اقتصادی بود که در دادههای این جدول بسیار تأثیرگذار بوده است و از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ این شیب افزایشی خیلی کم شده است. (آمار فقط مربوط به کارخانههایی است که استاندارد EM را رعایت میکنند و شرکت های بیشتری نیز هستند که در این آمار نیامدهاند.)
بررسی آماری این جدول در کشوری مانند چین از افزایش حدود ۳۰ برابری خبر میدهد که بسیار قابلتوجه و تأمل است و برای ژاپن که پایینترین مصرف انرژی در جهان را داد این عدد تقریباً 5/1 برابر شده است و البته باید توجه داشت که کشور ژاپن در همان سال ۲۰۰۳ در بین کشورهای جهان از لحاظ تکنولوژی ساختمان و استفاده از نماهای شیشهای پیشرفتهتر و جلوتر بوده و شاید بهتر باشد به ارقام این جدول برای کشورهای درحال توسعه بیشتر دقت کنیم. برای مثال این عدد در آسیا از ۴۰۰۰ میلیون دلار به ۱۷ هزار میلیون دلار خواهد رسید.
این ارقام همگی نشانگر آن است که در هیچ جای دنیا هیچ دولتی علاقهای به کمکردن مصرف شیشه در ساختمانها ندارد و شنیدن بعضی قوانین محدودکننده در ایران جای تعجب دارد و نظر ما این است که کشور ما هم مطابق با شرایط خود باید از شیشة مناسب برای ساختمانها استفاده کند و فقط بهدنبال پاککردن صورت مسأله نباشد.
- عدم کاهش فضای ساختمان با استفاده از شیشه:
در پنجرة دوجداره، فضای بین دو اسپیسر (دو لایه شیشه) از 25 میلیمتر نمیتواند بیشتر باشد و این بیشترین فضایی است که بابت دوجدارهکردن نمای ساختمان گرفته میشود. اما آنچه که شاید به آن توجه شده، درمورد بعضی بناهاست که بهعلتی دوپوسته طراحی شدهاند. گاهی علت دوپوسته کردن ساختمانها این است که نمایی ساخته شده و به هر علتی (مانند ارزش تاریخی بنا و یا محافظت از بنا دربرابر عوامل فرسایشی) تمایلی به تخریب آن نبوده و یا اصلاً در طراحی نما به دلایل زیبایی و ... علاقه به استفاده از نمای دوپوسته وجود داشته که در این صورت فضایی بین دو پوسته قرار دارد که معمولاً از آن فضا هم برای استفادههای سبز و رویش گیاه استفاده میشود. پس درواقع این محدودیتی نیست که نمای شیشهای ایجاد کرده باشد بلکه این به شیوة طراحی نمای ساختمان ربط دارد نه استفاده از نمای شیشهای!
- تناقض در تصویب آئیننامهها و اجرای شهرداریها (قانون 40درصد و 60 درصد):
هر روز مشاهده میکنیم که قانون یا آئیننامهای مبنی بر ممنوعیت استفاده از نمای شیشهای در شورای شهر و شهرداری وضع میشود که با توجه به آنچه ذکر شد احتمالاً ناشی از عدم آشنایی و اطلاع کافی تصمیمگیرندگان این آئیننامهها از صنعت نوین شیشه در ایران و جهان است. نکتهی قابل توجه و جالب آن است که اتفاقاً ساختمانهایی که طراحی و ساخت آن توسط شهرداری (تهران) انجام میشود دارای مصرف شیشة بالایی هستند و مثال بارز آن برج میلاد است که در سازه این برج مخابراتی بیشترین مقدار شیشة ممکن استفاده شده است و در هیچیک از برجهای مخابراتی دنیا چنین مساحتی از شیشه استفاده نشده است. مثالهای دیگری مثل پروژههای موزة دفاع مقدس، باغ کتاب، بیمارستان مغز و اعصاب و سینمای پردیس ملت و ... وجود دارند که همگی ساختمانهایی هستند که خود شهرداری متولی آن است و بعضاً خود شرکت ونوس شیشه تأمینکنندة شیشههای آن بوده است و اتفاقاً همگی دارای طراحیهای مدرن و بهروز هستند.
درواقع یک تناقض و تضاد آشکار بین عملکرد شهرداریها وجود دارد که در ساختمانهایی که خودش متولی است از شیشه استفاده میکند و در تصویب آییننامهها روی خوشی به آن نشان نمیدهد.
بهنظر میرسد منتقدین شیشه اگر حداقل گاهی به سینماها مراجعه کنند و برای مثال به سینمای پردیس ملت که با نمای شیشهای ساخته شده سری بزنند، نه آلودگی صدا و نه تابش اذیتکنندة نور خورشید را حس میکنند. ازطرفی فرودگاههای تمامی نقاط دنیا نمای شیشهای دارند و میدانیم که اولین موضوع مورد توجه در ساخت فرودگاه امنیت است و وقتی در چنین جای مهمی از آن استفاده میشود، نشان از امنیت و مزایای دیگر شیشه مانند عایقبودن صدا، زیبایی و ... دارد.
تنها سخنی که درمورد بعضی قوانین عجیب و آییننامهها میتوان گفت این است که "این چرخ قبلاً اختراع شده و لازم نیست ما دوباره آنرا اختراع کنیم!"
انتخاب شیشه یک مسئولیت اجتماعی است و این مسئولیت اجتماعی مربوط به همه است و نه فقط برای تولیدکننده! بهنظر میرسد اول خود قانونگذار باید به فکر این مسئولیت اجتماعیاش باشد و به آن بهدرستی عمل نماید. یعنی قانون را بهدرستی تدوین کند و سیستمهای نظارتی دقیقی برای اجرای آن بگذارد تا تولیدکننده نیز موظف باشد بهدرستی تولید کند و درنهایت خود مردم قضاوت کنند و بهترین گزینه را انتخاب نمایند.